ائتلاف ۵ کشور حوزه دریای خزر در حوزه گردشگری
ائتلاف توریستی ۵ کشور حاشیه دریای خزر، میتواند تاثیرات مثبتی بر توریسم ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان گذارد.
هفته گذشته امضای کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر در نشستی با حضور روسای جمهور پنج کشور حاشیه این دریا انجام گرفت. این جلسه آغازگر رشتهای از مذاکرات در خصوص سهم هر یک از کشورهای ایران، قزاقستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و روسیه از این دریا و مرزهای سیاسی آن است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که با توجه به مناسبات پنج کشور و تعاملات آنها در حوزه گردشگری، میتوان طرح یک ائتلاف بزرگ را در صنعت گردشگری این کشورها تعریف کرد که بر اساس آن، مسیر مشترک توریستی، نظام مشترک صدور ویزا و اشتراکات فرهنگی مطرح شود.
بنا به آمار به دست آمده از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در خصوص تعداد تفکیکشده گردشگران ورودی و خروجی کشور، ایران در سال ۱۳۹۶ بیش از ۵ میلیون گردشگر خارجی پذیرش کرده که مبدا سفر ۲۲ درصد از آنها، یعنی بیش از یک میلیون نفر، از چهار کشور دیگر حاشیه دریای خزر است. از این تعداد، بیشترین سهم را اتباع جمهوری آذربایجان به خود اختصاص دادهاند که انگیزه عمده آنها برای سفر به ایران، زیارتی و مذهبی بوده است. بیش از ۹۰۰ هزار نفر گردشگر آذربایجانی در سال ۹۶ به ایران سفر کردهاند که این کشور را تبدیل به دومین مبدا برتر گردشگران ورودی به ایران تبدیل میکند. پس از آن، ترکمنستان، روسیه و قزاقستان در رتبههای بعدی سفر از کشورهای حاشیه دریای خزر به ایران، قرار میگیرند.
در میان کشورهای حاشیه دریای خزر، روسیه حائز عظیمترین اقتصاد توریستی است. از صحبتهای رئیسجمهوری روسیه در جمع دیگر روسای جمهور کشورهای حاشیه دریای خزر چنین به نظر میرسد که او به توسعه گردشگری بر بستر دریای خزر نیز تمایل دارد. ولادیمیر پوتین دراینباره گفته است:
نهادهای متولی گردشگری در پنج کشور حاشیه خزر میتوانند برای اجرای پروژههای مشترک در حوزه گردشگری، برنامهای مشترک آماده کنند. ما در روسیه در حال ساخت کشتیهای کروز و تفریحی هستیم که توانایی پهلو گرفتن در سواحل تمامی کشورهای حاشیه دریای خزر را خواهد داشت. این کشتیها همچنین توانایی جابهجایی و ارائه خدمات به گردشگران از دریای خزر به دریای سیاه را نیز خواهند داشت. به باور من، تحقق چنین همکاریهایی در حوزه گردشگری، به نزدیک شدن هر کشور این منطقه و مردمشان و گسترش عواید اقتصادی آنان کمک خواهد کرد.
این در حالی است که کشورهای قراقستان، آذربایجان و ترکمنستان سالانه و مجموعا بیش از ۵ میلیون گردشگر به روسیه میفرستند و این بهمعنای سهم ۲۲ درصدی کشورهای حوزه دریای خزر در صنعت گردشگری است.
در همین حال، بنا به آخرین آمار موجود که مربوط به سال ۲۰۱۶ است، اتباع حاشیه دریای خزر سهم ۴۶ درصدی از گردشگران ورودی به آذربایجان را تشکیل دادهاند. از بین بیش از ۱ میلیون گردشگر ورودی از حوزه دریای خزر بهترتیب روسها، ایرانیها، قزاقستانیها و ترکمنستانیها بیشترین تعداد گردشگران را به آذربایجان داشتهاند.
در خصوص تعداد گردشگران ورودی به ترکمنستان امار دقیقی وجود ندارد، اما به استناد به آخرین آمار سازمان میراث فرهنگی، در سال ۹۶، بیش از ۱۴۹ هزار نفر از ترکمنستان به ایران سفر کرده و بیش از ۵۴ هزار نفر نیز از ایران به ترکمنستان سفر کردهاند.
قراقستان نیز نزدیک به ۲۷ درصد از جامعه ۶ میلیونی گردشگران ورودی خود را وامدار حوزه دریای خزر است.
به استناد این آمار، هرکدام از کشورها بین ۲۰ تا ۵۰ درصد از گردشگران ورودی خود را وامدار دیگر شرکایشان در دریای خزر هستند.
دیدگاه