ورزنه؛ شهر زنان سپیدپوش

پریسا  مرتضوی
پریسا مرتضوی دوشنبه، ۲۰ فروردین ۱۳۹۷ ساعت ۱۷:۴۵
 ورزنه؛ شهر زنان سپیدپوش

ورزنه به شهر زنان سپید پوش معروف است، اگر گذارتان به استان اصفهان افتاد بازدید از این شهر را فراموش نکنید.

لذت قدم زدن در زمین‌های پفكی كنار تالاب، كویرنوردی در تلماسه‌‌هایی به وسعت ۱۷ هزار هکتار یا قایقرانی در مصب و دلتای زاینده‌رود یا دیدن آثار تاریخی‌ای چون مسجد جامع دوره تیموریان، خانه میرمیران با سقف زیبای گچی، رباط عباسی، امامزاده شاه زین‌العابدین در ورزنه، شهری با جمعیت هزار نفر و با مساحتی حدود ۲۳۰۰ كیلومترمربع در ۱۱۰ كیلومتری جنوب شرقی اصفهان كنار هم گرد آمده‌اند؛ شهری كوچک اما با طبیعتی بی‌نظیر، جذاب و متنوع و شرایط زیستی- اقلیمی خارق‌العاده. خاطره دیدن كبوترخانه، لذت گفت‌وگو با مردمان سفیدپوش و صدها جاذبه گردشگری دیگر را تنها در شهر فرشتگان تجربه خواهید كرد؛ شهری كه همه خیابان‌های آن به زاینده‌‌رود راه دارد. در بدو ورود، هم‌نشینی بناهای خشتی و آجری و سفیدی چادر زنان هنرمند آن، به دل  هر بازدیدکننده‌ای می‌نشیند.

ورزنه

خبرگزاری مهر

شهر ورزنه از لحاظ جغرافیای در جنوب غربی شهرستان نائین، شرق استان اصفهان، غرب تالاب گاوخونی و خط مرزی استان یزد قرار دارد. مردان این شهر بیشتر كشاورز هستند و زنان آن به پارچه‌بافی و قالی‌بافی مشغول هستند.

انتخاب مسیر با شما است؛ اصفهان یا نائین. برای گشت و گذار در شهر اصفهان شاید چند روزی وقت لازم باشد، اما اگر مبدأ حركت تهران باشد، گذشتن از نائین، هم مسیر را برایتان كوتاه می‌کند و هم امكان دیدن شهری با جاذبه‌های توریستی‌ای چون مسجد جامع، خانه پیرنیا (موزه مردم شناسی) و بافت قدیمی شهر نائین را در یک نیمروز فراهم می‌کند؛ چراکه تمام این اماكن در یک‌جا جمع‌اند.

با اتومبیل شخصی یك ساعت از نائین تا ورودی اصلی شهر ورزنه و رسیدن به آخرین پل تاریخی زاینده‌رود راه است. درباره اینکه پل تاریخی ورزنه دقیقا در چه زمانی ساخته شده، اطلاع دقیقی در دست نیست؛ عده‌ای آن را متعلق به زمان سلجوقیان و  برخی هم متعلق به دروه صفویه می‌دانند. این پل که در لیست آثار ملی قرار دارد از سنگ، آجر و ساروج ساخته شده و ۶ متر ارتفاع، ۷۰ متر طول و ۷ متر عرض دارد.

پل ورزنه

در ایام نوروز كلیه مدارس ورزنه برای پذیرایی از مهمانان آماده‌اند. كافی است با آموزش‌وپرورش شهر ورزنه تماس گرفته تا آدرس دقیق هر یک از آن‌ها را در اختیارتان قرار دهند.

می‌توانید در مهمان پذیر یا یک رستوران محلی طعم غذاهای سنتی ورزنه مثل گداخته، هفت مغز، نان جوش، ماستینه، كمه شوربا، كوفته پیازی و گزری را هم بچشید.

