کتابی که زیبایی های ونیز را جور دیگری به رخ می کشد

سعید  صالحی
سعید صالحی دوشنبه، ۱۷ دی ۱۳۹۷ ساعت ۱۵:۰۰
کتابی که زیبایی های ونیز را جور دیگری به رخ می کشد

ونیز یکی از شناخته‌شده‌ترین شهرهای دنیا به‌حساب می‌آید. شهری که با مشکل ورود زیاد گردشگر روبرو است. عده‌ای برای حل این مشکل راه‌کاری هنری ارائه داده‌اند.

شهر ونیز در سواحل شمال شرقی ایتالیا واقع شده و مرکز منطقه‌‌ای با نام «ونتو» است. ونیز مجموعه‌ای از جزیره‌های کوچک است که به وسیله‌ی کانال‌هایی از هم جدا شده‌اند و تردد در این شهر با قایق انجام می‌شود. برای همین به نظر می‌رسد که این شهر، روی آب، شناور است. این ویژگی و تعدد آثار معماری باشکوه و قدیمی، باعث شده که این شهر به یکی از مقاصد مورد علاقه‌ی گردشگران و علاقه‌مندان به سفر، تبدیل شود. ونیز از مجموع ۱۱۵ تا ۱۱۸ جزیره‌ی کوچک تشکیل شده و چشم‌اندازهای خیره‌کننده‌ای را در مقابل چشم گردشگران به نمایش می‌گذارد. 

به احتمال قوی ونیز در آخرین روزهای امپراتوری روم شکل گرفته است. با این وجود، مدت‌ها پیشتر ماهی‌گیرانی برای امرار معاش در این مکان حضور داشتند. بعدها قوم قبیله‌هایی از آلمان به سرزمین‌های شمالی ایتالیا حمله می‌کردند و بسیاری مردم این کشور در پی این یورش‌ها به تالاب ونیز می‌گریختند. این مکان، پناهگاهی محافظت شده در برابر غارتگرانی بود که قایق نداشتند. حضور زیاد پناهندگان در این مکان سبب افزایش سریع جمعیت و شکل گرفتن شهر ونیز شد.

شهر ونیز از ۱۱۷ جزیره کوچک متصل شده با کانال و پل تشکیل شده است. در واقع لایه‌ای که شهر ونیز روی آن ساخته شده دارای قسمت‌هایی از آب بیرون‌زده بوده است؛ اما اکثر نقاط آن در عمق چند متری آب قرار دارد. با امکانات آن روزها، بنا کردن شهری روی آب بسیار دشوار بود؛ اما ونیزی ها توانستند با کمک روشی زیرکانه این کار را انجام دهند. آن‌ها برای ایجاد پی استوار روی آب، ستون‌های چوبی (شمعک) به داخل ماسه زیر آب، طوری فرو بردند که در جای خود محکم باقی بماند. سپس روی این ستون‌های چوبی یک بستر چوبی صاف قرار دادند و در آخر با مصالح بنایی اسکلت ساختمانی و بعد کل ساختمان را ساختند. البته عوامل متعددی در موفق بودن این روش موثر بوده‌اند. یکی از مهم‌ترین این عوامل، میزان زیاد چوب استفاده شده بود. تنها قرار دادن ستون‌های چوبی (شمعک‌های پی) بیش از ۲ سال و ۲ ماه به طول می‌کشید. علاوه بر آن با توجه به اینکه منطقه ونیز هیچ منبع چوبی نداشته است، چوب مورد نیاز توسط کشتی از جنگل‌های اسلوونی و کرواسی آورده می‌شد.

ونیز

شاید با خود بگویید چگونه پی چوبی می‌تواند چندین قرن بدون هیچ مشکلی سازه‌های سنگین ونیزی را تحمل کنند؟ راز پایداری این پی‌های چوبی قرار گرفتن آن‌ها در آب شور است. پوسیدگی چوب توسط قارچ‌ها و باکتری‌ها صورت می‌گیرد؛ اما با غرق کردن چوب در آب شور و دور نگه داشتن آن از اکسیژن، عمل پوسیدگی رخ نمی‌دهد. علاوه بر آن جریان مداوم آبِ املاحی باعث شده که این چوب‌های غرق‌شده در املاح، به‌سختی بیشتری رسیده و امروزه مثل سازه‌های سنگی سخت شوند.

آب‌و‌هوای شهر ونیز، گرم و مرطوب است، دلیل آن هم قطعا وجود آب در خیابان‌های این شهر است. در طول زمستان در این شهر برف می‌بارد؛ اما نه در آن حد زیاد، ولی در تمام طول سال ممکن است باران ببارد. بهترین زمان برای سفر به این شهر بهار و پاییز است؛ چون در این فصل شرایط هوایی مطلوبی در شهر ونیز وجود دارد. در تمام سال هر لحظه ممکن است که ونیز با یک باران شدید گردشگران را غافلگیر کند. به‌تازگی کتابی با تصاویر سیاه و سفید منتشر شده است که زوایایی پنهانی از یکی از معروف‌ترین شهرهای جهان یعنی ونیز را نشان می‌دهد.

