قشم از نگاه گردشگران خارجی
بزرگ‌ترین جزیره‌ی خلیج فارس با جاذبه‌های طبیعی‌اش هر ساله تعداد قابل‌توجهی از جهانگردان را به‌سمت خود می‌کشاند.
مقاله‌های مرتبط:
جزیره‌ی قشم یکی از جزایر استان هرمزگان در تنگه‌ی هرمز است که در چند دهه‌ی اخیر جنبه‌ی توریستی پیدا کرده است. اما تا پیش از آن، جزیره‌ی بزرگ قشم به‌خاطر ثروت و اهمیت استراتژیکش محل توجه خارجی‌ها بوده است.
نیارخوس (Nearchus)، دریانورد سپاه اسکندر، در سال ۳۵۰ قبل از میلاد جزیره‌ی نزدیک دهانه‌ی خلیج فارس را اراکتا (Oaracta) نامیده است. در این جزیره قبر اریتراس (Erythras)، کسی که دریای اریتره (اقیانوس هند) از روی او نام‌گذاری شده، را به او نشان دادند.
قشم در زمان صفوی یکی از مراکز تجاری بزرگ دنیا بود به‌طوری که به گواهی نویسندگان آن عصر، وقتی در سال ۱۵۵۲ غارت شد، «مقدار زیادی جنس، طلا و نقره و پول به دست آمد، به‌طوری که در تمام دنیا آن‌قدر غنایم وجود نداشت». پرتغالی‌ها به آن کیسیمی (Queiximi) می‌گفتند که شبیه نام قشم است. گرایش پرتغالی‌ها، انگلیسی‌ها و هلندی‌ها به این جزیره خود نشان از اهمیت آن در عصر صفوی دارد.
جزیره‌ی قشم از سال ۱۸۲۰ تا ۱۸۷۹ در دست نیروی دریایی انگلستان بود. لرد کرزن انگلیسی، نایب‌السلطنه‌ی هندوستان نیز در ژانویه‌ی ۱۹۰۴ به قشم سفر کرد و در روزنامه‌ی تایمز نوشت: «این جزیره، چنانکه اهالی آنجا به‌درستی می‌نامند، «جزیره‌ی طویل» است. جزیره به‌وسیله‌ی تنگه‌ی باریک و سخت‌گذری با طول حدودی ۱۰۰ کیلومتر بین بندرعباس و لنگه از سرزمین ایران جدا شده است. آنجا دیرزمانی پایگاه دریایی انگلستان بود.
قبرستان انگلیسی‌ها در قشم
گرمای طاقت‌فرسا و کمیابی آب سرانجام موجب رها کردن این پایگاه شد و به‌طوری که وضع صخره‌های آن از دور در دریا نشان می‌دهد، دیگر مثل دوره‌ی نیارخوس یا حتی دوران تصرف پرتغالی‌ها انواع محصولات یا به‌طوری که نوشته‌اند ذرت و میوه‌جات و به‌خصوص انگورهای لذیذ ندارد، ولی خالی از خاک حاصلخیز نیست و همین کشتزارهای محدود آذوقه‌ی اهالی قشم را که در آن موقع تقریبا ۱۲هزار نفر بودند را فراهم می‌کند».
دست‌اندازی قدرت‌های خارجی تا سال ۱۳۱۴ شمسی ادامه داشت تا آنکه انگلیسی‌ها نیز از آن خارج شدند.
از سال ۱۳۶۹ خورشیدی که قشم منطقه‌ی آزاد شد، جاذبه‌های آن برای جذب گردشگر مورد توجه قرار گرفت.
بین سال‌های ۷۳ تا ۸۵، حدود ۶۵۰ هزار گردشگر خارجی وارد قشم شدند که در سال‌های بعد بیشتر هم شد. زمان اوج سفر برای این جزیره از اول آبان تا آخر فروردین است. بسیاری از گردشگران خارجی، که اغلب هم از کشور نروژ و بلژیک هستند، دوست دارند جزیره را ببینند، ولی به‌دلیل کمبود امکانات گردشگری تعداد آن‌ها تنها دو نفر از هر ۱۰۰ گردشگر ورودی به قشم است و بقیه گردشگران داخلی هستند.
