دویدن مسافت مافوق ماراتن با صندل های چرمی در مکزیک

وقتی قصد دویدن دارید، چه چیزی با خود می‌برید؟ البته به جز گوشی هوشمند برای اندازه‌گیری مسافت. لباس گرم‌کن، احتمالا ساخته شده از بافت مرطوب، و کفش‌هایی که بهترین عملکرد را در هنگام دویدن داشته باشند.

اما اگر صحبت از راراموری (Raramuri) تنگه‌های مسی‌رنگ مکزیک باشد، دیگر نیازی به وسایل و لوازم حرفه‌ای برای دویدن نخواهید داشت. دوندگان این تنگه‌ها قرن‌ها است که با صندل‌های چرمی مسافتی طولانی را می‌پیمایند.

راهی قدیمی

در سال ۱۹۲۶ (۱۳۰۵)، سه مرد از اهالی راراموری (بومیان شمال غرب مکزیک) مسافت ۹۶ کیلومتری تا مکزیکوسیتی را دویدند و اولین فوق ماراتن مکزیک را ثبت کردند. یکی از آن‌ها در میانه‌ی راه از پا درآمد، اما دو نفر دیگر ده ساعت بعد توانستند خود را به حومه‌ی شهر برسانند. دویدن در مسافت‌های طولانی یک جورهایی بخشی از زندگی، سنت، زبان و مسلک اقوام راراموری (بیشتر با نام تاراهومارا شناخته شده هستند) است.

در مکزیک پساانقلابی، که به میراث بومی تمایل داشت، این رویداد سازماندهی شد. در واقع پایداری‌شان موجب بقایشان شد؛ آن‌ها در برابر هجوم قرن هفدهمی اروپایی‌ها به راه‌های پیچ‌درپیچ تنگه‌های مسی‌رنگ پناه بردند.

در سال ۲۰۰۹، داستان راراموری اقبال جهانی پیدا کرد؛ کریستوفر مک‌دوگال (Christopher McDougall) در کتاب معروفش (Born To Run) به این رویداد توجه کرد. نویسنده تأکید کرد که این دونده‌های قهرمان بدون استفاده از کفش‌های مدرن به جاده می‌زنند. آن‌ها با هواراچ (huaraches)، صندل‌های چرمی نازکی که تقریبا هیچ محافظی ندارند، می‌دوند. کتاب موجب شد تا بسیاری از دوندگان با دید حقارت به کفش‌های مدرن خود بنگرند و به دنبال گزینه‌های دیگری، مثل کفش‌های پنج‌انگشتی ویبرام (Vibram’s FiveFinger)، بروند.

کفش پنج‌انگشتی ویبرام

شرکت ویبرام بعدها دعوی‌ای را مطرح کرد مبنی بر اینکه درباره‌ی مزایای این کفش‌ها اغراق شده است. پس اگر شبیه‌سازی‌های فناورانه جوابگو نیستند، شاید همان صندل یا پای برهنه برای انسان بهتر از هر محصول مهندسی‌شده باشد.

برویم سراغ عمق ماجرا

پرفسور دیوید لیبرمن (David Lieberman)، استاد زیست‌شناسی دانشگاه هاروارد، در سال ۲۰۱۴ از مزایای هواراچ‌ها گفت. او در پژوهشی ۱۳ دونده که صندل‌های سنتی می‌پوشیدند را با ۱۰ دونده‌ای که کفش‌های دویدن مرسوم را ترجیح می‌دادند مقایسه کرد. او توانست تفاوت‌های محسوسی میان پاهای این دو دسته پیدا کند. دوندگانی که از هواراچ استفاده می‌کردند قوس پای سفت‌تری داشتند.

بنابر گزارش مجله‌ی دنیای دوندگان (Runner’s World)، سختی پا می‌تواند از جراحت جلوگیری کند. علاوه بر آن، آن‌ها که هواراچ می‌پوشیدند، حالت قوی‌تر و نشانه‌های ظاهری بهتری داشتند. با این حال، لیبرمن در محکوم کردن کفش‌های مرسوم احتیاط می‌کند؛ او اشاره می‌کند که اهالی این قبایل از بچگی از پوشش حداقلی پا بهره می‌برند و مسافت‌های طولانی را می‌دوند در حالی که دوندگان کفش‌های مرسوم می‌پوشند و قرار هم نیست مسافت‌های فوق ماراتونی را بدوند.

به بیان دیگر، اگر به کفش‌های مرسوم عادت دارید، شاید بهتر باشد از همان‌ها استفاده کنید.