جنگل های هیرکانی ایران در راه ثبت جهانی

هشتمین نشست هماهنگی ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی با حضور معاون میراث فرهنگی کشور، نماینده هیئت مدیره بنیاد سوکو از کشور آلمان، مدیران کل منابع طبیعی و آبخیزداری و حفاظت محیط زیست گلستان، کارشناسان کشوری منابع طبیعی و استان‌های گیلان و مازندران در گرگان در حال برگزاری است.

عرصه‌های جنگل‌های هیرکانی که در ساحل جنوبی خزر یا به عبارتی در شمال ایران گسترده شده  و سهم استان مازندران ۵۳ درصد، گیلان ۲۶درصد و گلستان ۲۱ درصد است.

جنگل‌های هیرکانی واقع در شمال ایران به مساحت ۲ میلیون و ۱۲۵ هزار هکتار و با قدمت  ۴۰ میلیون سال نمادی از فسیل‌های زنده‌ای است که ثبت جهانی آن به حفظ و احیای این میراث طبیعی کمک موثری می‌کند.

جنگل‌های هیرکانی از آستارا در گیلان تا گلیداغ در شرق گلستان به طول ۸۰۰ کیلومتر و با عرض ۲۰ تا ۷۰ کیلومتر گسترده است و با توجه به ارزش طبیعی، قدمت و وسعت زیاد، ویژگی‌های ثبت به‌عنوان میراث طبیعی جهان را دارد.

گسترش عمومی جنگل‌های شمال از سطح دریا شروع و تا ارتفاع حداکثر ۲ هزار و ۸۰۰ متر ادامه دارد، جنگل‌های هیرکانی متراکم‌ترین ناحیه جنگلی کشور است.

 برای ثبت جهانی این جنگل‌های منحصربه فرد، ۱۳ نقطه با وسعت ۱۵۰ هزار هکتار با توجه به تنوع حیات وحش، حفاظت و پوشش گیاهی، تنوع زیستی و ارتفاع مناسب انتخاب شده است.

این نواحی انتخاب شده شامل پارک ملی گلستان، جنگل افرا افراتخته، جهان‌نما، بولای دودانگه و چهاردانگه، جنگل الیمستان هراز در آمل، جنگل و از با درختان سرخدار، حوزه کجور، چهارباغ چالوس، جنگل خشک داران، گچ رودخان، سیاه رودبار و منطقه حفاظت‌شده لیسار است.

در اهمیت این جنگل‌ها ، پروفسور هانس کناپ جنگل شناس آلمانی در اهمیت این جنگل‌ها گفت:

درختان پهن برگ جنگل‌های واقع در شمال ایران در جهان نمونه ندارد.

ایشان  که به نمایندگی از بنیاد سوکو آلمان، یکی از شرکای تدوین معرفی‌نامه ثبت جنگل‌های هیرکانی ایران در فهرست میراث طبیعی جهان است، افزود:

در اولین سرکشی از جنگل‌های هیرکانی در ۱۹ سال پیش به این نتیجه رسیدم که یکی از راه‌های حفظ این جنگل با ارزش جهان، ثبت آن در فهرست میراث طبیعی یونسکو است.

پروفسور کناپ اضافه کرد که تلاش‌ها برای ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی شمال ایران از سال ۱۳۹۵ آغاز شده است.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری نیز گفت:

پرونده ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی به مراحل خوبی رسیده و این مهم با همراهی استان‌های گلستان، مازندران و گیلان در حال پیگیری است.

محمد حسن طالبیان اظهار امیدواری کرد که یک صدا و یک دل این اقدام مهم در آینده نزدیک به نتیجه برسد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان گفت:

در سال‌های اخیر با توجه به برنامه‌های احیا و توسعه وسعت جنگل‌ها رو به افزایش بوده و مساحت جنگل‌های هیرکانی شمال ایران از ۹٫۱ میلیون هکتار به ۲٫۱ میلیون هکتار افزایش یافته است.

ابوطالب قزلسفلو بیان داشت :

سهم گلستان از جنگل‌های هیرکانی افزون بر ۴۵۲ هزار هکتار بوده و در مقایسه با مازندران و گیلان از سطح کمتری برخوردار است.

وی اضافه کرد:

از این سطح قریب به ۷٫۶۵ درصد جنگل‌های تجاری، ۷۹٫۱۵ درصد جنگل‌های مخروبه و ۴۴٫۱۸ درصد جنگل‌های حفاظتی به‌ویژه در شرق گلستان است.

به گفته وی جنگل‌های گلستان به طول ۲۶۰ کیلومتر از گلوگاه در شرق مازندران آغاز و تا منطقه گلیداغ شهرستان مراوه تپه در منتهی‌الیه شرق گلستان ادامه دارد.

قزلسفلو همچنین رویش سالانه جنگل‌های استان را حدود ۲ هزار متر مکعب در هکتار عنوان کرد و افزود:

این رویش از غرب به شرق گلستان کاهش دارد.

ایشان تنوع گیاهی در استان را مانند جنگل‌های دیگر مناطق شمال با ۸۰ گونه درختی و ۵۰ گونه درختچه‌ای بیان کرد و گفت:

از ویژگی‌های جنگل‌های گلستان، آمیختگی تنوع گونه‌ها بوده و نیز وجود گونه‌های بومی سوزنی برگ شمال کشور و درختان سرخدار، زربین و سرونوش است.

به گفته وی این درختان دارای رویشگاه غنی بوده و بیشترین و وسیع‌ترین رویشگاه سرخدار ایران در شمال کشور درعلی‌آباد از شهرستان‌های مرکزی گلستان قرار دارد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان  بهترین و غنی‌ترین رویشگاه های بلوط بلندمازو  ایران و جهان را نیز در حوزه شهرستان گالیکش در شرق استان بیان کرد.

همچنین روز پنجشنبه شرکت‌کنندگان در این نشست از سایت‌های جنگلی استان گلستان شامل پارک ملی گلستان، جهان‌نما، جنگل ابر و افراتخته بازدید می‌کنند.