اگر عدسی و نان کنجد دار محلی ورزنه را نوش جان كردید و آماده‌اید، بد نیست گشتی در شهر بزنید.  شهر ورزنه كوچک است و باور دیدن این همه آثار تاریخی در آن دشوار است. مسجد جامع ورزنه شاخص‌ترین اثر تاریخی ورزنه و در قلب شهر با کاشی‌كاری‌های منحصربه‌فردش قرار دارد. دورتادور هلال محراب با خط ثلث و آیاتی از سوره  آل‌عمران تزیین شده است. مناره جلوی مسجد با ارتفاعی حدود ۲۰ متر، دارای راه‌پله آجری مارپیچی است كه دسترسی به قسمت بالای مناره را آسان كرده است. از این ارتفاع تمام شهر ورزنه قابل رویت است.

مسجد ورزنه

persistour

دیدن خانه میرمیران، آب‌انبارهای صفوی، موزه مردم‌شناسی، تنها آهنگری سنتی ورزنه و مسجد تك‌مناره متعلق به عصر تیموری همه و همه در كنار مردمان سفیدپوش با گویش پهلوی ساسانی (در اصطلاح محلی زردشتی) لذتی است وصف‌ناپذیر كه تنها در یک نیمروز می‌توانید آن را تجربه كنید.

داشتن یک راهنمای مطلع و مطمئن بومی این امكان را برایتان فراهم می‌کند كه سری هم به خانه زنان هنرمند ورزنه بزنید تا علاوه بر خرید پارچه‌های زیبای دستباف برای سوغات، از نزدیک با هنر پارچه‌بافی سنتی هم آشنا شوید.

از صنایع دستی ورزنه می‌توان به کاربافی و سفره‌بافی اشاره کرد. کاربافی هنری است که از دوره تیموریان وجود داشته و زمانی در شهر ورزنه رونق قابل توجهی داشته است، اما با ورود پارچه‌های صنعتی این هنر زیبا در حال فراموشی است.

از کار بافته‌شده در ورزنه به‌عنوان سفره نان یا بقچه جهاز عروس، بقچه حمامی، چادر سفید، کفن و چادرشب استفاده می‌شود. در حال حاضر، در این منطقه شانزده کارگاه نیمه‌فعال خانگی بافت کار وجود دارد که بافندگان آن همگی زنان مسن هستند. کار ورزنه درصورت نقشدار بودن، بیش از پنج رنگ ندارد و با نخ پنبه‌ای مرسریزه و آهارخورده با چربی حاصل از مغز گوسفند بافته می‌شود.

کاربافی ورزنه

حسنعلی قطبی ورزنه

اگر قصد خرید پارچه‌های پنبه‌ای، سفید و دستباف را دارید كافی است سراغ یكی از زنان بافنده ورزنه‌ای را بگیرید تا علاوه بر خرید سوغات، از نزدیک کاربافی و سفره‌بافی را هم دیده باشید امکان خرید پارچه‌های دستباف در گاوچاه نیز برایتان مهیا است.

بعد از خرید سوغات حتما سری هم به آخرین قطعه تاریخی دارای سكنه كشور در كیلومتر نه جاده اصفهان- ورزنه بعد از چهارراه قورتان بزنید. وسعتی كه پیش روی شما است، قلعه قورتان نام دارد. قلعه قدیمی قورتان با حصارهای کنگره‌دار از خشت  خام، محکم و استوار، عظمتش را به رخ می‌کشد.

قلعه

با پیمودن راهی كوتاه و گذشتن از مزارع پنبه در حاشیه جاده از دور بنایی آجری و عظیم خودنمایی می‌کند كه روزگاری نه چندان دور و در دل مزارع، كبوتران بی‌شماری (حدود ۲۵ هزار كبوتر) در دل خود جای داده بود تا به‌ازای این خانه امن، حاصلخیزی را با كود خود به زمین كشاورزان هدیه كنند. اینجا كبوترخانه است و از بام آن می‌توانید بار دیگر شهر را از این منظر ببینید.

