- chevron_right کجارو
- chevron_right مجله گردشگری
- chevron_right اخبار
- chevron_right جاذبهها
- chevron_right راهنمای سفر
- افزودن مکان
کاخها و بناهای تاریخی از آن رو که هویت حقیقی و فرهنگی یک منطقه یا یک سرزمین را برای آیندگان بازتعریف میکنند، همواره مورد توجه قرار دارند. شهر پاریس نیز یکی از مشهورترین و مهمترین مقاصد گردشگری جهان است که جاذبههای تاریخی و مدرن بسیار زیادی دارد و این جاذبهها توانستهاند توجه صدها میلیون گردشگر را به سوی خود جذب کند. امروزه، کاخ ورسای یکی از بینظیرترین جاهای دیدنی پاریس شناخته میشود. همهساله بیش از هفت میلیون نفر از این کاخ بازدید میکنند و از معماری باشکوه، آبنماهای زیبا و پیشینه تاریخی آن به وجد میآیند. اگر بهدنبال مکانی باشکوه برای یادگیری تاریخ و گذراندن وقت خود در پاریس هستید، کاخ ورسای میتواند از بهترین انتخابها برای شما باشد. میتوانید با توجه به شرایط و زمان خود، بازدید از این کاخ را در اولویتهای خود قرار دهید.
کاخ ورسای پاریس از بزرگترین و باشکوهترین کاخهای تاریخی موجود در جهان است. این کاخ از برترین نمونههای معماری فرانسه محسوب میشود و در سال ۱۹۷۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این ساختمان خارقالعاده که بهعنوان اقامتگاهی سلطنتی در قرن هفدهم ساخته شد، ابتدا یک شکارگاه برای پادشاه لوئی سیزدهم بود. بهدلیل عشق خانواده سلطنتی به املاک، باعث شد تا در سال ۱۶۸۲ توسط پادشاه لوئی چهاردهم تبدیل به کاخ سلطنتی باشکوه و فوقالعاده امروزی شود. برای چندین دهه، خاندان سلطنتی فرانسه به زینت بخشیدن به کاخ و حکومت از ورسای ادامه دادند. تا قبل از انقلاب فرانسه بود که دربار سلطنتی مجبور به بازگشت به پاریس شد. این کاخ همچنین شاهد امضای مهمترین معاهدات صلح بود که جنگ جهانی اول را به پایان رساند. در این مقاله به بررسی تاریخچه و معماری کاخ ورسای و همچنین حقایقی درباره آن میپردازیم.
عکاس: زهرا مهرینیاری
کاخ ورسای در دهکدهای به نام «ایولین» در حدود ۱۶ کیلومتری جنوب غربی شهر پاریس واقع شده است. این منطقه جنگلی و خوشآبوهوا در شهر ورسای، در ناحیه «ایل دو فرانس» در شمال فرانسه قرار دارد که مرکز آن، پاریس است. تورهای زیادی که به مقصد فرانسه اجرا میشوند، اغلب بازدید از کاخ ورسای را در برنامه سفر خود دارند یا گشت ورسای را بهعنوان یکی از تورهای پیشنهادی برگزار میکنند. شما میتوانید با یکی از تورهای گردشگری همراه شوید و از این کاخ زیبا دیدن کنید. اگر قصد سفر با تور را ندارید و خود بهتنهایی به این کشور سفر میکنید، بهتر است ابتدا به شهر پاریس بروید.
برای رسیدن به این کاخ از قطارهای سریعالسیر منطقهای که RER نامیده میشوند، استفاده کنید. شما با استفاده از چند خط زیر میتوانید به کاخ برسید:
اگر از پاریس آمدهاید، سعی کنید بلیط دو سفره تهیه کنید یا از یک پاس (Navigo، Mobilis یا Paris Visite) استفاده کنید که مناطق یک تا چهار را پوشش میدهد. در نظر داشته باشید که برای این سفر نمیتوانید از بلیطهای تی پلاس (T+) استفاده کنید.