دانیال و جینا، زوج جهانگرد سنگاپوری که در عرض ۲۷۹ روز (از مرداد ۱۳۹۳) از شرق چین تا ترکیه سفر کردند، در سفرشان به ایران توجه خاصی به قشم نشان داده‌اند که در سایت‌شان بازتاب یافته است:
«حتی اگر اهل طبیعت و جغرافیا نباشید، در مواجهه با اشکال طبیعی جزیره‌ی قشم شگفت‌زده خواهید شد. تنگه‌ی دندانه‌ای، بزرگ‌ترین غار نمکی جهان و روستای زیبای ماهیگیری را باید دید. در جزیره هیچ وسیله‌ی نقلیه‌ی عمومی وجود نداشت و ما خوش‌شانس بودیم که خانواده‌ای بومی به ما جا دادند و خودشان ما را گرداندند. همچنان در اینجا زنانی را می‌توان دید که روبنده‌ای می‌بندند که نیمه‌ی بالای صورت‌شان را می‌پوشاند. این «زنان نقاب‌دار» را تنها می‌توان در جنوب ایران، به‌خصوص در بندرعباس و قشم، دید.
زنان جزیره‌ی قشم دستی در گلابتون دوزی دارند. آن‌ها حتی عروسک‌های ماسک‌داری درست می‌کنند که نماد زنان بندری است و آن‌ها را به توریست‌ها می‌فروشند.
روستای لافت دارای فرهنگ اصیل خلیج فارس که به سرعت دارد رنگ می‌بازد. لافت، به‌ویژه در هنگام غروب، خیلی زیبا است.
در نزدیکی لافت می‌توانید کشتی‌های سنتی بزرگی را ببینید که برای انتقال بار در خلیج فارس استفاده می‌شد.
در ژئوپارک قشم دو جاذبه‌ی اصلی وجود دارد: غار نمکدان و تنگه چاهکوه. ورودی غار شاید تنها یک متر یا کمتر بود؛ بنابراین باید برای ورود به آن کامل خم می‌شدیم. آب در غار تا مچ پا و گاهی تا زانو می‌رسید. هیچ جایگاه گرفتن بلیط یا ورودی خاصی برای غار وجود نداشت. درون غار کاملا تاریک است و بدون چراغ قوه نمی‌توان حرکت کرد. طنابی در غار مسیر ورود و خروج را مشخص می‌کند.
مسیر رانندگی تا تنگه‌ی چاهکوه بسیار زیبا بود. چشم‌انداز آن واقعا یکتا و متفاوت از دیگر جاهای جزیره است. تنگه‌ی چاهکوه دیوانه‌کننده بود؛ برآمدگی‌های شنی‌اش دیدنی بودند. فقط به برآمدگی‌های تنگه بنگرید؛ تماشایی هستند».
آفرد مولون، جهانگرد آلمانی، در سفرش به ایران در دی‌ماه ۱۳۹۳ در سایتش از قشم نوشته است:
«توریست‌های کمی در اینجا دیده می‌شود؛ راننده‌مان گفت یک ماه پیش یک زوج اسپانیایی را در جزیره گردانده است. دیواره‌های غار نمکی همه سفید است. غار تا عمق ۱۰۰-۲۰۰ متری کوه ادامه دارد.
تنگه‌ی چاهکوه را هرچه بیشتر ادامه می‌دهی تنگ‌تر می‌شود. منظره‌اش دیدنی است. اینجا همچنین چند چاه وجود دارد که ظاهرا هنوز آب دارند.
هنوز قایق‌های چوبی، شبیه قایق‌های باستانی، می‌سازند که برای انتقال بار بین قشم و دبی استفاده می‌شود.
برای دیدن غروب خورشید به شهر قدیمی لافت رفتیم. از ۳۶۵ چاهی که در لافت وجود دارد، اکنون ۶۰تای آن‌ها آب دارد».
در ادامه بعضی نظرات توریست‌ها را به تفکیک جاذبه‌ها مرور می‌کنیم.
چاهکوه
تنگه‌ی چاهکوه در جزیره‌ی قشم یکی از برترین میدان دیدها را برای گردشگر فراهم می‌کند، اما از امکانات رفاهی برخوردار نیست.
گردشگر استرالیایی، در بهمن ۹۲، چاهکوه را اثر طبیعی زیبایی توصیف می‌کند که چشم را فریب می‌دهد:
«اولین سفرم به جزیره‌ی قشم نبود، اما اولین باری بود که تنها برای جاذبه‌های طبیعی‌اش، نه دیدن شهرها و سازه‌ها، رفتم. اعتراف می‌کنم که از این سفر و به‌خصوص چاهکوه بسیار لذت بردم.
