برج رادیویی جرزی؛ بارویی نظامی که هتل شد

در منتهای جنوب غربی جزیره‌ی جرزی (Jersey)، یکی از جزایر میان انگلستان و فرانسه، یک برج رادیویی قرار دارد.

این برج باابهت بتنی، که در جنگ جهانی دوم و زمان اشغال نازی‌ها ساخته شد، حالا به گونه‌ای دیگر برای اجاره دادن در تعطیلات بازآرایی شده است.

به گفته‌ی یوهانا هپورث (Joanna Hepworth)، مدیر میراث جرزی: «ما با این کار هم آن برهه از تاریخ را به رسمیت شناختیم و هم به شکلی مثبت از آن استفاده کردیم».

افرادی که به اینجا می‌آیند می‌توانند دیدی ۳۶۰ درجه از ساحل جزیره داشته باشند و فانوس دریایی کربیر (Corbere) را در افق ببینند.

هپورث همچنین اضافه کرد: «به گمانم یکی از مهم‌ترین دلایل اقامت در جرزی می‌تواند این باشد که اینجا یکی از بهترین چشم‌اندازها به جزایر بریتانیا را دارد؛ شگفت‌انگیز است».

جزایر کانال مانش کاملاً جزوی از بریتانیا نیستند؛ آنها در واقع وابسته به دربار هستند. این وابستگی بدین معنی است که آنها دولت‌هایی کاملاً مستقل ندارند و بریتانیا از لحاظ سیاسی و امنیتی مسئول آنها است.

موقعیت دورافتاده و البته زیبای آنها در این کانال انگلیسی موجب شده تا حال و هوا و تاریخ خود را داشته باشند.

جرزی و جزایر همسایه‌اش، مثل گورنزی (Guernsey)، آلدرنی (Alderney) و سارک (Sark)، را نیروهای آلمانی در جنگ جهانی دوم اشغال کردند. بقایای آن دوره‌ی سخت از تاریخ جرزی هنوز در جزیره نمایان است که برج رادیویی هم بخشی از آن به حساب می‌آید.

استحکامات و باروهای نظامی بر جزایر کانال را کارگرانی ساختند که از مناطق اشغال شده آورده می‌شدند. حدود ۱۶ هزار کارگر را به این جزایر آوردند و مجبورشان کردند تا در کمپ‌های کارگری جان‌فرسا کار کنند. این جنبه‌ی وحشتناک تاریخ برج ممکن است موجب ناراحتی بازدیدکنندگان شود. هپورت می‌گوید: «جرزی بناهای نظامی زیادی از دوران جنگ جهانی دوم دارد؛ شاید شمار آنها به صدها مورد برسد. بنابراین فقط برج رادیویی نیست و اگر به اینجا می‌آیید گریزی از آن دوران ندارید».

برج رادیویی در سال ۱۹۴۱، تقریباً هم‌زمان با ورود آمریکا به جنگ جهانی دوم، ساخته شد. این برج را با عنوان MP2 می‌شناختند. برج حدود ۱۸ متر ارتفاع دارد و ضخامت دیوارهای بتنی‌اش به دو متر می‌رسد. بنا طوری طراحی شده که یادآور برج استوانه‌ای و گرانیتی قرن هجدهمی باشد و هدف اصلی‌اش مخفی بماند. هر طبقه‌ی برج توپخانه‌ی مخصوص به خود را داشت تا کاملاً کشتیرانی دشمنان در کانال و حوالی جزایر آن را ناممکن سازد.

پس از جنگ، از برج رادیویی برای نظارت بر عبور کشتی‌ها استفاده شد. با پیشرفت تکنولوژی، دیگر برج بی‌استفاده ماند. آنموقع بود که سازمان میراث جرزی پتانسیل بی‌همتای این بنا را دریافت. پس از بازسازی محتاطانه‌ی برج، این بنا به جمع ۱۳ اثر تاریخی دیگر جزیره، که توسط سازمان میراث جرزی اجاره داده می‌شد، پیوست. هپورث می‌گوید: «ایده آن بود که راهی پیدا کنیم تا مردم از بنا استفاده کنند نه اینکه آن را خالی و بیهوده رها کنیم».

با پولی که از اجاره‌ی این ساختمان‌های تاریخی به دست می‌آید دیگر بناهای تاریخی جزیره را بازسازی یا نگهداری می‌کنند.

هپورث می‌گوید: «بعضی از این بازسازی‌ها بنیادی‌تر هستند؛ سه-چهارتا بنا هستند که آنها را برج‌های ساحلی می‌نامیم. آنها تقریباً طاق‌هایی سنگی هستند. محدوده زمانی بناهای تاریخی جزیره از قرن چهاردهم میلادی، که خانه‌ای روستایی است، شروع می‌شود و تا قلعه‌های قرن ۱۶ و ۱۷ و موارد اخیر ادامه می‌یابد».

بازسازی بناهای قدیمی و خاص، مثل این برج رادیویی، کار راحتی نیست.

هپورث می‌گوید: «فضای داخلش منحصر به فرد است؛ پله‌های زیادی را باید بپیمایید تا به بالایش برسید».

معماران و پیمانکارانی که تجربه‌ی کار با این گونه ساختمان‌های غیر معمول را داشتند در این پروژه به کار گرفته شدند تا اشکالی پیش نیاید.

هپورث می‌گوید: «آنها خیلی با احتیاط برج را بازسازی کردند اما شاید با این حال نظر همه را جلب نکند زیرا بتن‌های زیادی در آن به کار رفته است». پله‌های زیادی که دارد بدین معنی است که همه نمی‌توانند از آن بالا بروند.

دیوارهای مدور ساختمان سه اتاق دوتخته، یک سوئیت و یک آشپزخانه را در بر گرفته‌اند. سیستم گرمایش مرکزی نیز در آن راه‌اندازی شده تا در روزهای طوفانی داخل برج را گرم نگه دارد.

ابهت بنا در مقابل زیبایی طبیعت بخشی از جذابیت برج به حساب می‌آید.

از بیرون ساختمانی خشن، سنگین، بتنی و رعب‌آور می‌بینید اما وقتی واردش می‌شوید می‌توانید چشم‌انداز دریا را داشته باشید و به صدای پرنده‌ها هنگامی که با صدای باد همراه می‌شود گوش کنید؛ واقعاً شگفت‌انگیز است.

جزیره جرزی به اندازه‌ی دیگر جزایر بریتانیا مورد توجه مسافران قرار نمی‌گیرد اما اینجا هم جاذبه‌های خاص خود را دارد.

هپورث می‌گوید: «جرزی سواحلی خیره‌کننده و افسانه‌ای دارد که همگی تحت نظارت دولت هستند».

همچنین این جزیره کم کم دارد به عنوان مقصدی برای گردشگری غذایی معرفی می‌شود.

«بسیاری غذاهای دریایی عالی، سیب‌زمینی‌ها و شیرهای محلی جرزی در رستوران‌های خارق‌العاده‌ی آن سرو می‌شوند».

از لندن تا آنجا پروازش تنها ۴۰ دقیقه طول می‌کشد. این بدین معنی است که جرزی به زودی می‌تواند در تیررس گردشگران قرار گیرد.