بهسازی سازه های نمادین جهان، از برج ایفل تا خانه اپرای سیدنی (بخش دوم)
از آنجا که بهره‌وری انرژی در ساختمان‌ها به موضوع مهمی در جهان تبدیل شده است، سازه‌های نمادینی نظیر رایشتاگ، خانه اپرای سیدنی، هرم ترانس آمریکا و... به خاطر بهره‌وری انرژی قرن ۲۱ بهسازی شدند.
مقاله‌های مرتبط
با توجه به پیشرفت‌هایی که در حوزه ساختمان‌سازی و بهینه‌سازی مصرف انرژی صورت گرفته، کشورهای حامی ساختمان‌های سبز به دنبال این هستند که سازه‌های شهری به خصوص سازه‌های نمادین و مشهور خود را به‌روز کرده و به تکنولوژی‌های جدید مجهز کنند. اما بهینه‌سازی این ساختمان‌ها لزوماً فقط محدود به این تکنولوژی‌ها نبوده و با راهکارهایی ساده به این امر دست یافته‌اند. با ما همراه باشید تا با این سازه‌ها و راهکارهای بهینه‌سازی آنها آشنا شوید.
خانه اپرای سیدنی
بادبان‌های افراشته خانه اپرای سیدنی (Sydney Opera House) شاهکاری از طراحی ارگانیک به شمار می‌رود که با الهام از بال‌ها، درختان نخل و صدف ساخته شده است. از زمان آغاز به کار این مجموعه در سال ۱۹۷۳، سیستم تهویه هوای سازه از طریق آب دریا خنک می‌شد که راهکاری عالی برای کاهش استفاده از آب تازه محسوب می‌شود. این نماد استرالیا در تلاش است تا در سال ۲۰۲۳ به مناسبت پنجاهمین سالگرد تاسیس آن، به یک سازه کربن خنثی تبدیل شود.
مدیریت این سازه طی یک دهه گذشته، روحیه پایداری را به سایر بخش‌های این ساختمان و حتی رویدادهای آن بسط داده است. جایگزین کردن چراغ‌ها با لامپ‌های LED باعث کاهش ۷۵ درصدی مصرف برق شده، به طوری که سالیانه بیش از ۵۰ هزار دلار در هزینه برق صرفه‌جویی می‌شود.
مدیریت این ساختمان همچنین میزان زباله‌های کارمندان و ۸ میلیون بازدیدکننده سالانه خانه اپرا و رستوران‌های آن را کاهش داده است. نوع مواد بازیافتی از ۲ مورد به ۸ مورد افزایش یافته که نرخ بازیافت کلی را از ۲۰ به ۶۵ درصد رسانده و امید می‌رود این میزان به ۸۵ درصد برسد. زباله‌های مواد غذایی نیز در این طرح قرار دارند و برخی از آنها به تولیدکننده سوخت‌های بیوانرژی فرستاده می‌شود؛ هرچند مواد غذایی قابل استفاده به یک خیریه محلی اهدا می‌شود.
لزوما نباید همه راهکارها، از تکنولوژی پیشرفته‌ای برخوردار باشند. برای افزایش عمر مصالح ساختمانی، خدمه نظافتچی، شوینده‌های طبیعی را جایگزین شوینده‌های شیمیایی خورنده کرده‌اند که به کیفیت بهتر هوای داخل ساختمان منجر شده است. برای شستشوی دیوارهای بتنی از جوش شیرین استفاده شده در حالیکه بخش‌های برنزی با روغن زیتون و کمی الکل صیقلی می‌شوند.
اما بمبناتو (Emma Bombonato)، مدیر پایداری می‌گوید:
خانه اپرای سیدنی حضور پررنگی در صحنه جهانی دارد، پس اقداماتی که در این سازه انجام شده می‌تواند الهام‌بخش دیگران شود و به همین دلیل این مسئولیت بسیار مهمی است. درصدد هستیم تا به یک مدل عالی در جهان تبدیل شویم.
رایشتاگ
پس از سقوط دیوار برلین و اتحاد مجدد آلمان در سال ۱۹۹۰، دولت سرمایه‌گذاری زیادی‌روی بخش شرقی کمونیستی انجام داد. پروژه مدرن‌سازی و بازسازی رایشتاگ (Reichstag) به عنوان مجلس فدرال، به خصوص برای این آلمان جدید خیلی مهم بود. هنگامی که نوسازی آن در سال ۱۹۹۹ تکمیل شد، این سازه قرن نوزدهمی فراتر از مجلس برلین بود و به عنوان نمادی برای آینده روشن‌تر به شمار می‌آمد. سالیانه ۲٫۵ میلیون بازدیدکننده برای رسیدن به سقف شیشه‌ای آن، از مسیر مارپیچی به سمت بالای گنبد مدرن این سازه می‌روند. این گنبد با مخروط مرکزی آیینه‌ها، منبع نور طبیعی و تهویه هوا است و احتمالا سبزترین ساختمان مجلس در دنیا محسوب می‌شود.
