فیلیپی در یونان، زمانی جواهری بود که امپراتوریهای بسیاری، بر سر بهدست آوردنش جنگ میکردند. امروزه ویرانه ای بیش از آن شهر پررونق باقی نمانده است.
فیلیپی شهری در شرق مقدونیه، در بخش ادونیس یا ادونیا، یونان بود که در سه امپراتوری روم، روم شرقی و عصر هلنیستی شکوفا شد. نام اصلی آن کرنیدس بود که پس از فتح شهر به دست فیلیپ دوم به نام فیلیپی تغییر یافت. این شهر فرازونشیبها، امپراتوریها و جنگهای بسیاری را دیده است، اما امروزه ویرانهای بیش از آن باقی نمانده است. فیلیپی در فهرست آثار جهانی یونسکو قرار دارد.
۱. فیلیپی در سالهای ۳۵۹ و ۳۶۰ پیش از میلاد به دست مستعمرهنشینان تاسوس، با نام کرنیدس (Krenides) ساخته شد.
۲. فیلیپ دوم مقدونی (پدر اسکندر مقدونی) در ۳۵۶ پیش از میلاد، شهر را تسخیر کرد و نام آن را فیلیپی نهاد.
۳. این شهر در نزدیکی دریای اژه و در دامنه کوه اوربلوس (orbelos) که امروزه به نام کوه لکانی (lekani) معروف است بنا شد.
۴. دلیل فتح این شهر، تسلط بر معدنهای طلای اطراف و ایجاد یک پادگان در مسیر استراتژیک آن بود، زیرا این مکان مسیر بین آمفیپولیس و کاوالا و بخش عظیمی از مسیر سلطنتی را که از (غرب به شرق) مقدونیه عبور میکرد، تحت کنترل داشت.
مقالهی مرتبط:
۵. فیلیپ دوم دورتادور منطقه را، برای مستعمرهنشینان یک دژ نظامی بنا کرد، که به این ترتیب مسیر بین باتلاق و کوه اوربلوس مسدود شد.
۶. بر اساس گواهی تئوفراستوس (شاگرد ارسطو و افلاطون، و بنیانگذار گیاهشناسی)، فیلیپ دوم دستور داد تا حدی مرداب اطراف را خشک کنند.
۷. کشف معدنهای طلا در نزدیکی شهر، به ثروت پادشاهی فیلیپ افزود و او در همان محل یک ضرابخانه تاسیس کرد.
۸. فیلیپی در زمان پادشاهی فیلیپ پنجم به اوج انسجام خود رسید.
۹. جمعیت فیلیپی در آن زمان ۲۰۰۰ نفر بود.
۱۰. زمانی که رومیها در جنگ سوم مقدونی (جنگی بین جمهوری روم و پرسئوس مقدونی)، دودمان آنتیگونی را نابود کردند، پادشاهی به چهار بخش تقسیم شد و بهجای فیلیپی، آمفیپولیس پایتخت مقدونیه شرقی شد. بهجز دیوارها، تئاتر یونان باستان، ساختار برخی خانهها، و چند صومعه که به دلاوران (دلاور به جنگجویانی گفته میشود که در یکی از دو سوی جنگ تروآ میجنگیدند) تقدیم شده بود، هیچ اطلاعات دیگری در این بازه زمانی در دسترس نیست. این یادمان (صومعه دلاوران) که در میدان مهم شهر قرار دارد، منزلگاه مقبره یکی از دلاوران مشهور است.
مقالهی مرتبط:
۱۱. نام این شهر همراه با جنگهای داخلی روم دو بار وارد منابع تاریخی شد.
پس از اینکه آگوستوس در سال ۳۰ پیش از میلاد به امپراتوری روم منسوب شد، کلنی را دوباره سازماندهی، و ساکنان بیشتری را از ایتالیاییها و گارد پرتورین وارد آن کرد. سپس نام آن را به Colonia Iulia Philippensis تغییر داد.
۱۲. این شهر دیوارهای مقدونیهاش را حفظ کرد و نقشه کلیاش با ساخت یک فروم (مکان اجتماع بسیاری مهمی که اتفاق مهم و خاص در آن برگزار میشد) در نزدیکی میدان شهر تغییر یافت.
۱۳. این شهر بر اساس قوانین شهری، و توسط دو افسر ارتش، که مستقیم از طرف روم منصوب میشدند، اداره میشد.
۱۴. این کلنی همچنان خود را به معدنهایش وابسته میدانست؛ معدنهایی که ثروت هنگفتی را برای شهر فراهم کرده بود. این ثروت را از یادبودهای بسیاری که در این شهر کوچک قرار داده بودند، میشد تشخیص داد. این یادبودها را در دو طرف تراس جاده اصلی، و نقاط بسیاری از مسیر بین پادشاهی کلودیوس تا پادشاهی آنتونیوس پیوس قرار داده بودند. آنها توانستند تئاتر شهر را برای بازیهای رومی گسترش دهند.
