بانابا، بهشت گرمسیری که توسط معدنچیان نابود شد
بانابا زمانی جزیره‌ی زیبایی در اقیانوس آرام بود که با هجوم معدنچیان برای استخراج کانی‌های سودمند این جزیره به مرور به یک خرابه تبدیل شد.
در اقیانوس آرام، جایی بین گینه نو و هاوایی جزیره‌ی کوچکی به نام بانابا وجود دارد که به مجمع‌الجزایر موسوم به گیلبرت تعلق دارد. تا قبل از حضور اروپاییان در این جزیره، بانابا جزیره‌ای بود مرجانی با حیات وحش و گیاهان زیبا و جامعه‌ای که ارتباط نزدیکی با مردم کریباتی داشت.
مقاله‌های مرتبط:
در سال ۱۹۰۰ یک معدنیاب نیوزلندی به نام آلبرت اِلیس که برای کمپانی جزایر اقیانوس آرام کار می‌کرد، کشف کرد که سطح بانابا پوشیده از گوان سنگین است که در طی سالیان متمادی تغییر شکل داده و به سنگ‌های با خلوص بالای فسفات تبدیل شده است. در همان زمان‌ها در جزیره‌ی نوارو که جزو قلمرو آلمان محسوب می‌شد هم فسفات کشف شد. در آن زمان بانابا جزیره‌ای تحت فرمانروایی بریتانیا بود. در نتیجه کمپانی جزایر اقیانوس آرام با یک کمپانی معدنی که دفتر اصلی آن در هامبورگ قرار داشت، یکی شدند و کمپانی جدیدی به نام کمپانی فسفات اقیانوس آرام تشکیل دادند تا در زمینه استخراج فسفات از جزایر نوارو و بانابا که جزایر اقیانوسی نامیده می‌شدند، فعالیت کنند.
سطح خرد شده ی جزیره‌ی بانابا که در نتیجه‌ی ۸۰ سال استخراج فسفات به این شکل در آمده است. عکاس:Janice Cantieri
توافق بر این شده بود که مردم بانابا در ازای دادن حق انحصاری استخراج فسفات از این جزیره، به مدت ۹۹۹ سال سالانه ۵۰ پوند دریافت کنند، اما بعدها کمپانی فسفات اقیانوس آرام در ازای خسارات وارد شده در نتیجه‌ی استخراج و وجود معدن‌ها، شروع به پرداخت مبالغی برای جبران خسارات کرد. استخراج فسفات در عرض چند سال باعث سودآوری بسیار زیاد این کمپانی شد.
در سال ۱۹۱۵ جزایر گیلبرت به محلی برای اجتماع بریتانیایی‌ها تبدیل شد و چهار سال بعد هیئت فسفات بریتانیا که کنسرسیومی متشکل از دولت‌های انگلستان، استرالیا و نیوزلند بود، فعالیت‌های کمپانی فسفات اقیانوس آرام را بدست گرفت و استخراج به روال قبل ادامه یافت.
وقتی جنگ جهانی دوم شروع شد، ژاپن به جزیره‌ی بانابا حمله کرد و جنایات بزرگی را در مورد اهالی جزیره انجام داد. بیشتر ساکنین جزیره به اردوگاه‌ها فرستاده شدند و بقیه قتل عام شدند. بعد از اتمام جنگ، عده‌ای از اهالی جزیره که زنده مانده بودند و جمعا حدود هزار نفر بودند، توسط بریتانیایی‌ها به جزیره‌ی رابی در جزایر فیجی فرستاده شدند. درواقع بریتانیایی‌ها تحت این عنوان که ژاپن خانه‌های این افراد را در طی جنگ خراب کرده است این انتقال را انجام دادند، که البته دلیل صحیحی نبود.
ساکنین بانابا آخرین مانع در برابر شرکت‌ها برای استخراج تمام فسفات‌ها از سطح این جزیره بودند. با فرستادن جمعیت جزیره به جزیره‌ی رابی، بریتانیا دوباره استخراج فسفات را از سر گرفت و تا سال ۱۹۷۹ تمام فسفات موجود در جزیره را استخراج کرد. غیر از استخراج تمام فسفات‌ها، این معدن‌یابی و استخراج باعث شد تا ۹۰ درصد از سطح جزیره به راه‌هایی باریک و سنگلاخی تبدیل و چهره‌ی جزیره به کلی نابود شود. جزیره‌ی نوارو هم سرنوشتی مشابه بانابا داشت.
در دو عکس بالا تصویر جزیره را قبل و بعد از استخراج فسفات می‌بینید. عکس اول قدری قبل از شروع استخراج را نشان می‌دهد و عکس دوم قدری بعد از شروع استخراج را. در این عکس به خوبی مشخص است که چطور برای استخراج سنگ‌های فسفاتی خاک و گیاهان به کنار زده شده‌اند.
در سال ۱۹۷۱ اهالی بانابا انگلستان را در مورد عدم امکان بازسازی جزیره مسئول دانستند و علیه آن‌ها طرح دعوا کرده و از آن‌ها تقاضای غرامت کردند. دادگاه دولت انگلستان را موظف دانست که خسارت وارد شده را جبران کند و دولت هم ۶٫۵ میلیون پوند به‌عنوان خسارت به آن‌ها پرداخت کرد. این مبلغ در حال حاضر صرف مدیریت زندگی اهالی بانابا در جزیره‌ی رابی می‌شود.
در سال ۱۹۷۹ وقتی کریباتی از انگلستان اعلام استقلال کرد، حدود ۲۵۰ نفر از بانابایی‌ها به طور داوطلبانه از جزیره‌ی روبی به بانابا بازگشتند و هنوز در آنجا زندگی می‌کنند. با اینکه بانابا بخشی از کریباتی محسوب می‌شود، این اهالی مخارج زندگی خود را از دستمزدی که از فیجی می‌گیرند تأمین می‌کنند. در این شرایط تعجب نخواهید کرد اگر بگوییم عده‌ای از سیاستمداران در مورد شرایط جزیره اختلاف دارند. بانابایی‌هایی که در جزیره‌ی روبی زندگی می‌کنند درخواست این را دارند که بانابا از کریباتی جدا شود و به فیجی بپیوندد و عده‌ای دیگر می‌خواهند بانابا هم از کریباتی و هم از فیجی اعلام استقلال کند و به تنهایی مستقل باشد. در عین حال صحبت‌هایی هم در مورد بازگشایی معادن فسفات صورت گرفته، اما این پیشنهاد باعث جدایی‌های بسیاری بین اهالی بانابا شده است.
دیدگاه