چرا پنجره های هواپیما گرد است؟

اگر به هواپیماها دقت کرده باشید، حتما دیده‌اید که پنجره‌های همه آن‌ها به‌صورت گرد ساخته می‌شوند. ولی این پنجره‌های گرد یک انتخاب ساده و نه چندان مهم طراحی نیستند، بلکه یک تدبیر مهندسی برای حفظ جان مسافران هستند.

اگر پنجره هواپیماهای تجاری مانند پنجره‌های خانه شما به شکل مربع ساخته می‌شدند، کل هواپیما در حین پرواز متلاشی می‌شد و این اتفاقی نیست که مسافران یک هواپیما بخواهند در سفر هوایی آن را تجربه کنند!

در ادامه به این سوال و یک پرسش دیگر درباره طراحی هواپیما پاسخ خواهیم داد تا دفعه بعد که بلیط هواپیما به مقصد مورد نظر خود را خریداری کردید و در هواپیما نشستید، دیگر سوالات مشابهی برایتان مطرح نشوند.

چرا پنجره هواپیماها را گرد می‌سازند؟

در میانه قرن بیستم، شرکت های هواپیمایی تجاری شروع به پرواز هواپیماهای خود در ارتفاع بالاتری کردند. این طرح در نهایت از نظر صرفه‌جویی در هزینه‌ها بسیار خوب بود. زیرا کاهش چگالی هوا به معنی کاهش نیروی پسا (Drag Force) روی هواپیما است و این کاهش درگ نیز به مصرف سوخت کمتری منجر می‌شود. همچنین، پرواز هواپیما در ارتفاع بالاتر به معنی حرکت نرم‌تر آن نیز است.

نکته: نیروی پسا یا Drag همان نیروی مقاومت هوا یا نیروی اصطکاک میان بدنه هواپیما با ملکول‌های موجود در هوا است که در جهت خلاف نیروی پیشرانه ایجاد می‌شود.

به منظور ایجاد شرایط مناسب برای پرواز هواپیماها در ارتفاعات بالاتر، شرکت‌های هواپیمایی تصمیم گرفتند که تغییراتی را در طراحی آن‌ها ایجاد کنند. ابتدا فضای داخل کابین هواپیما باید به گونه‌ای تنظیم فشار می‌شد تا مسافران بتوانند به خوبی تنفس کنند. پس از آن، هواپیما باید به شکل استوانه‌ای می‌شد تا توانایی تحمل فشار داخلی به‌تازگی افزایش یافته را داشته باشد. این کارها باعث می‌شد تا یک هواپیمای عالی داشته باشید.

در دهه ۵۰ میلادی، سه هواپیما سقوط کردند و بدنه آن‌ها تکه تکه شد! دلیل این اتفاق آن بود که مهندسان از یک نقص طراحی بسیار مهم چشم‌پوشی کرده و به آن اهمیتی نداده بودند. خطای آن‌ها استفاده از پنجره‌های مربعی بود.

پنجره‌های مربعی برای هواپیماهایی که در ارتفاع بالا پرواز می‌کنند، مشکل‌ساز هستند. دلیل آن، وجود اختلاف اندکی بین فشار جو و فشار کابین است. این اختلاف باعث می‌شود که کابین کم‌کم منبسط شود و این انبساط فشار و تنشی را روی ماده ایجاد می‌کند. پنجره‌های مربعی چهارضلعی و گوشه‌دار هستند. حداکثر تنش ایجاد شده نیز در گوشه‌های تیز یک پنجره مربعی رخ می‌دهد. هنگامی که تنش‌ها به میزان بسیار زیادی می‌رسند، هواپیما دچار شکاف شده و فاجعه رخ می‌دهد!

اما در صورت استفاده از پنجره‌های بیضی شکل، تنش و فشار بسیار یکنواخت‌تر و نرم‌تر در محیط پنجره توزیع شده و هواپیما را از ویرانی احتمالی ناشی از تجمع تنش در امان نگاه می‌دارد.

با دلیل گرد ساخته شدن پنجره هواپیما آشنا شدیم، ولی شاید برخی از شماها خصوصیت دیگری نیز در پنجره‌های هواپیما دیده باشید و برایتان تعجب‌آور بوده باشد.

چرا در برخی از هواپیماها، پنجره‌ها دقیقا با صندلی‌ها هم‌ردیف نیستند؟

این مسئله به هیچ عنوان تقصیر شرکت‌های سازنده هواپیماها نیست، بلکه فقط به شرکت‌های هواپیمایی که این هواپیماها را خریداری می‌کنند، برمی‌گردد. شرکت‌های سازنده، هواپیماها را با داشتن طرح موقعیت قرارگیری ردیف صندلی‌ها، پنجره‌ها و میزان جای پا در ذهن، می‌سازند و سپس توصیه‌های خود را به شرکت‌های هواپیمایی انتقال می‌دهند، ولی آن‌ها به ندرت این توصیه‌ها را گوش می‌دهند! بسته به سیاست‌های شرکت هواپیمایی، گاهی تعداد ردیف صندلی‌ها بیشتر می‌شود.

عموما این اتفاق در ایرلاین‌های اقتصادی‌تر که ترجیح می‌دهند قیمت پایین‌تری ارائه کنند اتفاق می‌افتد که ترجیح می‌دهند برای کاهش قیمت لگ روم (فضای جلوی پای مسافر) را کاهش دهند و تعداد ظرفیت را افزایش دهند. بنابراین، وقتی تعداد ردیف صندلی‌ها تغییر یابد، پنجره‌ها نیز ممکن است با صندلی‌ها در یک ردیف قرار نگیرند و ترازبندی آن‌ها به هم بخورد.

اگر قصد خرید بلیط هواپیما از شرکت‌های هواپیمایی داخلی یا خارجی را دارید، می‌توانید از طریق موتور جستجوی پرواز کجارو، بلیط ارزان هواپیما به مقصد مورد نظر خود را یافته و از فروشنده‌های معتبر تهیه کنید.