پاتموس: جزیره ای یونانی؛ جایی که پایان دنیا آغاز می‌شود

جزیره پاتموس آرمیده در زیر آسمان آبی ساحل شرقی دریای اژه، شاید به نظر برسد که یک مقصد گردشگری معمولی در یونان است، اما در واقع اینطور نیست. اینجا جایی است که پایان دنیا آغاز می‌شود؛ جایی که وحی بر سنت جان (St. John) نازل شد و کتاب وحی را نوشت. این کتاب بخش آخر عهد جدید را تشکیل می‌دهد.

غاری که سنت جان در آن به او وحی شد، در کلیسای کوچک ارتدکس سنت ان (St. Anne) که در قرن ۱۷ ساخته شد، قرار دارد.  اگر علامت «غار مکاشفات یوحنا» بر سردر آن نوشته نشده بود، شما هرگز نمی‌دانستید که در حال وارد شدن به یک غار مقدس هستید. این کلیسای کوچک در انتهای چندین راهرو قرار دارد.

در داخل، یک تاج اسقفی نقره‌ای روی شکاف محصوری قرار دارد که گویا شخصیت کتاب مقدس برای استراحت سرش را روی آن قرار می‌داده است. یک قلاب نقره روی شکافی قرار دارد که گفته می‌شود او برای بلند شدن دستش را روی آن قرار می‌داده است. نگهبان کلیسا، در حالی که به یک کتاب مقدس گشوده شده اشاره می‌کند، می‌گوید:

اینجا جایی است که پروکوروس کاتب (Prochorus)، شهودات سنت جان را می‌نوشت

سپس به شکاف روی صخره اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد:

 و اینجا جایی است که صدای خدا به واقعیت پیوست و با سنت صحبت کرد.

آن شکاف به یک نقطه‌ی سه شاخه‌شده منتهی می‌شود که نماد تثلیث است: پدر، پسر و روح‌القدس.

جزیره مقدس

امروزه همچنان دو راهب در خوابگاه‌های بالای غار زندگی می‌کنند، اما فعالیت‌های مذهبی اصلی در پاتموس (که به جزیره مقدس معروف است) در صومعه سنت جان انجام می‌شوند؛ دژی باابهت که مشرف بر تمام جزیره است.

این صومعه در سال ۱۰۸۸ به دست سنت کرسیتودولوس، یک راهب یونانی ساخته شد و همچنان ساختار مربوط به قرن ۱۱ خود را حفظ کرده است. این ساختار شامل بخشی از دژ، آشپزخانه، برخی خوابگاه‌ها، مخزن آب، و از همه مهم‌تر کلیسای سنت جان با نقاشی‌های بسیار عالی است.

با اینکه کلیسا بسیار جذاب و زیبا است، اما موزه و کتابخانه آن چیز دیگری است.

حکم طلایی یا golden bull (یک حکم شرعی است که امپراتوران بیزانتی و سپس پادشاهان اروپایی صادر می‌کردند) که امپراتور الکسیوس کومنیوس اول صادر کرد، بزرگ‌ترین افتخار جزیره است. این مهر باستانی به همراه طوماری که پر بود از امضای امپراتور، تمام جزیره را به کریستودولوس تقدیم کرد.

سلطان محمد فاتح در سال ۱۴۵۴ فرمانی مبنی بر استقلال صومعه و راهبی به‌عنوان جمع‌کننده مالیات را صادر کرد.

کتابخانه این منطقه (که گفته می‌شود مهم‌ترین بنای یونانی در خارج از مرکز ارتدکس یونان در کوه آتوس است) دارای ۱۲۰۰ نسخه خطی روی پوست آهو و پوست گوساله یا طومارهایی است که شامل برگ‌هایی از انجیل مرقس، مربوط به قرن ۶ هستند.

بنا به گفته راهنمای جزیره، با اینکه غار و صومعه اصلی‌ترین جاذبه‌های پاتموس به شمار می‌روند، اما تنها دلیل گردشگران برای سفر به این جزیره نیستند. او می‌گوید:

چند سال پیش در یک کنفرانس اروپایی درباره گردشگری مذهبی شرکت کردیم. در آن کنفرانس مکان‌های دیگری چون سانتیاگو ده کومپوستلا در اسپانیا و لوردس فرانسه نیز شرکت کرده بودند. توافق نهایی این شد که مذهب به تنهایی باعث جذب گردشگران به یک منطقه نمی‌شود؛ باید عوامل جذاب دیگری نیز وجود داشته باشند.

برای پاتموس، ساحل‌ها و زیبایی بی‌نظیر شهر کورا (Chora)، عوامل جذب دیگر هستند.

