سهم صنعت گردشگری در انتشار گازهای گلخانه‌ای

بر اساس مطالعات جدید که برای ارزیابی میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای از صنایع مختلف صورت گرفته است، توریسم سهم ۸ درصدی از انتشار گازهای گلخانه‌ای را به خودش اختصاص داد. نتیجه این مطالعات شبانه‌روزی، مقاله‌ای است که در مجله علمی Nature Climate Change چاپ شد است. گروهی از دانشمندان از استرالیا بانی این پژوهش نکته‌بینانه بودند. آن‌ها هر آنچه که می‌توانست بر محیط‌زیست تأثیرگذار باشد را بررسی کردند؛ از پروازهای روی اقیانوس اطلس تا سوغاتی‌هایی که مسافران با خودشان جابجا می‌کنند.

محققان بر این باورند که پروازهای کمتر و قرار دادن عوارض ناشی از خسارت به محیط‌زیست از جمله مواردی است که می‌توان به‌وسیله آن‌ها از گسترش ناخواسته روند رو به رشد انتشار گازهای گلخانه‌ای توسط توریسم جلوگیری کرد. این مشکل زمانی نگران‌کننده‌تر می‌شود که بدانیم کشورهایی که بیشترین آسیب را در زمینه‌ی توریسم به محیط‌زیست وارد می‌کنند، کشورهای پیشرفته و بزرگی همانند آمریکا، چین و آلمان هستند. سفرهایی هوایی سهم بزرگی در آلودگی محیط‌زیست گردشگری دارد. برآورد شده است که با افزایش ثروت و تقاضا برای سفرهای لوکس، سهم آلودگی هوایی در آینده نه چندان دور بیش‌ازپیش شود.

صنعت گردشگری و توریسم جهانی، با نرخ سالانه ۵ درصد رو به رشد است و مدتی است که نرخ رشد تجارت‌های دیگر بین‌المللی را پشت سر گذاشته است. دکتر آرمونما مالیک، کارشناس پایایی محیط‌زیست در دانشگاه سیدنی می‌گوید:

تحقیقات ما، به جامعه بشری هزینه اصلی که غیر از هزینه خوردن غذا و خریدها است را نشان می‌دهد. از طرفی برای از دست ندادن هیچ پارامتر مؤثری، ما یک روند کامل از چرخه گردشگری جهانی را بررسی کردیم. این تحقیقات توانست خلائی که بین سازمان جهانی گردشگری و سازمان جهانی اقلیمی و هواشناسی بود را پر کند. رد پای صنعت گردشگری بسیار بیشتر از تصورات آن‌ها بود.

تحقیقات نشان داد که در ۱۸۹ کشور، آلودگی محیط‌زیست به دست صنعت گردشگری وجود دارد. حلقه‌های اصلی زنجیر آلودگی توریسمی شامل حمل و نقل، هتل‌ها، غذا و خرید است. به گفته دکتر مالیک، مدت یک سال و نیم بررسی موشکافانه و برآورد میزان تأثیرات آلودگی هر یک از حلقه‌های این زنجیر زمان برده است. تحقیقات قبلی صرفاً فقط یک نقطه خاص از جهان را بررسی کرده بودند یا به صورت محدود فقط بخشی از صنعت گردشگری را مورد تحقیق قرار داده بودند. به همین دلایل، اعداد و ارقام کنونی ارائه شده تقریباً چهار برابر آماری است که محققان قبلی برای آلودگی ناشی از صنعت گردشگری اعلام کرده بودند.

۱۵ درصد از سهم انتشار گازهای گلخانه‌ای در صنعت گردشگری متعلق به آلودگی ناشی از حمل‌ونقل‌های دریایی و هوایی است که به علت خروج این دو آلاینده از لیست آلاینده‌های قرارداد حفظ محیط‌زیست پاریس، هیچ قانون بازدارنده‌ای برای کنترل آن‌ها وجود ندارد. در ادامه همین مشکلات، رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، که کشورش اولین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای است، از قرارداد منع آلاینده‌های فرانسه حمایت نمی‌کند و هنوز هم به مسئله آلودگی محیط‌زیست و تغییرات آب‌وهوایی بدبین و مشکوک است.