مقالهی مرتبط:
۱۵. سنگنبشتههای لاتین بسیاری گواهی بر این ثروت هستند.
۱۶. در عهد جدید (بخشی از کتاب مقدس مسیحیان) آمده است که پولوس (مبلغ مسیحی) در سال ۴۹ یا ۵۰ بعد از میلاد از این شهر دیدن کرد و جامعه خود را در آن بنیان نهاد. در کتاب اعمال رسولان آمده است که او تبلیغ خود را در خاک اروپا، از این شهر آغاز کرد.
۱۷. مسیحیت در فیلیپی در سال ۱۶۰ پس از میلاد گسترش یافت.
۱۸. اولین کلیسای شهر ساختمان کوچکی است که احتمالا پیش از آن یک عبادتگاه کوچک بوده است.
۱۹. بازیلیکای پولوس، که آن را میتوان از حکاکیهای روی موزائیک پیادهرویش تشخیص داد، در سال ۳۴۳ ساخته شد.
۲۰. در قرنهای پنج و شش، رونق شهر را به پولوس نسبت میدادند.
۲۱. بین قرن چهار تا قرن شش، هفت کلیسای دیگر در فیلیپی ساخته شد که از لحاظ اندازه و زیبایی با ساختمانهای سالونیک و قسطنطنیه رقابت میکردند.
۲۲. کلیسای جامعی که در اواخر قرن پنج، جایگاه بازیلیمای پولوس را گرفت، بهصورت هشتضلعی ساخته شد که باز هم با کلیساهای قسطنطنیه رقابت میکرد.
۲۳. در همین عصر دژ نظامی شهر بازسازی شد تا در برابر بیثباتی روزافزون بالکان مقاوم باشد.
مقالهی مرتبط:
۲۴. در سال ۴۷۳، شهر به دست آستروگوتها محاصره شد و چون نتوانستند آن را بگیرند، روستاهای اطرفش را به آتش کشیدند.
۲۵. حملههای اسلوها در اواخر قرن ششم که کشاورزی مقدونیه را بهکلی ویران کرد، و طاعون سال ۵۴۷ ضرر بسیار بزرگی را به فیلیپی وارد کردند. زلزله سال ۶۱۹ تیر خلاصی بود که شهر پس از آن هرگز سرپا نشد.
۲۶. در قرن هفتم فعالیتهای اندکی در شهر صورت گرفت، اما دیگر چیزی جز یک روستا از فیلیپی باقی نمانده بود.
۲۷. امپراتوری روم شرقی یک پایگاه در فیلیپی ساخت، اما در سال ۸۳۸ شهر به دست بلغاریها افتاد. از آنجا که این شهر از لحاظ استراتژیک بسیار خاص بود، روم شرقی به این فکر افتاد که دوباره آن را پس بگیرد. آنها پس از کشمکشهای فراوان موفق به بازپسگیری فیلیپی شدند و دوباره رونق به شهر بازگشت.
مقالهی مرتبط:
۲۸. یک جغرافیدان عرب به اسم شریف ادریسی در سال ۱۱۵۰، این شهر را مرکز تجارت معرفی کرده بود.
۲۹. فیلیپی در تاریخ نامعلومی خالی از سکنه شد (احتمالا به خاطر دست به دست شدن بین امپراتوریهای مختلف طی جنگهای بسیار).
۳۰. یک گردشگر فرانسوی به نام پیر بلون (Pierre Belon) زمانی که در قرن ۱۶ از این ویرانه عبور میکرد، میدید که ترکها از آن سنگ استخراج میکنند.
۳۱. نخستین توصیفهای معماری از این شهر در سالهای ۱۸۵۶ و ۱۸۶۱ صورت گرفت.
۳۲. اولین حفاری این منطقه در تابستان سال ۱۹۱۴ صورت گرفت که با جنگ جهانی اول تداخل پیدا کرد، اما این حفاری در سال ۱۹۲۰ دوباره از سر گرفته شد و تا ۱۹۳۷ ادامه داشت.
مقالهی مرتبط:
۳۳. در طی این مدت تئاتر یونانی، فوروم، صومعههای A و B، حمامها و دیوارها حفاری شده بودند.
۳۴. پس از جنگ جهانی دوم، باستانشناسان یونانی باز به این منطقه برگشتند.
۳۵. طی حفاریهای بین ۱۹۵۸ تا ۱۹۷۸ اقامتگاه اسقف و کلیسای هشتضلعی، اقامتگاههای خصوصی بزرگ، یک صومعه جدید نزدیک موزه، و دو صومعه دیگر نزدیک شهر مردگان (گورستان بزرگ) در شرق شهر پیدا شد.
۳۶. فیلیپی در سال ۲۰۱۶ در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.
دیدگاه