کبوترخانه

اگر می‌خواهید با طبیعت‌گردان ورزنه همراه شوید و از تنوع زیستی و اقلیمی آن لذت ببرید، بد نیست قبل از حركت مایحتاج خود را تهیه كنید. در مسیر پیش رو اثری از زندگی شهری نیست؛ هرچه هست زیبایی است.

از ورزنه كه خارج می‌شویم، در كیلومتر یک جاده ورزنه- جرقویه كم نیستند دوستداران تاریخ این مرز و بوم كه برای دیدن اولین گاوچاه احیا شده و مراسم ویژه آب رسانی به شیوه سنتی توقف کرده‌اند. برای دیدن این مراسم باید بلیط تهیه كنید.

در این مكان علاوه بر خرید سوغات می‌توانید دوغ محلی، نان مالک و گندم و شادونه داغ نوش جان كنید.

گاوچاه

كویر ورزنه قابل دسترس‌ترین كویر به شهر اصفهان است كه فاصله آن از سمت پل بزرگمهر- سه راه پینارت -برسیان-  اژیه، ۱۰۵ كیلومتر و از سمت خیابان جی به كوهپایه-  هزند-  قورتان، ۱۱۳  كیلومتر است. اگر قصد رفتن به كویر از شهر نائین را دارید، در كیلومتر ۳۰ جاده نائین-اصفهان و بعد از گردنه ملااحمد تنها با طی ۴۵ كیلومتر در مقصد خواهید بود. بعد از گذشتن از گاوچاه نیم ساعتی تا ابتدای تلماسه‌ها كه بومیان ورزنه آن را ریگسرا می‌نامند، راه باقی است.

ورزنه

عکاس: محمد رحیمی

وسعت بی‌نظیر تپه‌های شنی دارای اشکال مختلف و چشم‌انداز ماسه‌ها از بالای تل‌ماسه‌ها چنان مسحوركننده است كه تا مدت‌ها خاطره آن در ذهن شما باقی خواهد ماند. بعد از استراحتی کوتاه به‌سمت یکی از بکرترین چشم‌اندازهای طبیعی ورزنه حركت کنید؛ مرز میان اكوسیستم آبی با خشكی؛ تالاب بین‌المللی گاوخونی. دسترسی به تالاب بیشتر از شهر ورزنه می‌گذرد. این راه‌ها تا ورزنه آسفالته و از آن پس تا تالاب خاكی است. نگران نباشید، مسیر كوتاه است، اما در صورت بارندگی به‌آرامی حركت كنید تا اتومبیل از جاده اصلی خارج نشوید و در خاک‌های پف كرده حواشی تالاب گیر نیفتد.

ورزنه

اگر می‌خواهید از درستی مسیر اطمینان حاصل کنید حركت را به‌سمت كوه سیاه رنگی كه در مقابل دیده می‌شود، ادامه دهید. پس از طی مسافتی حدود ده كیلومتر در جاده خاكی به دامنه كوهی آتش فشانی كه تماما از سنگ‌های سیاه رنگ متخلخل پر شده است می‌رسید. قله سیاه کوه یا به‌قول بومی‌ها چشم تالاب، با ارتفاع ۲۰۵۰ متر بهترین مكان برای تماشای تالاب عظیم گاوخونی محسوب می‌شود. جاده‌های منتهی به تالاب معمولا به محل الحاق آن به زاینده‌رود می‌رسند كه دارای جلوه‌های زیباتر و طبیعت متنوع‌تری نسبت به دیگر بخش‌ها هستند.

در فصل بهار وضعیت آب و هوایی منطقه معمولا مطلوب و تالاب از بارندگی زمستانی سیراب است. بد نیست برای لمس لذت‌بخش و پررمز و راز تالاب، کفش‌ها را از پا درآورید و برای پایانی به‌یادماندنی در زمین‌های پفكی آن قدمی بزنید.

مطالب مرتبط:

دیدگاه