پارک ملی کافوئه، قدیمی ترین و بزرگترین پارک ملی زامبیا

«پارک ملی کافوئه» (Kafue National Park) در زامبیا یکی از بزرگ‌ترین پارک‌های جهان و به‌ویژه قاره آفریقا است که درمجموع در وسعتی ۲۲,۴۰۰ کیلومتر مربعی گسترده شده است. به‌طوری که از نظر اندازه با ایالت ماساچوست در  آمریکا و ولز انگلستان برابری می‌کند.

با این حساب پر واضح است که چنین مساحت قابل‌توجهی دارای جاذبه‌های طبیعی شگفت‌انگیز، چشم‌اندازهای مسحورکننده و البته حیات وحشی به‌شدت متنوع و جالب‌توجه است. در عین حال رودخانه کافوئه و دشت‌های و جلگه‌های وسیع این پارک نیز در جای خود مکانی ایدئال برای تجربه حیات وحش و بالطبع سافاری فراهم کرده‌اند که حیف است از نظرها پنهان بماند.

زیستگاه‌های متنوع و تنوع عظیم پستانداران و پرندگان ساکن این پارک، این مکان را مبدل به مکانی فراموش‌نشدنی برای گشت و گذاری و سفرهای ماجراجویانه کرده است. شاید بهترین نکته در مورد این پارک، همین حیات وحش تقریبا بکر و دست‌نخورده‌ای است که هنوز آنگونه که باید و شاید در میان گردشگران و سافاری‌دوستان به شهرت نرسیده است. نکته‌ای که با توجه به نتایج حضور انسان‌های در طبیعت و دستاوردهای خیره‌کننده آن‌ها در نابودی هر چیز شگفت‌انگیزی، آنقدرها هم ناخوشایند نبوده و درمجموع امتیازی ارزشمند برای این پارک قدیمی است، چراکه هنوز بسیاری از بخش‌های پارک آن حالت خلوص و دست‌نخورده بودن خود را حفظ کرده است.

با این حال این ویژگی سبب شده که تجربه سافاری در پارک ملی کافوئه یک رویداد حقیقتا ماجراجویانه و طبیعت‌گردی به واقع دلپذیر باشد، یعنی تجربه سافاری آنگونه که باید باشد. در کنار حیات وحش غنی و بی‌نظیر این منطقه، چشم‌اندازهای مبهوت‌کننده آن نیز ظرفیت جذب گردشگران بسیارب را دارد. در حقیقت باید اذعان کرد که این پارک چیزهای بسیاری برای عرضه در این حوزه دارد. در حالی که متأسفانه یا شاید هم خوشبختانه، هنوز گردشگران اندکی شانس بازدید از این جواهر و گنجینه‌ی ارزشمند زامبیا را پیدا کرده‌اند.

از سوی دیگر پارک ملی کافوئه مسافت چندانی از پایتخت زامبیا یعنی شهر «لوساکا» (Lusaka) فاصله ندارد و تنها با یک رانندگی ۳ الی ۴ ساعته به این مکان بی‌نظیر و شگفت‌انگیز می‌رسید بدون آنکه مجبور باشد هزینه زیادی برای سفر هوایی بپردازید. مسیری که از شهر لوساکا تا کافوئه کشیده شده هم مسیر خوب و مناسبی است.

پارک ملی کافوئه نام خود را از رودخانه‌ای به همین نام گرفته که بیش از ۲۵۰ کیلومتر امتداد داشته و بخشی از آن در داخل پارک جریان دارد. این رودخانه از شمال غربی وارد پارک شده و در مسیر خود دریاچه‌ای را در بخش جنوبی پارک ایجاد کرده است. مکانی ایدئال برای حضور حیات وحش که آزادانه در سواحل آن در رفت و آمد هستند. البته کافوئه تنها رود جاری در این پارک نیست و دو رود دیگر نیز در این منطقه جاری هستند. این رودها به‌همراه دریاچه درمجموع چشم‌اندازی دلپذیر در بخش‌های شمالی و غربی پارک ایجاد کرده و اکثر کمپ‌های سافاری نیز در اطراف این منطقه برپا شده‌اند.