عکاس: زهرا مهرینیاری
کاخ ورسای اهمیت زیادی در تاریخ فرانسه دارد و سمبل قدرت مطلق پادشاهی فرانسه است. لوئی سیزدهم پسر جوان هنری چهارم، سال ۱۶۰۷ محوطه ورسای را برای اولین سفر شکار خود انتخاب کرد. این پادشاه در سال ۱۶۲۳ تصمیم گرفت یک خانه شکار و مخفیگاهی در آن محل بر پا سازد؛ بنابراین، قلعهای در آنجا احداث کرد؛ اما پسرش یعنی لوئی چهاردهم با انگیزه پیشی گرفتن از کاخ «لو ویسکونت» که برای نیکلاس فوکه، حاکم موقت فرانسه در آن زمان ساخته شده بود، باعث ایجاد این مجموعه عظیم شد. سپس ورسای بهعنوان نماد اشرافیت در فرانسه تثبیت و محل اصلی زندگی پادشاهان فرانسه از سال ۱۶۸۲ تا زمان آغاز انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹ شد. جالب اینکه از قرن ۱۸ به بعد هیچکدام از پادشاهان فرانسه در این کاخ زندگی نکردند.
در اکتبر سال ۱۷۸۹، انقلاب فرانسه، لوئی شانزدهم را مجبور به ترک ورسای به مقصد پاریس کرد. از آن زمان کاخ دیگر هیچوقت یک اقامتگاه سلطنتی نبود و در قرن نوزدهم کاربری جدیدی به آن اختصاص یافت؛ در سال ۱۸۳۷ به دستور پادشاه لوئی فیلیپ که در سال ۱۸۳۰ به سلطنت رسید، کاخ ورسای به موزه تاریخ فرانسه تبدیل شد.
اتاقهای کاخ سپس به نگهداری مجموعههای جدیدی از نقاشیها و مجسمههای اشخاص و رویدادهای برجسته در تاریخ فرانسه اختصاص یافت. توسعه مجموعههای مذکور توسط شخصی بنام پیر دونولهاک، تحت عنوان مجموعه سلطنتی، تا اوایل قرن بیستم بهدلیل جایگاه این آثار بهعنوان سندی تاریخی ادامه داشت.
عکاس: زهرا مهرینیاری
کاخ ورسای هرگز نقش حفاظتی یک دژ قرونوسطایی را ایفا نکرد. در آغاز دوره رنسانس، اصطلاح «شتو» (Châteaux) نه به کاخهای شهری، بلکه به اقامتگاههای مجللی اطلاق میشد که در حومههای روستایی قرار داشتند؛ بنابراین، در خارج از کشور همیشه صحبت از «کاخ» لوور در پاریس و «شاتو» ورسای به میان میآمد. ورسای در آن زمان فقط یک روستا بود و در سال ۱۶۷۳ تخریب شد تا راه را برای شهر جدیدی که لویی چهاردهم مایل به ایجاد آن بود، باز کند. کاخ مجللی که امروزه در دل ورسای دیده میشود، فاصله زیادی با «اقامتگاهی در حومه شهر» دارد؛ هرچند در انتهای غربی باغ هنوز ناحیهای جنگلی است و کشاورزی جریان دارد.
