قنات زارچ طولانی‌ترین قنات جهان است که غرق در فاضلاب شده است.
علی اصغر سمسار یزدی، مشاور ارشد مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی آبی گفت:
قنات زارچ با طول بیش از ۸۰ کیلومتر، یکی از قدیمی‌ترین قنوات یزد است که حدود دو سال پیش در قالب ۱۱ حلقه قنات کشورمان به ثبت جهانی رسیده است.
وی افزود:
در شرایط کنونی هر چند هنوز آب در این قنات جریان دارد، ولی برداشت از آن بسیار محدود است؛ چراکه در برخی از مناطق، فاضلاب‌های خانگی به آن متصل شدهاند.
قنات زارچ با وجود خشک سالیها و تغییرات اقلیمی مقاومت کرده و هنوز خشک نشده است، ولی با حفر پیشکار و لای‌روبی ورودی این قنات در خویدک و روستای فهرج میتوان آبدهی کنونی آن را افزایش داد.
به گفته سمسمار یزدی نظامهای حاکم بر قنات که شامل حفر و مدیریت آن در تقسیم و توزیع آب و مالکیت آن بوده، هرکدام ساز و کارهای ویژهای را در خود جای داده است. از طرفی بخشی از اراضی کشاورزی در محله سرچشمه زارچ نیز هنوز تحت شرب این منبع آب زیرزمینی قرار دارند که این موضوع به اهمیت حفظ حیات آن افزوده است.
یکایک افرادی که در این استان کویری یزد زندگی می کنند باید آگاه به مسئولیت خود در قبال حفظ منابع آبی استان از جمله این قنات و سایر قنوات استان باشند تا به‌طور غیرمتعارف آب آن‌ها مصرف نشود.
جواد دائمی نماینده و کارشناس قنات زارچ بیان کرد:
به‌دلیل طولانی بودن قنات، حشرات زدایی آن کار راحتی نیست و این در حالی است که با ورود فاضلاب‌های شهری و خانگی به آن، مشکل هجوم جانواران موذی در آن دوچندان شده است.
این قنات یک دهه قبل توسط این فاضلاب آلوده میشد، ولی خوشبختانه با پیگیریهای اداره‌کل میراث فرهنگی، از ورود این فاضلاب هم‌اکنون جلوگیری شده و در حال حاضر با توجه به جهانی شدن دیگر هیچ فاضلابی نمی‌تواند باعث آلودگی آن شود.
از نظر وی عدم اختصاص اعتبار کافی برای حفاظت از قنات مهم‌ترین مشکل کنونی قنات زارچ است.
ساشا ریاحی‌مقدم معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خبر از اجرای برنامه دوره‌ای مهپاشی پایاب‌ها و آسیاب‌های آبی در مسیر این قنات به‌منظور از بین بردن حشرات و آلودگیهای آن داد.
به گفته وی طرح حفاظت و مرمت قنات زارچ از ابتدای سال ۹۴ در راستای اهداف ثبت جهانی قنوات ایرانی با احیا و مرمت سازه‌های وابسته به قنات آغاز شده است.
قنات زارچ با بیش از ۸۰ کیلومتر طول و ۳۰۰۰ سال قدمت از جمله قدیمی‌ترین و طولانی‌ترین قنات‌های جهان است. این قنات به‌دلیل اهمیت سازهای و شاخصه‌های گردشگری در قالب مجموعه قنات‌های ایران ثبت جهانی شده است.
دیدگاه