درمجموع باید اشاره کرد که پارک ملی کافوئه با تالاب‌های موسوم به «دمبو» (dambos wetlands) و مناطق جنگلی و بیشه‌زارهای موسوم به «مایومبو» (miombo woodlands) شناخته می‌شود. از سوی دیگراین مکان، جایی خیال‌انگیز برای اقامت و البته محلی مناسب برای تماشای پلنگ‌ها است. هر چند این تنها جاذبه چشمگیر پارک نیست، چراکه حضور چشمگیر پرندگان در این پارک از دیگر دلایل محبوبیت این مقصد گردشگری به سبک سافاری است. در واقع پارک ملی کافوئه به لطف حضور تقریبی پانصد گونه پرنده و البته تنوع غنی از زیستگاه، شانس تماشای زندگی این مخلوقات شگفت‌انگیز را به بهترین شکل فراهم کرده است. به‌طوری که اینجا از مرغان ماهیخوار تا گنجشک سانان آوازه‌خوانی همچون «yellow-throated leaflove»، حضور دلفریب پرندگان همیشه و همه‌جا حس می‌شود.

پلنگ، شیر و کفتار دیگر جانوران معروف ساکن این پارک هستند که اغلب در گروه‌های بزرگ و در مکان‌های مشترک قابل‌مشاهده هستند. در حالی که مناطق جنگلی پارک مکانی ایدئال برای مشاهده و زیرنظر گرفتن پلنگ‌ها است، شیرها را همه‌جا می‌توان مشاهده کرد. اما کفتارها به‌صورت پراکنده در گوشه و کنار پارک رفت و آمد دارند. در این بین چیتا و جمعیتی از سگ‌های وحشی هم حضور دارند که برخلاف دیگران و به‌رغم حضور در پارک، به‌ندرت رخ نشان داده و رؤیت شده‌اند. در این میان کافوئه مکانی امن برای سگ‌های وحشی فراهم کرده که متأسفانه مدتی است در معرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند. از دیگر گونه‌های در معرض خطر این پارک باید به فیل‌های کافوئه اشاره کرد که خوشبختانه در سال‌های اخیر وضعیت بهتری داشته و شاهد تجمعات گسترده‌تری از این مخلوقات عظیم‌الجثه اما آرام در گوشه و کنار پارک هستیم.

اما حیات وحش غنی این منطقه تنها محدود به حیواناتی نیست که روز را برای فعالیت و حضور خود انتخاب کرده‌اند. گونه‌های شب‌زی و فعالی همچون میمون‌های پوزه دار (خدنگ) و خارپشت‌ها نیز معمولا حین گشت و گذارها و ماشین‌ سواری‌های شبانه قابل‌مشاهده هستند.

اما سواری تنها راه گشت‌وگذار در پارک ملی کافوئه نیست. در طول ماه‌های مرطوب و البته بسته به محلی که در آن اقامت دارید، سفرهایی با قایق نیز تهیه و تدارک دیده می‌شود که حال و هوای خاص خود را دارند. استفاده از بالن‌های هوای گرم و گشت‌وگذار هوایی دیگر راه بازدید از این جواهر شگفت‌انگیز و کهنسال زامبیا بوده که در نوع خود سرگرم‌کننده است. کمپ‌ها و استراحتگاه‌ها در همه جای پارک قابل‌مشاهده بوده و محوطه‌های بزرگی برای اتراق کردن و استراحت در اختیار افراد قرار دارد. هرچند امکانات شماری از آن‌ها محدود و ابتدایی است، اما نگران نباشید. تنوعی وسیع از امکانات لوکس هم برای متقاضیان وجود دارد که گاهی با سواری و گشت و گذارها در شماری از بهترین مناطق و چشم‌اندازهای پارک همراهی می‌شوند.

اگرچه دست کافوئه برای نمایش شگفتی‌های طبیعی و حیات وحش غنی به غایت باز است، اما در ادامه به معرفی مختصری از جاذبه‌های این پارک دیدنی خواهیم پرداخت.

دشت‌های بوسانگا (Busanga Plains)

این دشت‌ها و جلگه‌های وسیع و هموار را باید یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های این پارک دانست که در بخش شمالی کافوئه گسترده شده‌اند. این منطقه دارای گستره‌ی وسیعی از دشت‌های سیلابی است که بعد از اتمام فصل بارانی خشک می‌شوند. این منطقه همچون آهن‌ربا دسته‌های بزرگی از حیوانات و پرندگان را به‌سمت خود جذب می‌کند. درخت بزرگ انجیری در میان این دشت‌ها واقع شده که یکی از چشم‌اندازهای معروف این ناحیه است. از سوی دیگر دست‌اندرکاران نشنال جئوگرافی نیز مستندی تحت عنوان «Swamp Lions» را در این منطقه فیلمبرداری کرده‌اند.

با این حساب شاید چندان جای تعجب و شگفتی نباشد که مجله «Getaway magazine» از این منطقه به‌عنوان یکی  از ۱۰ جواهر مخفی و ارزشمند آفریقا یاد کرده است. اینجا منطقه‌ای فصلی است که در طول فصل مرطوب سال صحنه‌ی جاری شدن سیل است. کمپ‌های کوچک سفری در این منطقه و در طول فصل خشک برپا شده و پذیرای سافاری‌دوستان هستند. از سوی دیگر اقامت در این مکان شانس حضور گردشگران برای حضور در تورهای سافاری با ماشین و بازدید از گوزن‌های یالدار آفریقایی، دسته‌های بزرگ فیل، گله‌های بزهای کوهی قرمز و البته شیرها را افزایش می‌دهد.