عکاس: زهرا مهرینیاری
عکاس: زهرا مهرینیاری
سبک و ساختوساز معماری ساختمانهای قدیمی بهتنهایی نمایانگر حقیقت تاریخی هستند. معماری کاخ ورسای از الهامبخشترین بناهای باشکوه در تاریخ است. جالب اینکه عمر این کاخ و مجموعه ساختمانهایش کمی بیش از ۳۰۰ سال و نسبت به دیگر بناهای مشهور و قدیمی جهان بسیار جوانتر است. امروزه تقریبا هر فرد متخصصی که از کاخ ورسای بازدید کند، آن را مثال زندهای از سبکهای معماری باروک و روکوکو خواهد یافت. روکوکو یا باروک متاخر نوعی سبک معماری است که از اواسط قرن هجدهم معرفی شد، شاخصه این سبک تزیینات و ریزهکاریهای فراوان فضای داخلی و طراوت و سرزندگی آن است؛ اما فرانسویهای معاصر زمان ساخت و بهرهبرداری از کاخ ورسای، معماری آن را به سبک باروک نمیدانستند و این مسئله کاملا قابلدرک است؛ چراکه معماری کاخ ورسای در مقایسه با بناهای عصر باروک ایتالیایی بسیار متفاوت بهنظر میرسد؛ بناهایی که در آن زمان بهعنوان منبع الهامی برای دیگر کشورهای اروپایی به شمار میرفتند.
مجموعه کاخ ورسای توسط طراحانی از جمله لوئی لوور (آرشیتكت و طراح اصلی)، آندره لو نوتر (مدیر تزیینات داخلی) و ژول آردون مانسار طراحی شده است. این کاخ بهدلیل نقشه، عمارات و باغهایی با طراحی هندسی که دارد، اثری کلاسیک محسوب میشود؛ با این وجود، شارل لو برون که در سال ۱۶۷۴ توسط لوئی شانزدهم مامور طراحی داخلی کاخ شد، آن را با عناصر و تزیینات باروک تکمیل کرد.
در معماری باروک فرانسه به تزیین فضای داخلی کاخ اهمیت زیادی داده شده و این امر در ورسای بهخوبی به چشم میخورد. در حدود سال ۱۶۷۸، کاخ و سایت ورسای مجدد توسعه یافت. در این زمان، شاه و لوئی لووا از ژول آردون مانسار خواست تا طرح توسعه جدید ورسای را تهیه کند. لویی لووا، معمار مشهور فرانسوی مسئولیت نظارت بر ساخت کاخ ورسای را در سال ۱۶۷۸ به دیگر آرشیتکت مشهور فرانسوی، ژول هاردون مانسارت واگذار کرد.
عکاس: زهرا مهرینیاری
لوئی چهاردهم کسی بود که کاخ ورسای را توسعه داد و تبدیل به مرکز اصلی حکومت در آن دوره شد. مرحله اول توسعه کاخ ورسای ۱۷ سال طول کشید و سه جناح جدید به آن اضافه شد. در ادامه دو جناح دیگر، اصطبلها، پتی تریانو و کلیسا و سالن اپرا نیز به این مجموعه اضافه شد. در زمان لوئی شانزدهم نیاز به فضاهای خدماتی و اسکان درباریان باعث شد تا شاه در توسعه بناهای ورسای بکوشد. لوئی لوور ساختمانهای دو جناح صحن مقابل کاخ را گسترش داد و ساختمان عظیم مرکزی کنونی را بنا نهاد. ساختمان قدیمی در سه جهت گسترش یافت و تنها نمای شرقی آن را حفظ کردند که در مقابل صحن ورودی سایت قرار میگرفت. طرح کاخ در قالب سه عمارت مستطیلشکل است و کلیت ساختمان فرم نعل اسبی بزرگی دارد. بنای کوشک در وسط و دو عمارت کوچکتر در طرفین آن قرار دارند که توسط راهروی مستقلی بهم متصل میشوند. هندسه سایت بر اساس سه خیابان اصلی بنا شده است که محور آنها در نهایت به اتاق خواب شاه در وسط ساختمان قدیمی که از زمان لوئی سیزدهم برجای مانده، ختم میشود. مساحت فضای سبز مجموعه، ۳۰ هکتار با ۵۰ حوض و ۶۲۰ فواره اعلام شده است.
