چهل و دومین‌ نشست یونسکو و پرونده آثار تاریخی ایران

منامه، پایتخت بحرین، از سوم تا سیزدهم تیرماه امسال، میزبان چهل و دومین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو خواهد بود. معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گفت:

متأسفانه علی‌رغم تلاش‌های صورت‌گرفته، پرونده میراث طبیعی ارسباران در این مرحله از سوی Iucn رد و پرونده محور ساسانی فارس از سوی ایکوموس دارای اشکال اعلام شده است.

چهل و دومین‌ نشست کمیته میراث جهانی یونسکو از سوم تا ۱۳ تیر (۲۴ ژوئن تا ۴ ژوئیه) در «منامه» پایتخت «بحرین»، کار بررسی پرونده‌های ارائه شده از سوی کشورهای عضو یونسکو را انجام می‌دهد.

این اجلاس در ۱۰ روز کاری ۳۰ پرونده تاریخی، طبیعی و ترکیبی از جمله منظر باستان شناسی محور ساسانی فارس (شامل محوطه تاریخی بیشابور، محوطه تاریخی فیروزآباد و سروستان) و منطقه حفاظت شده (جنگل‌های) ارسباران‌ را برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو مورد بررسی قرار می‌دهد.

محمد حسن طالبیان درباره‌ی وضعیت پرونده‌های ایران در این اجلاس گفت:

 کلیات ساختار و تشکیلات مدیریتی پرونده میراث طبیعی ارسباران و پرونده محور ساسانی فارس که با پژوهشگران، مسئولان دستگاه‌های مرتبط و مسئولان محلی در طول چند سال تهیه شده، به‌دلیل وسعت و گستردگی دارای حساسیت و پیچیدگی‌هایی است که متأسفانه علی‌رغم تلاش‌های صورت‌گرفته، پرونده میراث طبیعی ارسباران در این مرحله از سوی Iucn رد و پرونده محور ساسانی فارس از سوی ایکوموس دارای اشکالات اعلام شده است.

به‌دلیل گستردگی حوزه ثبت و پیچیدگی‌های متعدد به‌ویژه تعهدات سازمان در زمینه تملک عرصه‌های آثار تاریخی «شهر گور فیروزآباد»، سنگینی و حجم گسترده آثار محور ساسانی در «کاخ اردشیر»، «قلعه دختر» و نقش برجسته‌های ساسانی فیروزآباد، شهر تاریخی «بیشاپور»، «تنگ چوگان» و «غار شاپور» و «سروستان»، دفاع و مذاکره برای ثبت این پرونده سنگین‌تر و پیچیده‌تر از دوره‌های گذشته است.

به نقل از معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی؛ او ادامه داد:

با این وجود فضای دیپلماسی بین کشورهای عضو در بحرین و به‌ویژه در هنگام رأی‌گیری برای ثبت این پرونده در فهرست میراث جهانی بی‌تأثیر نخواهد بود و این موضوع بر پیچیدگی این پرونده خواهد افزود.

معاون میراث فرهنگی کشور با تأکید بر اینکه فرآیند قرارگیری آثار در فهرست میراث جهانی منوط به پذیرش نقطه نظرات کارشناسی و آراء کشورهای عضو است، افزود:

تلاش می‌کنیم با برگزاری جلسات کارشناسی، توجیهی و رایزنی با اعضاء کمیته میراث جهانی نسبت به رفع اشکالات و سؤالات مطرح اقدام کنیم.

طالبیان گفت:

در چهل و دومین نشست میراث جهانی ۳۰ پرونده ثبت جهانی به رقابت می‌پردازند که از میان آن‌ها ۲۲ پرونده مربوط به آثار میراث تاریخی فرهنگی، ۵ پرونده مربوط به آثار طبیعی، سه اثر مشترک (میراث فرهنگی – طبیعی) است.

وی با اشاره به طرح دو پرونده میراث فرهنگی و طبیعی از کشورمان در نشست امسال کمیته میراث جهانی از بررسی وضعیت نگهداری و حفاظتی ۱۵۷ اثر جهانی خبر داد که ۵۴ اثر آن در فهرست میراث جهانی در خطر قرار دارند.

معاون میراث فرهنگی پنج سایت طبیعی از کشورهای چین، فرانسه، روسیه، آفریقای جنوبی و منطقه حفاظت شده ارسباران از کشورمان و سه محوطه ترکیبی از کشورهای کانادا، کلمبیا و مکزیک را از جمله پرونده‌هایی برشمرد که قرار است در این نشست مورد بررسی قرار گیرند.

او با اشاره به بررسی سه محوطه پارک ملی دریاچه «تورکانا» در کنیا، دره «کاتماندو» در نپال و «باغ‌های فورت و شالامار» در لاهور پاکستان در فهرست «میراث در خطر یونسکو» گفت:

در این نشست پرونده‌های ۲۲ اثر فرهنگی تاریخی نامزد ثبت در فهرست میراث جهانی از کشورهای ایران، جمهوری چک، بلژیک، فرانسه، هلند، چین، دانمارک، فرانسه، آلمان، هند، ایتالیا، اندونزی، ژاپن، کنیا، عمان، جمهوری کره، رومانی، عربستان سعودی، اسپانیا، ترکیه، امارات متحده عربی و همچنین شرایط کنونی اثر جهانی مرکز تاریخی شهرسبز سمرقند در ازبکستان برای خروج این اثر از فهرست میراث جهانی مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.