«کتاب رویای ونیز: سیاه و سفید»، در ماه نوامبر سال گذشته در هتل مجلل کاساگردو رونمایی شد. مشارکت‌کنندگان در چاپ این کتاب، ویراستار و عکاس آن یعنی «یوآن لاکتوف» و نویسنده‌ی معروف ونیزی «تیزیانو اسکارپا» بودند. عکس روی جلد نیز کاری از عکاس معرفو ایتالیا «لیزا کاتزیاریس» بود.

یوآن لاکتوف از تماس مستقیم با عکاسان حرفه‌ای و هنردوست، به منظور یافتن عکس‌های غیر معمول از شهر حکایت می‌کند. عکس‌هایی که حاوی داستان کامل شهر باشد و زوایایی پنهان آن را نشان دهند. نتیجه این تماس‌ها، یک کتاب زیبا با بیشتر از پنجاه عکس خیره‌کننده بود. همه‌ی این عکس‌ها سیاه و سفید هستند و هر یک تصویری منحصربه‌فرد را از ونیز ارائه می‌کنند. بسیاری از تصاویر مستقل از زمان و برخی از آن‌ها مربوط به ساخت‌وسازهای اخیر هستند. از معروف‌ترین عکس‌های فاقد بازه‌ی زمانی می‌توان به عکس دانش‌آموزی با کوله‌پشتی که روی پله‌های ایستگاه نشسته است اشاره کرد. همچنین عکس مردم محلی که علیه تردد بیش از حد کشتی‌های کروز اعتراض می‌کنند هم از عکس‌های معروف این کتاب است.

ونیز

تمام تصاویر این کتاب برای تاثیرگذاری بیشتر، سیاه و سفید انتخاب شده‌اند

نویسنده‌ی ونیزی این کتاب، تیزیانو اسکارپا، مقدمه‌ای برای آن نوشته است. این مقدمه درباره یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی ونیز است. بحث ورود بیش از حد گردشگر به وینز و روش‌های مقابله با آن مدت‌ها این شهر و مردم آن را درگیر کرده است. او با ذکاوت و شوخ‌طبعی درباره‌ی حراست از ونیز برای نسل‌های بعدی سخن گفته است در این مقدمه وی به تضاد در اصرار به ورود بیش از حد گردشگر به جهت منافع اقتصادی و در عین حال، تلاش به آرام و تمیز نگه‌داشتن شهر، اشاره کرده است. لیزا کاتزیاریس، یک عکاس هنری شناخته در ایتالیا است. او درباره‌ی چگونگی ثبت تصویر روی جلد در این کتاب، سخن گفته است. همچنین وی به این موضوع اشاره کرده است که مردم و مقامات ونیز باید در قبال ورود گردشگرها مسئولیت‌پذیری بیشتری داشته باشند. یوآن لاکتوف در این کتاب به طرزی جالب در مورد رابطه‌ی خود با شهر سخن گفته و بیان کرده است که وظیفه‌ی حفظ زیبایی‌های ونیز بخشی از مشکلات گردشگری به‌حساب می‌آید و غیر قابل انکار است. او هم در این کتاب و هم دو اثر قبلی خود عنوان کرده است که و در واقع یک وظیفه‌ی همگانی روی دوش همه قرار دارد تا ونیز به همین صوت باقی بماند و به دست نسل‌های بعدی برسد. لاکتوف در مورد این مراسم رونمایی از این کتاب، گفته است:

کتاب رویای سیاه و سفید ونیز هم نیاز به یادآوری و هم انگیزه‌ای برای آیندگان است. عکس‌ها برای ایجاد حس ارتباط احساسی و بیان احساسات ثبت شده‌اند. اگر بخواهیم برای زنده نگه‌داشتن ونیز بجنگیم، باید به‌طور بصری درک کنیم که در معرض از دست دادن چه چیزی مهمی هستیم. در این کتاب کلمات قوی و تاثیرگذار نویسنده‌ی ونیزی تیزیانو اسکارپا با تصاویر در هم آمیخته می‌شود. با توجه به این‌که وی در ونیز بزرگ شده است با اثرات منفی گردشگردی بیش از حد آشنایی کامل دارد. بینندگان تصاویر این کتاب با دیدن عکس‌های تک رنگ ولی تاثیرگذار، به اهمیت شهر پی می‌برند. اهمیتی که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد و باید به بهترین شکل مورد محافظت قرار بگیرد. لازم هست که بگویم درصدی از درآمدهای کتاب، به موسسه‌ی ایکونا، تعلق می‌گیرد که در جهت حفظ آثار دیدنی ونیز فعالیت می‌کند.

مطالب مرتبط:

منبع lonelyplanet

دیدگاه