آثار باستانی اطراف مدیترانه که توسط دریا بلعیده خواهند شد

سحر مردانه
سحر مردانه جمعه، ۱۱ آبان ۱۳۹۷ ساعت ۱۶:۰۰
آثار باستانی اطراف مدیترانه که توسط دریا بلعیده خواهند شد

مدیترانه، دریایی وسیع و گسترده است که شمال آن توسط اروپا، جنوب توسط آفریقا و از شرق توسط آناتولی و شام فرا گرفته شده است. همان طور که از نامش هم پیدا است، دریای میان سرزمین‌ها است، پس عجیب نیست اطراف آن یا حتی در اعماق آن، آثار باستانی به‌وفور دیده شود.

این می‌تواند خبر نا‌خوشایندی باشد، اما یک واقعیت اجتناب‌ناپذیر است که با بالا آمدن آب در سراسر جهان، سازه‌های دست بشر یا تخریب می‌شوند یا باید به سرعت تخلیه شوند. این امر موجب می ‌شود تا استخوان‌ها از قبر‌ها خارج شوند، ساختمان‌ها به مرور زمان دچار پوسیدگی و در نهایت تخریب شوند، آثار قدیمی و باستانی نیز در همان ابتدای کار نابود می‌شوند.

در حال حاضر محققان به‌شدت در تلاش هستند تا با مقاوم‌سازی و ایجاد پناهگاه، بسیاری از آثار در معرض خطر را از آسیب‌های باد و امواج در امان نگاه دارند، اما همه چیز را نمی‌توان نجات داد. این کار زمانی دشوار می‌شود که برخی از این آثار باستانی، در زمین‌های هموار و پست واقع شده‌اند، در این زمان نمی‌توان این آثار را به زمینی در سطح بالا‌تر انتقال داد یا منطقه جغرافیایی آن را تغییر داد. پس چگونه می‌توان این تلاش‌ها را الویت‌بندی کرد تا نتیجه‌ی حاصل از آن در آینده رضایت‌بخش باشد؟

مدیترانه

طبق تحقیقاتی که به‌تازگی انجام شده، خطر بالقوه جاری شدن سیلاب‌ها با بالا آمدن سطح آب دریا‌ها و همچنین فرسایش ناشی از آن تا سال ۲۱۰۰، توانایی نابود کردن ۴۹ اثر تاریخی ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو که در اطراف دریای مدیترانه واقع شده‌اند را دارد. محققان با شبیه‌سازی بالا آمدن سطح آب دریا و فرسایش ساحلی در چهار منطقه جغرافیایی متفاوت یعنی ایتالیا، کرواسی، یونان و تونس توانستند وضعیت خطرناک‌تر و آسیب‌پذیر‌تر آثار‌های باستانی قرار گرفته در این مناطق را ارزیابی و رتبه‌بندی کنند.

حتی با مدل‌سازی محافظه‌کارانه محققان نیز آینده چندان خوب به نظر نمی‌رسد، زیرا در حال حاضر نیز بسیاری از این آثار در حال تخریب و نابودی هستند. در شرایط کنونی بیش از ۹۰ درصد این آثار باستانی در معرض خطر هستند، فقط صد‌ها مورد از مساجد، شهر‌های قدیمی و بنا‌های تاریخی بر اثر عواملی چون فرسایش و جاری شدن سیل تهدید می‌شوند. با توجه به این مدل‌سازی‌ها، وضعیت در آینده فقط بد‌تر خواهد شد.

توپوگرافی دقیق از شهر‌هایی که در کنار دریا واقع شده‌اند، نشان می‌دهد که اغلب این شهر‌ها تقریبا سطحی تراز با سطح دریا دارند. با توجه به شبیه‌سازی‌های انجام شده، با بالا آمدن سطح آب دریا بخش وسیعی از این شهر‌ها توسط آب احاطه می‌شود، حتی می‌توان گفت شهر توسط آب دریا بلعیده می‌شود.

مدیترانه

بیشترین خطر، شهر Phoenician در تایر (Tyre) لبنان را تهدید می‌کند، زیرا Phoenician یک شهر کاملا ساحلی است که همیشه در معرض طوفان‌های شدید و امواج بلند بوده است. دومین شهری که بد‌ترین واکنش در برابر سیل را خواهد داشت، شهر ونیز است. طبق گفته‌ی محققان، ممکن است تا ۹۸ درصد از این شهر بر اثر طوفان‌ و سیلاب‌ها از بین برود. اگر برای ونیز کاری انجام نشود، در آینده‌ی نزدیک تمام آن در آب غوطه‌ور خواهد شد.

همان طور که در بالا گفتیم، حال چگونه می‌توان تلاش برای نجات این آثار را اولویت‌بندی کرد. اگر بخواهیم برای هر یک از این آثار از نظر ارزش بر‌چسبی بگذاریم، ممکن است برای مردم غیر‌قابل درک و کمی تلخ و ناراحت‌کننده باشد. پس با این وجود بهتر است میزان خسارت‌های احتمالی را بررسی و اندازه‌گیری کنیم، سپس برای نجات آن‌ها قدم بر‌داریم.

البته این یک پروژه بزرگ خواهد بود که هم گران تمام می‌شود و هم ممکن است زندگی مردمان محلی را برای مدت زمانی مختل کند، علاوه بر این باعث نگرانی آنان نیز خواهد شد. پس انجام این کار به یک برنامه‌ریزی دقیق و بدون عیب نیاز خواهد داشت.

 

مطالب مرتبط:

منبع atlasobscura

دیدگاه