دشت‌های « Nanzhila Plains»

این دشت‌ها در بخش جنوبی پارک گسترده شده و به‌ندرت مورد بازدید گردشگران قرار می‌گیرند، اما با این حال تنوعی گسترده و جالب‌توجه از فرصت‌های فراموش‌نشدنی برای ماجراجویی و طبیعت‌گردی در اختیار دارند که حیف است مورد توجه قرار نگیرد.

در اینجا دشت‌های سرسبزی را می‌بینیم که چه از نظر کیفیت زندگی جانوران و چه از منظر تماشای پرندگان ارزشمند و تماشایی هستند. در نهایت مطمئن باشید از بازدید این منطقه پیشمان و ناراضی نخواهید بود.

آخرین کلماتی که «کارن بلیکسن» (Karen Blixen) نویسنده و خالق کتاب «بیرون از آفریقا» (Out of Africa) بیان کرد به‌نوعی اشاره به این پارک دارد. او گفت اگر تنها شانس تکرار مجدد یک کار را داشت، دوباره به سافاری می‌رفت. و کجا بهتر از پارک ملی کافوئه برای تجربه یک سافاری منحصربه‌فرد و فراموش‌نشدنی؟ در واقع این پارک در شمار بهترین مقاصد حیات وحش جهان قرار دارد، آن هم به لطف انزوایی جادویی و خاص، رودخانه‌های شگفت‌انگیز، دشت‌های مسطح و باز، مناطق جنگلی، حیات و حش و حضور چشمگیر پرندگان، سکوت و بهتر از همه در دسترس بودن آن.

رودخانه کافوئه

رودخانه زیبای کافوئه خود یک جلوه‌ی طبیعی و مبهوت‌کننده است که در تمام طول سال جریان داشته و از یک رودخانه وسیع و آرام، ناگهان به رودی پرجوش و خروش و سریع تغییر شکل پیدا می‌کند. این رودخانه محلی مناسب برای تماشای حیوانات گوناگون بوده و در میان آب‌های آن می‌توان شاهد حضور اسب‌های آبی و کرکودیل‌ها در هر سایز و اندازه‌ای بود. قایق‌سواری و سفرهای ماهیگیری یکی از بهترین راه‌ها برای بازدید از این رود شگفت‌انگیز است. همانگونه که اشاره کردیم اغلب استراحتگاه و کمپ‌های سافاری پارک در اطراف این رودخانه ساخته شده‌اند و از این نظر دسترسی خوبی به این جادوی طبیعت دارند.

اما بد نیست کمی هم به وضعیت زامبیا نگاه کنیم. این کشور را باید قلب گرم و تپنده آفریقا دانست که چیزهای بسیاری برای عرضه کردن به گردشگران دارد. بر اساس اطلاعات موجود به نظر می‌رسد زامبیا یکی از امن‌ترین کشورهای آفریقایی برای حضور گردشگران باشد که از قضا مقصدی محبوب برای تجربه سافاری نیز به شمار می‌رود.

به‌عنوان نمونه شاید بتوان بازدید از آبشار ویکتوریا را با یک سافاری ماجراجویانه در طبیعت بکر پارک ملی کافوئه ادغام کرد. پارکی که به‌عنوان بزرگترین پارک ملی این کشور و دومین پارک ملی بزرگ جهان اسم و رسمی در خور توجه داشته و به خاطر منزوی بودن حس واقعی حضور در حیات وحش را به گردشگران هدیه می‌دهد.

اما در نهایت باید اشاره کنیم که پارک ملی کافوئه از همان نخستین روزهای رونق سافاری در این کشور جایگاه واقعی خود را نشان داد، اما برای مدتی دچار فراموشی شده و از رونق افتاد. از سال ۲۰۰۰ به بعد و بعد از دو دهه غفلت، کافوئه دوباره جان گرفته و احیا شد، به‌طوری که دیگر بار مبدل به یکی از زیباترین پارک‌های این منطقه شد. با اینکه کافوئه هنوز راهی دراز پیش رو دارد، ولی با توجه به همین جنبه‌های شگفت‌انگیز خیلی زود به یکی از مقاصد معروف و پرطرفدار این صنعت تبدیل خواهد شد.

به پایان این مطلب رسیدیم، امیدوارم از مطالعه آن لذت برده باشید.