ساحل رنگین‌کمان

کافی است تا در شمال پاتموس شنا کنید؛ آن موقع است که حرف‌های راهنمای جزیره برای شما ثابت می‌شود. ساحل این منطقه با سنگ‌های کوچک و رنگارنگ تزئین شده است؛ صدف‌هایی با رنگ‌های نارنجی پررنگ، قرمز گوجه‌ای و زرد قناری، که مجموعه آن‌ها منظره‌ای بی‌نهایت چشم‌نواز ایجاد می‌کند.

نوبت به پترا (Petra) می‌رسد، ساحلی شنی که به صخره‌ کالیکاتسو متصل می‌شود. طبق افسانه‌ها این صخره در اثر سنگ شدن دختری ایجاد شده است که مادرش او را بخاطر شنا، درست پس از عشای ربانی نفرین کرد، زیرا این کار ممنوع بود.

از دیگر ویژگی‌های برجسته این جزیره، دهکده دوست‌داشتنی گریکاس (Gricos)  است. دهکده گریکاس مرکز ماهیگیری است. این دهکده روبه‌روی جزیره کوچک تراگونیسی (Tragonissi) قرار دارد. این جزیره هم یک بادشکن طبیعی با ساحل‌های امن و شنی است.

نیکولاس نگروپونت (Nicholas Negroponte) از آزمایشگاه رسانه‌ای ام‌آی‌تی یک سیستم وای‌فای رایگان برای تمام ساکنان جزیره راه‌اندازی کرده است.

چارلز پیکتت (Charles Pictet) کارشناس امور مالی، یکی دیگر از طرفداران جزیره است که سه آسیاب‌بادی روی تپه‌های روبه‌روی صومعه را بازسازی کرد. یکی از این آسیاب‌ها کاملا قابل استفاده است و آرد مورد نیاز برای تهیه نان را تامین می‌کند.

جوزف زیسیادیس (Josef Zisyadis)، سیاستمدار سوئیسی، رویاهای بلندپروازانه دیگری دارد. او به همراه دوست فرانسوی‌اش در حال پرورش دادن یک تاکستان به مساحت ۸۰۰۰ مترمربع در نزدیکی ساحل پترا است. دوستش می‌گوید:

خاک بسیار حاصلخیز است و در تمام زمین آب وجود دارد، اما دیگر عوامل محیطی برای پرورش درخت مو مناسب نیستند. هم باد هست و هم نور، اما هیچ سایه‌ای وجود ندارد.

من بخاطر پایین آوردن دما و افزایش محصولات درخت می‌کارم؛ یک بلوط اینجا، چند خرنوب آنجا. با این کار، این منطقه را به یک بهشت تبدیل می‌کنم.

خیلی‌ها ادعا می‌کنند این منطقه قبلا بخاطر دسترسی محدودی که داشت، بهشت بود، اما آیا در این منطقه فرودگاهی ساخته می‌شود؟

کریستوس پاتاکوس (Christos Patakos) مدیر تنها هتل پنج ستاره جزیره، سری تکان می‌دهد و می‌گوید:

فکر نمی‌کنم چنین فکری هرگز عملی شود. یک حس مشترک میان تمام گردشگران و ساکنان این جزیره وجود دارد که می‌گوید این‌ منطقه باید از ازدحام گردشگران محافظت شود.

با اینکه صومعه یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های جزیره است، اما بر زندگی مردم سلطه ندارد. علی‌رغم اینکه صومعه قدرت بسیاری دارد، اما به‌جز یک احترام متقابل، در زندگی مردم نقشی ندارد؛ برای مثال هیچ کافه‌ی بازی بعد از ساعت ۳ صبح در این جزیره دیده نمی‌شود.

پدر بارتولومیو (Bartholomew) با این قضیه موافق است:

این مسئله را زمانی که به صومعه می‌رویم، مشاهده می‌کنیم. گردشگران فراموش کرده‌اند که صومعه زنده است و ما باید به وظایف‌مان عمل کنیم.

بارتولومیو همچنین با ساخت فرودگاه در جزیره موافق است:

این کار تنها اندکی میزان گردشگری را افزایش می‌دهد که برای ضرورت‌های پزشکی محلی‌ها بسیار مفید است.

طبق گفته‌های پدر، صومعه همیشه با پیشرفت موافق بوده است.

ساده‌ترین راه برای رفتن به پاتموس از طریق رودخانه (که ۲ تا ۳ ساعت طول می‌کشد)، از جزیره خیوس است که یک فرودگاه بین‌المللی دارد.