موزه لوور لانس، بنایی شفاف در معدن زغال سنگ

لانس شهر کوچکی در شمال فرانسه است که در گذشته حیات آن تنها به معادن زغال‌سنگ وابسته بوده و بعد از تعطیلی معادن و افول این صنعت، به شهری متروکه و از نظر اقتصادی بسیار تنگ دست تبدیل شده است.

سال ۲۰۱۲ زمانی که موزه لوور تصمیم گرفت علاوه بر ساختمان اصلی خود در پاریس، مرکزی تازه را تاسیس کند، این شهر را انتخاب کرده تا بخشی از فعالیت‌های فرهنگی و هنری را از مرکزیت پاریس خارج کرده و دسترسی به آن‌ها را برای ساکنان شهرهای دیگر فرانسه آسان‌تر کند.

موزه  لوور لانس (Louvre-Lens) در سال ۲۰۱۲ افتتاح شده است. این پروژه کار مشترک شرکت معماری «سانا» و «ایمری کولبرت» (Imrey Culbert) با همکاری «کترین موزبخ» (Catherine Mosbach)، معمار استودیو پاریسی طراحی منظر محقق شده است و ترکیبی از آن کیفیاتی است که لوور اصلی نیست.

دیوارهای سنگین، پله‌های باشکوه، دیوارپوش‌هایی با رنگ‌های غنی، شاخصه‌هایی است که واژه لوور را به ذهن می‌آورد. اما این موزه بنایی یک طبقه و چسبیده به زمین است که سبکی و شفافیت اولین نکته‌ای است که در مورد آن جلب نظر می‌کند.

کلیت طرح عبارت است از ترکیب خطی پنج مستطیل که از گوشه‌ها به هم اتصال یافته‌اند به‌علاوه دو حجم کوچک‌تر و مستقل که در کنج‌های سایت قرار گرفته‌اند.

البته این ترکیب خطی برگرفته از بازوهای کشیده لوور اصلی است.

جداره این مستطیل‌ها قوس مختصری داشته و به عقیده معماران ترکیب آن‌ها شبیه چند قایق است که به‌آرامی در حال پهلو گرفتن در ساحل‌اند.

زمینی که موزه در آن جای گرفته تا دهه ۱۹۶۰ میلادی معدن زغال‌سنگ بوده و بعد از آن به فضای سبز اختصاص داده شده است.

این فضای سبز در جداره‌های ساختمان، که از جنس شیشه یا آلومینیوم صیقل داده شده هستند، منعکس می‌شوند؛ طوری که در روی نما امتداد یافته و این دو به‌سختی از هم قابل تشخیص‌اند.

همچنین نور روز، که با توجه به موقعیت جغرافیایی لنس نوری خاص است، انعکاسی ملایم بر جداره‌ها می‌یابد. تنها در شب است که ساختمان کرد بیشتری پیدا می‌کند.

ساختمان اداری در گوشه جنوبی و رستوران در گوشه شمالی سایت پیوند شهر، پارک و موزه را تقویت می‌کند.

مربع مرکزی در پلان، سرسرای ورودی است که جداره‌هایی کاملا شفاف دارد و در داخل خود کتابخانه و فروشگاه را جای داده است.

هرکدام از مستطیل‌های دیگر به کاربری خاصی اختصاص یافته‌اند: آمفی تئاتر، سالن نمایش موقت، سالن نمایش دائمی (که آثاری از گنجینه لوور اصلی را نمایش می‌دهد) و سالنی که به آثار امانتی از دیگر موزه‌های اطراف اختصاص دارد.

به‌منظور مقابله با دپارتمان کردن موزه، محیطی با مساحت ۳۰۰۰ متر مربع به‌صورت یک‌پارچه، آثاری از مجموعه لوور را بدون پارتیشن به نمایش می‌گذارد که «گرند گالری» نام گرفته است.

هزار متر مربع شیشه اطراف این گالری، فضایی آرامش بخش را برای بازدید از آثار هنری با کانسپت بررسی مفهوم زمان، ایجاد می‌کنند.

سیستم نمایش آثار کاملا متفاوت از لوور اصلی بوده و بر حسب توالی تاریخی است.

به این ترتیب آثار فرهنگ‌های مختلف در رسانه‌های متفاوت (نقاشی، نقش برجسته، مجسمه و...) را در کنار یکدیگر می‌توان مشاهده کرد.

یک طبقه از ساختمان در دل زمین قرار داشته و فضاهای خدماتی، کارگاه‌ها و انبارها را در خود جای داده است.

از جمله اقدامات نوآورانه موزه، به نمایش گذاردن فعالیت‌های پشت پرده موزه برای مرمت، حفاظت و ارائه آثار برای عموم است.

کف بتنی محوطه به داخل موزه امتداد یافته و با شیب مختصری که به تبعیت از توپوگرافی سایت دارد، پیوند محوطه و بنا را به بیننده یادآور می‌شود.

در سالن‌های نمایش، حالت انعکاسی جداره‌ها در داخل نیز تکرار می‌شود و فضا را وسیع‌تر از آنچه هست می‌نمایاند.

از آنجا که نصب آثار بر این جداره‌های آلومینیومی ممکن نیست، هر اثر پایه مستقل خود را دارد یا از جداکننده‌های موقت استفاده می‌شود.

در قسمت‌هایی که سقف، نور طبیعی روز را به داخل هدایت می‌کند، سیستمی برای فیلتر کردن این نور در سقف طراحی شده است که از آثار هنری محافظت می‌کند.

همچنین پارک گسترده‌ی موزه، با رد شدن از ۲۰ هکتار سایت معدن زغال‌سنگ و طبیعت مجاور، مجموعه‌ای از نقش‌های هنری، آموزشی و اجتماعی را به وجود آورده است.

منبع عکس: سایت موزه لوور لانس