شاید دیدن چاهکوه کمی وقتگیر باشد، اما اگر طرفدار پدیده‌های طبیعی باشید، واقعا ارزشش را دارد. اشکال شنی‌ای که اینجا می‌بینید در گذر میلیون‌ها سال پدید آمده‌اند. منظره خارق‌العاده است؛ به‌خصوص اگر روز آرامی باشد و خیلی شلوغ نشود.
تا آنجا که می‌توانید با خود آب بیاورید، زیرا اینجا هیچ مکانی برای خرید آب و خوراک نیست».
مسافر اسپانیایی، در اسفند ۹۶، این پدیده‌ی زمین‌شناسی زیبا را توصیف کرده:
«صخره‌های ساییده‌شده و صفحات تکتونیک در هم تنیده شده منظره‌ی تأثیرگذار و زیبایی را در چاهکوه پدید آورده است. دیواره‌ها در جهت‌های مختلف بیرون زده‌اند و می‌توانید راه‌های مختلفی را امتحان کنید.
بومیان از این صخره‌ها برای جمع‌آوری آب استفاده می‌کردند که خیلی جالب بود.
در عجبم که چطور این تنگه آنقدرها شهرت جهانی پیدا نکرده است. اگر فرصت کردید حتما از اینجا دیدن کنید».
دره ستارگان
دره‌ی ستارگان جاذبه‌ی دیگری در جزیره‌ی قشم است که توریست‌ها معمولا به خاطر منظره‌ی زیبایش به آن سر می‌زنند.
گردشگر مالزیایی، در فروردین ۹۴، نوشته: «به آنجا دره‌ی ستارگان می‌گویند، زیرا مردم بومی عقیده دارند که دره بر اثر شهاب‌سنگ ایجاد شده است. اما در واقع این‌گونه نیست و افسانه است؛ برخورد آب موجب شکل‌گیری سنگ‌ها در دره شده است. راهنماهایی آنجا هستند تا توضیحاتی ارائه دهند. توصیه می‌کنم در بهار به آنجا بروید».
مسافر ایرلندی، در خرداد ۹۶، رفتن به دره‌ی ستارگان در هنگام غروب را توصیه کرده: «این اشکال ساییده شده، به‌خصوص در هنگام غروب، بسیار زیبا هستند. ورودی ناچیزی برایشان در نظر گرفته شده، یکی دو ساعتی آنجا بگردید و از منظره‌ی زیبای دره لذت ببرید».
جزیره هنگام
جزیره‌ی هنگام در نزدیکی جزیره‌ی قشم مقصد دیگر گردشگران است.
مسافر رومانیایی، در تیرماه ۹۵، به آنجا رفته: «جزیره‌ی هنگام حرف ندارد؛ خیلی سنتی است. من آنجا دلفین دیدم، غذای سنتی خوردم، از بومیان خرید کردم، در جزیره قدم زدم و مانند بندری‌ها لباس پوشیدم. حتما دوباره به آنجا خواهم رفت. انگار در زمان سفر کرده بودم».
جزیره هرمز
جزیره هرمز مکانی شگفت به دور از مسیرهای معمول توریستی است. گردشگرانی که به آنجا راه یافته‌اند آن را گنجی کوچک توصیف کرده‌اند.
مسافر لهستانی، در آذر ۹۶، مناظر آتشفشانی‌اش را ستوده است. او چنین ادامه می‌دهد: «شما می‌توانید به غارهای بزرگ، ساحل‌ها، تنگه‌ها یا مسیرهای کوهنوردی راه یابید. بعضی قبایل جالب در اینجا زندگی می‌کنند. می‌توان زنانی با نقاب‌هایی اصیل را در اینجا دید.
لازم است که برای دیدن جزیره سوار توک‌توک شوید که هر دو ساعت یکبار حرکت می‌کنند. کل مسیر ۳-۴ ساعت بیشتر طول نمی‌کشد، مگر آنکه بخواهید در آنجا چادر بزنید».
از دیگر جاذبه‌های منطقه‌ی قشم می‌توان به جنگل‌های حرا و جزایر ناز اشاره کرد که کم‌وبیش توریست‌هایی به آنجا پا می‌گذارند.
دیدگاه