نویسنده مشترک مقاله، دکتر یانگ-یون از دانشگاه کوئینزلند، در مورد تأثیر کم آلودگی صنعت گردشگری نگران است. او اعتقاد دارد که این تأثیر کم باگذشت زمان و پیشرفت صنعت گردشگری هر روز بزرگ و بزرگ‌تر خواهد شد و در سال‌های آتی تأثیر بزرگی روی محیط‌زیست خواهد گذاشت. او می‌گوید:

با توجه به اینکه صنعت گردشگری نسبت به دیگر صنایع و تجارت‌ها روند رو به رشد سریع‌تری دارد، جامعه بین‌المللی باید در سال‌های آتی مسئله حمل‌ونقل هوایی را در تعهدات آلاینده‌های محیط‌زیست پاریس وارد کنند و با استفاده از قوانین بازدارنده، پروازها را محدود به برخی از کشورها نگاه‌ دارند. همچنین می‌توان با قرار دادن مالیات و برنامه‌ریزی برای کاهش سوخت، رشد ناگهانی گردگشری و آلودگی ناشی از توریسم را تا حدودی کنترل کرد.

پروفسور منفرد لنزن، سرپرست تیم تحقیقاتی از دانشگاه سیدنی می‌گوید که مسافران نیز خودشان آگاه باشند در سفری که پیش رو دارند محیط‌زیست دوست باشد و موادی به همراه نداشته باشند که به محیط‌زیست بیش از این آسیب وارد کند. نظر نویسندگان مقاله در مورد اقدامات لازم برای کاهش آلودگی گردشگری در کشورها این است که برخی از کشورها، گردشگری را به عنوان یک گزینه غیرقابل پیشرفت یا ثابت می‌دانند و بیشتر تمرکز خودشان را روی زیرساخت‌ها قرار می‌دهند. این ذهنیت در کشورهایی همانند ژاپن، نپال و مجارستان دیده می‌شود که سعی دارند در مدت کوتاه آمار گردشگران خودشان را دو برابر کنند.

بااین‌همه، محققان هشدار دادند که داشتن این دیدگاه برای محیط‌زیست به شدت خطرناک است. تحقیقات آن‌ها نشان داد که صنعت گردشگری نسبت به سایر صنایع در حال رشد، استعداد بالقوه بیشتری برای آلودگی محیط‌زیست دارد.

صنعت گردشگری بیش از دیگر صنایع از تغییرات آب و هوایی ضربه خواهد خورد. با تغییرات اقلیمی و گرم شدن هوا، یخ‌های قطبی شروع به آب شدن خواهند کرد و بسیاری از مناطق دیدنی نزدیک دریاها و سواحل دیگر غیرقابل استفاده خواهند شد. همچنین سرزمین‌هایی زمستانی که هم‌اکنون مشتاقان زیادی به خود جلب کرده است، دیگر تعریفی نخواهد داشت.

سازمان جهانی گردشگری در سال‌های گذشته، توصیه‌های لازم برای مبارز با انتشار گازهای گلخانه‌ای توسط صنعت گردشگری با به دولت‌ها داده است و از گردشگران درخواست کرده تا جایی که می‌توانند از سفرهای طولانی با هواپیما اجتناب کنند تا بتوانند سرانه میزان انتشار گازهای گلخانه را مدیریت کنند و کاهش دهند. هرچند که مقاله کنونی نشان از این دارد که هیچ کسی به حرف سازمان گردشگری جهانی عمل نکرده است و روند انتشار گازهای گلخانه‌ای روزبه‌روز افزایش می‌یابد. همان‌طور که سازمان گردشگری جهانی، مردم را مجاب می‌کند که به کشورهایی توریستی سفر کنند، کشورهای گردشگرپذیر هم باید در رفتاری متقابل با این سازمان برای کنترل انتشار گازهای گلخانه و کاهش آلودگی صنعت گردشگری همکاری کنند.

برای کشورهای درحال‌توسعه، کشورهایی که گردشگری یک صنعت پایه است و کشورهایی که جزیره هستند، کنار گذاشتن خطوط هوایی و دیگر عوامل گردشگری آلاینده محیط‌زیست، می‌تواند یک چالش بزرگ باشد. با این وجود آمار آلودگی هوایی جزایری همانند مالدیو و موریس بسیار تکان‌دهنده است؛ به‌طوری‌که در جزایری با جمعیت کم، ۸۰ درصد از آلودگی‌های محیط‌زیستی مربوط به گردشگری است. نویسندگان در پایان راهکاری به عنوان راه‌حل این مشکلات ارائه داده که مستلزم همکاری کشورهای ثروتمند با دیگر کشورها است تا همه بتوانند برای آینده‌ای به‌ دور از آلاینده‌های توریسمی، سفرهای پاک داشته باشند.