بنای کوشک ساختمانی آجری با نمایی سنگی بود. اگرچه نمای کاخ ساختاری تکرار شونده و یکنواخت دارد، معماران با بهرهگیری از تندیسها و گلدانها و نقوش توانستند تنوعی ایجاد کنند. به تزیینات داخلی کاخ نیز توجه زیادی شده است. در عمارت مرکزی با ردیفی از ستونهای یونیک و یک سنتوری برآمده روی آنها و ردیفی از تندیسها بر فراز سنتوری میانه طبقه اصلی را مورد تاکید قرار دادهاند و با فرمهای تزیینی مشابه دو برآمدگی در طرفین برآمدگی میانی ایجاد کردهاند. «پلکان سفیران» که در کاخ ورسای در آن زمان احداث شد، بهعنوان یکی از تشریفاتیترین بناهای عصر باروک شناخته میشود.
با استفاده از این پلکان بود که با دقت تمام امکان تعامل ملاقاتکنندگان با پادشاه فراهم میشد. تقریبا هر کجا از کاخ ورسای را که نگاه کنیم، معنایی نمادین خواهیم یافت. برای نمونه، در تزیین سقفها از تصاویر خدایان رومی استفاده شده است و در این تصاویر لوئی چهاردهم نقش آپولو، خداوند روشنایی یا خورشید را دارد. همچنین در جایجای کاخ ورسای میتوان حرف آغازین اسم پادشاه، «L» را مشاهده کرد که در نقش و نگارهای مختلف بهگونهای لحاظ شده است. تمامی اینها بهمنظور یادآوری مداوم این نکته است که او پادشاه است و عنایت و لطف خداوند سرچشمه اصلی قدرت اوست.
عکاس: زهرا مهرینیاری
امروزه کاخ ورسای در ۶۳,۱۵۴ متر مربع مساحت، شامل ۲,۳۰۰ اتاق است؛ این کاخ حدود ۲,۱۵۳ پنجره، ۱,۲۵۲ شومینه و ۶۷ راه پله دارد. بهطور کلی کاخ ورسای متشکل از ۳۵۰ واحد اقامتی است که از نظر اندازه و ساخت با یکدیگر متفاوتاند. مساحت و موقعیت قرارگیری اقامتگاهی که برای زندگی در اختیار افراد قرار میگرفت، به مقام آنها و میزان نزدیکیشان به پادشاه بستگی داشت. برای نمونه پسر ارشد پادشاه و جانشین تاجوتخت، آپارتمان وسیعی در طبقه همکف کاخ را در اختیار داشت. اتاق خواب لوئی چهاردهم در طبقه بالا و در مرکز محور غربی- شرقی کاخ ورسای قرار داشت. این اتاق بهعنوان مهمترین مکان در فضای داخلی کاخ ورسای شناخته میشد؛ این در حالی بود که برای خدمه کاخ، مکانی بهتر از اتاق زیرشیروانی یا زیرپله در نظر گرفته نمیشد.
قسمتهای بعدی کاخ نیز توسط معماران برجسته تکمیل شد. در حیاط نیز فوارههایی زیبا در قرینگی همدیگر ساخته شدند. در قسمت شرق کاخ، محوطه میدان آرم (Armes) بهعنوان پارکینگ استفاده میشود. در مرکز این میدان نیز مجسمه برنزی از لوئی چهاردهم وجود دارد که دیدنش خالی از لطف نیست. در بخش غربی نیز دروازه آهنی طلاکاری شده با نردههای سنگی نشاندهنده ورودی اصلی این مجموعه است. بهدلیل اینکه دروازه اصلی در جریان انقلاب فرانسه نابود شد، این ورودی در سال ۲۰۰۸ رونمایی شد. هنگام ورود به این مجموعه در بخش جنوبی، عمارت کلاه فرنگی دوفور (Dufour) را خواهید دید.
