شوک فرهنگی؛ مشکلی جدی در سفرهای خارجی

سلامت در سفر تنها به مشکلات جسمی محدود نمی‌شود. هر گردشگری صرف نظر از سن، جنس و قومیت، در سفر به نقاط مختلف می‌تواند دچار شوک‌های فرهنگی، روانی و محیطی شود. این گردشگران ممکن است در درک ارزش‌ها، سنت‌ها و رفتارهای اجتماعی فرهنگ ناشناس با مشکل مواجه شوند و این می‌تواند منجر به عدم پذیرش فرهنگ جدید و/یا احساس طرد شدن از فرهنگ بیگانه شود. شوک فرهنگی به طور معمول به شکل نگرانی، افسردگی و/یا دشمنی با فرهنگ میزبان خود را بروز می‌دهد.

عوامل موثر

عوامل زیر در شوک فرهنگی موثر هستند و باید آن‌ها را جدی گرفت:

• خستگی و جت لگ
• محیط ناشناس، تهدیدهای سلامت و امنیت، غذا و نوشیدنی، یا امکانات حمام و دستشویی.
• مشکلات زبان دوم می‌تواند منجر به خستگی و انزوای اجتماعی شود.
• جدا شدن از حمایت های اجتماعی همیشگی (دوستان، خانواده، همکاران).
• دشواری در وفق دادن خود با نبود امکانات و تعلقات پیشین.
• مواجه شدن با مریضی‌های معمول مسافران مانند اسهال.
• محرومیت اجتماعی و فقر
• خیابان‌های شلوغ و حمل‌ونقل عمومی خطرناک.
• استفاده بیش از حد نیکوتین، کافئین و غیره که موجب افزاش استرس می‌شود.
• تجربه‌های محدود گذشته از فرهنگ‌های ناآشنا.
• نداشتن سلامت ذهن

توصیه‌هایی برای مسافران

مسافرانی که می‌دانند احتمالا دچار شوک فرهنگی می‌شوند، باید حتما برنامه خود را با یک مشاور سفر یا یکی از نماینده‌های آژانس‌ها درمیان بگذارید. این کار ابن فرصت را به شما می‌دهد تا درباره مشکلات روانی که طی سفر ممکن است رخ دهند بحث کنید. بررسی و تحقیق درباره فرهنگ، قوانین و سنت‌های مقصد مورد نظر، به گردشگران کمک می‌کند تا خود را بهتر برای سفر آماده کنند.

مسافران باید آگاه باشند که:

• سازگار شدن با یک فرهنگ جدید زمان‌بر است؛ سعی کنید واقع‌بینانه به این قضیه نگاه کنید.
• استراحت کافی، ضروری است؛ آسیب‌پذیری روحی و احتمال استرس هنگام خستگی افزایش می‌یابد.
• ارتباط منظم با حمایت‌های اجتماعی آشنا مانند خانواده، دوستان و همکاران بسیار مفید است.
• ثبت افکار و احساسات در یک دفترچه، نامه یا ایمیل از فشار روحی و جسمی شما می‌کاهد.
• افزایش استرس احتمال انجام کارهای خطرناک را بالا می‌برد؛ کارهایی چون استفاده بیش از حد از نوشیدنی‌های الکلی، مواد مخدر و دیگر کارهای خطرناک.

جست‌وجوی کمک

تطابق با یک فرهنگ جدید، یک روند تدریجی است که بخش بزرگ آن شامل شوک فرهنگی است؛ پس این شوک غیرعادی نیست. آسیب سلامت روانی به تدریج به وجود می‌آید و درصورتی که گردشگران با احساسات طولانی‌مدت و غیرقابل کنترلی چون بدخلقی، خستگی، سردرگمی، گیجی، نگرانی، ترس، افسردگی و/یا خصومت نسبت به فرهنگ جدید مواجه باشند، باید به دنبال کمک بگردند.

• مراجعه به روانشناس برای این افراد الزامی است.

بازگشت مسافران

مسافران ممکن است از «شوک فرهنگی معکوس» آگاه نباشند. این مشکل روانشاسی برای مسافرانی پیش می‌آید که از سفر بازمی‌گردند. آن‌ها در سازگار شدن با فرهنگ وطن خود به مشکل برمی‌خورند. این حتی از شوک فرهنگی نیز پردغدغه‌تر است.

• شوک فرهنگی معکوس بیشتر برای افرادی پیش می‌آید که مدت زیادی را در کشور دیگری بوده‌اند، و همچنین افرادی که سابقه مشکلات روانی دارند.
• به این افراد مراجعه به روانشناس توصیه می شود. مشاوره گرفتن می‌تواند آن‌ها در انطباق با فرهنگ خود کمک کند.