لاهیجان در یک نگاه

لاهیجان یکی از شهرهای زیبا و سرسبز کشورمان است که در استان گیلان قرار دارد و بزرگ‌ترین شهر شرق این استان محسوب می‌شود. این شهر بعد از رشت و انزلی سومین شهر پرجمعیت گیلان است. این شهر در ۴۵ کیلومتری رشت قرار دارد و موقعیت آن در استان بسیار خوب و مناسب است.

لاهیجان عروس شهرهای گیلان است و به «شهر چای» نیز شهرت دارد. لاهیجان در ناحیه‌ی کوهپایه‌ای واقع شده و تپه‌ماهورهای آن پر از بوته‌های چای است. «حاج محمد میرزا کاشف‌السلطنه چایکار» کسی بود که برای اولین بار چایکاری را به ایران آورد و بعد از مطالعات گسترده برای انتخاب مکان مناسب، لاهیجان را برای این کار انتخاب کرد. مزار او روی یک تپه‌ی چای قرار دارد که زمانی از اموال خود کاشف‌السلطنه بود. 

موقعیت جغرافیایی

لاهیجان در شرق سفیدرود و در ارتفاع ۴ متری قرار دارد. طبق آمار ارائه شده‌ی سال ۹۵، این شهر ۲۲۰ هزار نفر جمعیت دارد. لاهیجان در ۵۰ درجه و صفر دقیقه شرقی و در ۳۷ درجه و ۱۱ دقیقه شمالی عرض جغرافیایی قرار دارد و از شمال به دریای خزر، از شرق به لنگرود، از جنوب به دیلمان، از جنوب غربی به سیاهکل و از غرب به آستانه اشرفیه می‌رسد. این شهر در ۵۰ درجه و صفر دقیقه شرقی و در ۳۷ درجه و ۱۱ دقیقه‌ی شمالی عرض جغرافیایی قرار دارد.  لاهیجان جلگه‌ای بوده و از رسوبات ناشی از سفیدرود به جا مانده است. شرق و جنوب لاهیجان را کوه‌های البرز، مانند شیطان کوه، گمل و آهتا کوه اشاره کرد. 

تاریخ لاهیجان

در دوران اشکانی، دژی در ۶ کیلومتری لاهیجان کنونی قرار داشت که به آن کهندژ می‌گفتند. در جریان حمله‌ی مغول، این دژ تخریب شد. قبل از اسلام، شهر از سه بخش کهندژ، شهرستان و بازار تشکیل می‌شد که در قرن ۷ با حمله‌ی اولجایتو  ویران شد و بعد از ۲۰ سال، شهر را از نو بنا کردند. در زمان حکومت خاندان ناصروند، لاهیجان به‌همراه فومن، در غرب، شهر اصلی گیلان بود. قرن نهم هجری، دوران طلایی لاهیجان بود که در آن خاندان ناصروند سقوط کرده و خاندان کیا حکومت این خطه را به دست گرفت و تا قرن ۱۵ در مسند حکومت ماند. امروزه در این شهر می‌توانید مقابر سادات کیایی را ببینید که همگی نشان از تاریخ و گذشته‌‌ی لاهیجان دارد. با روی کار آمدن صفویان و انتخاب رشت به‌عنوان مرکز فرمانداری ایالت، همچنین جایگزین کردن راه قزوین به دریای خزر از رشت و سفیدرود، لاهیجان نسبت به قبل از رونق افتاد. در سال‌های ۱۱۳۶ و ۱۱۴۷ گیلان به اشغال روس‌ها درآمد و در لاهیجان ۲ پایگاه ساختند. در دوران جمهوری شورایی گیلان، باز هم لاهیجان زیر نفوذ روس‌ها قرار گرفت. 

دوران طلایی لاهیجان از نیمه‌ی دوم قرن نوزده و اوایل قرن بیست آغاز شد. تجارت ابریشم و کشت چای باعث رونق اقتصاد شهر شد. همان طور هم که قبلا گفته شد، کشت چای در ایران برای اولین بار در لاهیجان انجام گرفت و اولین کارخانه‌ی چای در سال ۱۹۳۲ در این شهر شروع به کار کرد. 

مردم‌شناسی

رشد جمعیت در لاهیجان کمتر از رشت و هم‌تراز انزلی است. طبق آمارهای ارائه شده، جمعیت این شهر در سال سرشماری سال ۹۵، ۱۶۷,۵۴۴ نفر بوده است. اغلب مردم لاهیجان گیلک هستند و به کسانی که در ارتفاعات این منطقه زندگی می‌کنند، گالش می‌گویند که آن‌ها هم تیره‌ای از گیلکان بوده و زبان‌شان هم گیلکی (بیه‌پیشی) است. البته زبان گفتاری مردم لاهیجان از نظر آوایی، واژگانی و برخی ویژگی‌های دستوری با زبان گفتاری مردم زشت تفاوت‌هایی دارد. 

لباس محلی

لباس مردم محلی این خطه از کشورمان جزو زیباترین و رنگارنگ‌ترین لباس‌های محلی در کشور و حتی جهان است. لباس محلی مردان لاهیجان نمت کلاه، جلیقه (جلقته)، شلوار، چوموش (یا چموش که کفش چرم ساده‌ای است) و کت است که بسته به فصل جنس و ضخامت آن‌‌ها تفاوت دارد. زنان نیز روسری و سربند، پیراهن، کت، الجاقبا، دامن، گردتومان، جلیقه (جرقده)، چادر کمر، چادر شب، کفش و جوراب می‌پوشند. 

غذاهای محلی

لاهیجان غذاهای محلی بسیار خوشمزه و خوش‌عطر و طعمی دارد که از این میان می‌توان به خورش مرغ و آلو، خورش سبزی فسنجان، شیش انداز گیلکی و میرزا قاسمی اشاره کرد. 

سوغات و صنایع دستی

ابریشم، چای، کلوچه، کوکی، برنج، انواع مربا و ترشیجات، نان‌های محلی مثل خلفه، ماهی دودی و ماهی شور از سوغات معروف و محصولات اصیل لاهیجان است که می‌توانید در بازگشت از این شهر، تحفه‌ای برای عزیزان‌تان بیاورید. 

از صنایع دستی لاهیجان می‌توان به منبت‌کاری، خراطی و نازک‌کاری با چوب، معرق روی چوب، حصیربافی، بامبو بافی، مروار بافی، سفالگری و سرامیک‌سازی، نقاشی روی کدو و نمد مالی اشاره کرد. 

جاذبه‌های گردشگری

جاذبه‌های طبیعی و تاریخی لاهیجان هر ساله گردشگران را به‌سمت خود می‌خواند. این شهر یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری استان گیلان است که مثل زمردی سرسبز در شرق این استان می‌درخشد. از دیدنی های لاهیجان می‌توان به بازار سنتی، آبشار شیطان کوه، تالاب سوستان، شیطان کوه، بام سبز لاهیجان، استخر لاهیجان، تله کابین لاهیجان، تالاب امیر کلایه (شیخ علی کل، شاله کل)، آرامگاه کاشف‌ السلطنه و موزه تاریخ چای، مسجد اکبریه، پل کیسم، پل خشتی پاشاکی و شیخانبر اشاره کرد.