کل محوطه کاخ ورسای در سال ۲۰۰۸ مورد بازسازی گستردهای قرار گرفت. در بخش دیگری از دربار، کاخ مرمر از جنس سنگهای مرمری سفید و سیاه به چشم میخورد. چند مورد مجسمه نیمتنه مرمری از امپراتوران رومی به زیبایی این کاخ افزودهاند. در طبقه همکف نیز ساختمان مرکزی برای خاندان سلطنتی وجود داشت. در طبقه اول آپارتمان های مجلل شاه و ملکه و اعضای دربار قرار دارند.
منبع عکس: zhivar.com
از جمله ساختمانهای مهم و مشهور كه در سال ۱۶۷۸ مانسارت به نقشه اصلی كاخ اضافه كرد، میتوان به تالار آینه اشاره كرد. این تالار از ۱۷ طاق بزرگ آینهکاری تشکیل شده است و روبهروی هریک از این طاقها، یک پنجره قرار دارد. در هر طاق ۲۱ قطعه آینه به کار رفته است و مجموعا ۳۵۷ قطعه آینه در تالار وجود دارد. طول، عرض و ارتفاع تالار آینه بهترتیب معادل با ۷۳، ۱۰٫۵ و ۱۲٫۳ متر است. از جمله تزیینات تالار میتوان به نقاشیهای سقف و مجسمههای مرمرین و طلاکاری شده کنار دیوارها اشاره کرد. چهل چلچراغ شیشهای هم در تالار موجود هساست ند که از سقف آویزان شدهاند و زیبایی آن را دوچندان کردهاند.
در مراسمهای مخصوص سلطنتی با استفاده از چیزی حدود ۲۰ هزار شمع تالار آینه را روشن میکردند و در این حالت، لقب «دالان روشنایی» را برای آن در نظر گرفته بودند. تمام عروسیها، جشنها و مراسم تاجگذاری از جمله تاجگذاری ژوزفین در زمان ناپلئون بناپارت، در این تالار صورت گرفته است. تالار آینه نهتنها سمبل اقتدار پادشاهان فرانسه بود، بلکه در دوران بعد از انقلاب فرانسه نیز نقشی کلیدی داشته است.
منبع عکس: loginbrands.com
بهطور کلی، پنج کلیسا در فضای داخلی کاخ ورسای ساخته شده بودند که از آن میان تنها آخرین کلیسا باقی مانده است. هنگام ساخت این کلیسا، نام لویی نهم فرانسه را روی آن گذاشتند و اساسا کلیسا را وقف او کردند؛ کار ساخت آن در سال ۱۷۱۰ به پایان رسید. با وجود اینکه گاه از این کلیسا با نام باروک یاد شده است، معماری آن در مقایسه با کلیساهای باروک ایتالیایی محدودتر است و بیشتر حالتی تئاترگونه دارد. استفاده از شیشههای طرحدار و رنگی، سقف طاقیشکل و نشیمنگاه کمعرض این کلیسا باعث شده است تا برخی افراد ویژگیهای معماری گوتیک را به آن نسبت بدهند. معماری گوتیک بین قرنهای ۱۲ تا ۱۶ میلادی در اروپا رواج داشته است؛ از جمله ویژگیهای این سبک از معماری میتوان به طاقها و پنجرههای نوکتیز و ستونهای بلند آن اشاره کرد.
