سنندج یکی از شهرهایی است که سنت‌های شب یلدای خود را حفظ کرده است. برای اطلاع از این سنت‌های زیبا با ما باشید.
شب چله یکی از زیباترین جشن‌های ایرانی است. فلسفه این جشن گردآمدن خانواده‌های ایرانی در کنار یکدیگر است. اگرچه شب یلدا، یک جشن ملی در سراسر ایران است، اما در نقاط مختلف کشور، این جشن در بین قومیت‌های مختلفی ایرانی بر اساس رسوم آن منطقه، برگزار می‌شود. در کردستان این جشن که به محلی شه و چله گفته می‌شود با سنت‌های مخصوص، برگزار می‌شود.
اصلی‌ترين ويژگی شب چله، گردآمدن خانواده‌ها با هماهنگی قبلی در كنار هم است، به‌صورتی كه معمولا يک هفته قبل آن مشخص می‌شود كه شب چله اين سال در خانه چه كسی جمع شوند. در خانواده‌هايی كه پدر در قيد حيات باشد، معمولا فرزندان با عروس‌ها و دامادها شب چله را در آنجا می‌گذرانند.
در تداركات اين «جشن»، در سنندج، چند ماه قبل از شب چله، خربزه‌های كوچكی را كه از روستای سراب قاميش تهيه می‌شود را در تفاله سركه می‌اندازند تا برای اين شب «كالَک تورش» (خربزه ترش) كه از اصلی‌ترين موارد سفره است را داشته باشند.
در سنندج، غذای اين شب عموما دلمه برگ مو و كلم است كه گوشت را لابه لای آن می‌گذارند. سفره شب چله علاوه بر دلمه، شامل رب انار و شيره‌ی انگور، دوغ، ماست، روغن و كره محلی، پياز و خربزه ترش است. بعد از خوردن غذای چرب و سنگين شب چله، ميل كردن اين خربزه ترش، هضم غذا را آسان کرده و باعث می‌شود بقيه‌ی شب نيز بتوان از تنقلات متنوع و ميوه‌های رنگارنگ شب چله نيز استفاده كرد.
در كردستان، در هر محله‌ای اگر خانواده‌هايی وجود داشته باشند كه استطاعت مالی مناسبی برای برگزاری اين مراسم نداشته باشند، از طرف ديگران برای آن‌ها شام برده می‌شود. هم‌چنين در اين شب اگر همسايه‌ها مايل باشند از غذايی كه تهيه كرده‌اند به هم‌ديگر می‌دهند كه به آن «كاسه هاوسا» می‌گويند.
در گذشته قبل از خوردن يا بعد از صرف آن، بزرگان فاميل داستان‌ها، متل‌ها و افسانه‌های قديمي تعريف می‌كردند. در گذشته خواندن شاهنامه، گلستان و بوستان و اسكندرنامه معمول بوده است.
از ديگر تمهيدات برای گذران اين شب، انجام برخی بازي‌های محلی است. مشهورترين اين بازی‌ها در كردستان «گوروابازی» يا جوراب بازی است. در این بازی دسته‌جمعی كه شركت كنندگان به دو گروه تقسيم می‌شوند هيجان بسيار زيادی نهفته است.
بعد از آن، نوبت به خوردن تنقلات و خشكبار می‌رسد. انجير خشك، برگ گلابی، برگ زردآلو، هسته زردآلو كه همراه با سماق حرارت ديده، توت خشك، تخمه بو داده كدو و هم‌چنين گندم برشته كه با شيره گز مخلوط شده و به‌صورت گلوله‌های كوچكی درآمده از جمله خشكبارهای شب چله است
ميوه‌های شب چله كه شامل هندوانه، سيب، گلابی، به، انار و آلو می‌شود از ضروريات شب چله است. هندوانه از جمله ميوه‌هايی است كه حتماً بايد سر سفره باشد و چون فصل آن سر رسيده معمولاً هندوانه‌های خوبی از آب درنمی‌آيند. در اعتقادات محلی خوردن آن را در اين شب باعث قوی شدن بدن در مقابل بيماری‌های زمستان می‌دانند.
از رسم‌های جالبی كه در اين شب در كردستان رايج است می‌توان به خوانچه بردن از طرف خانواده پسر براي نامزدش، نام برد. در اين خوانچه‌ها بايد تمام موارد ذكر شده در بالا از شام گرفته تا خشكبار و ميوه را برای خانواده عروس ببرند.
این شب، از زيباترين شب‌ها در مناسبت‌های اجتماعی است كه يك نفر می‌تواند تجربه كند. صدای خنده و شادی و سرور از هر خانه‌ای شنيده می‌شود و زمزمه‌های روايت حماسه‌ها و داستان‌ها، گرمابخشِ سردی شب يلداست.
دیدگاه