گنبد شیشه‌ای خلاقانه‌ای که به منزله شاهکاری از فرم و کارایی تلقی می‌شود به عنوان برجسته‌ترین عنصر طراحی نورمان فاستر، معمار مشهور، به حساب می‌آید. مخروطی از آیینه‌ها که نور طبیعی را به سالن زیرین منعکس کرده و نیاز به روشنایی مصنوعی را به حداقل رسانده است. این سایه‌بان اتوماتیک، انرژی خود را از پنل‌های خورشیدی روی سقف به دست می‌آورد و با چرخاندن مخروط، مانع از تابش مستقیم نور خورشید می‌شود و میزان جذب گرما را کاهش می‌دهد. این گنبد به صورت یک اگزوز نیز عمل کرده و هوای گرم را بدون نیاز به کولر، از بالا خارج می‌کند. در طول شب، نور مصنوعی محیط مجلس همانند یک چراغ دریایی به بیرون منعکس شده و قدرت فرایند دموکراتیک در آلمان را به رخ می‌کشد.
سیستم تهویه و برق این سازه نیز نوآورانه و سازگار با محیط زیست است. ژنراتوری در ساختمان قرار دارد که با سوخت زیستی کار می‌کند و ۸۰ درصد برق و ۹۰ درصد گرمای ساختمان را تولید می‌کند. کارایی این سیستم با استفاده از پمپ حرارتی زمین گرمایی، افزایش یافته و باعث انتشار سرما یا گرما از طریق مداری از لوله‌های زیرزمینی می‌شود. به همین دلیل تولید کربن تا ۹۴ درصد کاهش یافته است.
ساختمان‌ها نقش مهمی در تحقق اهداف بلندپروازانه آلمان در حوزه انرژی دارند. سیاست فعلی مبنی بر کاهش ۵۰ درصدی استفاده انرژی تا اواسط قرن ۲۱ است و در نتیجه ساختمان‌ها باید با کمک نوآوری‌های پرسرعت و به کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر، نیاز انرژی خود را تا آن زمان، ۸۰ درصد کم کنند.
هرم ترانس آمریکا
سانفرانسیسکو به طور مرتب در ردیف برترین شهرهای جهان در زمینه برنامه‌های پیشرفته پایداری است که بهینه‌سازی انرژی در ساختمان‌ها را نیز پوشش می‌دهد. سایه زاویه‌دار ساختمان هرم ترنس آمریکا (Transamerica Pyramid) از زمان افتتاحش در سال ۱۹۷۲به عنوان خط افق سانفرانسیسکو به حساب می‌آید و تا سال گذشته بلندترین ساختمان شهر محسوب می‌شد. این سازه ۲۶۰ متری، بالاترین رتبه‌بندی ساختمان سبز را به خاطر عملکردش کسب کرده است.
پایه عریض و محکمی دارد که آن را در برابر زلزله مقاوم کرده است. برخلاف سقف سیاه سنتی که در سقف اکثر سازه‌ها وجود دارد، طراحی خلاقانه این سازه باعث تشکیل یک ساختمان نسبتا سبز شده است. نمای بیرون با کوارتز سفید و مثلث بالای آن، باعث کاهش جذب گرمای خورشید شده که در نتیجه میزان انرژی لازم برای خنک کردن ساختمان را کاهش می‌دهد.
مالک این سازه در سال ۲۰۰۰ شروع به انجام یکسری بازسازی کرد که تا حدودی تحت تاثیر الزامات ساختمان‌های سبز سانفرانسیسکو بود. بری جایلز (Barry Giles)، متخصص ساختمان‌سازی پایدار، درباره تعویض لامپ‌ها با لامپ‌های LED می‌گوید: «نورپردازی یک سازه به راحتی امکانپذیر است اما تاثیر کلی لامپ‌های LED این است که آنها گرما تولید نمی‌کنند». از بهسازی‌های دیگر این ساختمان می‌توان به لامپ‌ها و سیستم تهویه هوا اشاره کرد که فقط در صورت حضور مردم، فعال می‌شوند.
مدیریت ساختمان که از نتایج راضی بودند، سرمایه‌گذاری خود را دو برابر کرده و یک نیروگاه تولید همزمان گازسوز به ارزش ۴ میلیون دلار در پارکینگ طبقه همکف نصب کردند. این سیستم کارآمد که با موتور جت کار می‌کند، ۷۰ درصد از برق ساختمان را تامین می‌کند و در عین حال در یک فرایند موازی، نیازهای گرمایی این سازه را نیز مهیا می‌سازد. این سیستم باعث کاهش مصرف برق شده، به‌طوری که سالیانه مبلغ ۷۰۰ هزار دلار صرفه‌جویی به همراه دارد. هرم ترنس آمریکا در سال ۲۰۱۱ گواهینامه پلاتینیوم لید (LEED Platinum) را دریافت کرد که بالاترین درجه برای ساختمان‌های سبز محسوب می‌شود.
جایلز (Giles)، مدیرعامل BREEAM USA برآورد کرده که حدود ۱۰ درصد از ۵٫۶ میلیون سازه تجاری در ایالات متحده به کارایی بالایی رسیده‌اند. او می‌گوید:
مشکل پیش رو در حال حاضر، پیاده سازی همین روش در ۹۰ درصد ساختمان‌های باقیمانده است. باید با راهکارهای جدید به آنها نشان دهیم ایجاد این تغییرات چقدر ساده است و باعث صرفه‌جویی در انرژی و کاهش انتشار کربن می‌شود.
دیدگاه