منبع عکس: en.chateauversailles-spectacles.fr
سالن اپرای سلطنتی در شمالیترین نقطه کاخ قرار دارد و برای ازدواج پسر ارشد لوئی شانزدهم و ماری آنتوانت استفاده میشد. درباره سالن اپرای سلطنتی ورسای نیز باید گفت این سالن محل اصلی برگزاری نمایشهای تئاتر و اپرای کاخ بود و بیشتر محل اقامت، بزم و ولخرجی شاهان و خاندان سلطنتی بود که بعد از واقعه «تظاهرات زنان» دیگر این محل بهعنوان اقامتگاه سلطنتی استفاده نشد. طراحی این سالن به عهده معمار فرانسوی «آنژ ژاک گابریل» بود و به همین دلیل، از آن با نام تئاتر گابریل هم یاد شده است. طراحی داخلی سالن به عهده «آگوستین پاژو» بود که تقریبا تمام قسمتهای فضای داخلی را با چوب کار کرده است. رنگ انتخاب شده برای چوبها بهگونهای بوده است که شبیه سنگ مرمر شوند. سالن از لحاظ ویژگیهای صوتی بسیار مناسب است و بخش اعظم این ویژگی بهخاطر استفاده از چوب در طراحی داخلی است. سالن اپرای سلطنتی ورسای ظرفیت گنجایش بیش از ۷۰۰ نفر را دارد.
منبع عکس: eavar.com
در آنسوی باغ فعلی ورسای، در محدوده زمینهای دوران لوئی چهاردهم، دو کاخ کوچکتر موسوم به تریانونها به چشم میخورد. تریانون بزرگ در واقع بهعنوان اقامتگاهی برای لوئی چهاردهم در سال ۱۶۷۰ ساخته شد؛ اما هاردون منسار در سال ۱۶۸۷ کاخ جدیدی در این محوطه بنا کرد. لوئی پانزدهم پس از تاسیس یک باغ گیاهشناسی، به آنژه ژاک گابریل دستور داد تا تریانون کوچک را برای کنتس بری بسازد.
این کاخ در سال ۱۷۶۲ تکمیل و بعدها به اقامتگاه محبوب ماری آنتوانت بدل شد. او بعدها باغی به سبک انگلیسی با خانههای روستایی در این محوطه ساخت که زنان دربار میتوانستند در آن زندگی روستایی را تجربه کنند. تریانونها در خلال انقلاب فرانسه غارت شدند و بخش اعظم وسایل آنها به سرقت رفت. ناپلئون دستور بازسازی این کاخها را داد و از آنها برای دیدارهای رسمی و محل اقامت همسر دوم خود، ماری لوئیس، استفاده کرد.
عکاس: زهرا مهرینیاری
حقایق بسیار جالبی در مورد کاخ ورسای پاریس وجود دارد که از مهمترین این حقایق حیرتانگیز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عکاس: زهرا مهرینیاری
باغ کاخ ورسای بزرگترین در نوع خود در اروپا است و طراحی آن توسط آندره لونتر در قرن هفدهم و با الگوی هندسی بوتهها، گلها و درختها انجام شده است. باغها در قسمت جنوبی کاخ واقع شدهاند و منظره بسیار زیبایی را به وجود میآورند. تمامی این فضاها بر دو سوی کانال محوری ورسای قرار گرفتهاند. در چهار سوی این کانال نیز فوارهها و استخرهای عظیمی پدید آمدهاند که بعضی از آنها نظیر آبنمای آپولون و لاتونا شهرت جهانی دارند و عظمت و زیبایی باغ را دو چندان کردهاند.
همچنین در محوطه خارج از قصر، ساختمانی به چشم میخورد كه کلیسای سلطنتی بوده است. این کلیسا ۲۵ متر ارتفاع دارد و دیوارهایش به سبك گوتیک نقاشی شده است. کلیسای سلطنتی بسیار بزرگ است و با یک نگاه میتوان فهمید كه این مکان مخصوص پادشاهان و اشرافزادگان بوده است. صندلیهای مخصوص نشستن عبادتكنندگان با پوششی از پارچه مخمل سبز گلدوزی شده است. در سقف کلیسا نقاشیهای برگرفته از کتاب عهد عتیق و عهد جدید دیده میشود و در محراب آن، مجسمهای از مسیح مصلوب قرار دارد.
نویسنده: زهرا مهرینیاری
عکسهای گالری از گوگلمپ (عکاسان: delphine pause، Yosep Sugiarto، Marcelo Vicente، Regine CHAOUAT)