دریاچه‌ های آبی بند امیر در افغانستان

نام افغانستان، تصاویر یک کشور خشک و بی‌آب‌وعلف با کوه‌های فراوان، بیابان‌های بی‌پایان، بوته‌های خار و خانه‌های گلی را به یاد ما می‌آورد. اما در مرکز این مناظر دلگیر دریاچه‌های زیبایی وجود دارند که چنان آبی‌اند که انگار به جای آب، جوهر در آنهاست.

بند امیر مجموعه‌ای از شش دریاچه‌ی عمیق آبی شگفت‌انگیز در قلب افغانستان است. این دریاچه‌ها در دامنه‌ی هندوکش، دومین رشته‌کوه بلند جهان، و در ۸۰ کیلومتری شهر باستانی بامیان، که در سال ۲۰۰۱ بلندترین مجسمه‌ی بودای جهان در آن توسط طالبان نابود شد، قرار دارند. این دریاچه‌های خیره‌کننده که در نبود هیچ‌گونه پوشش گیاهی، توسط صخره‌های آهکی صورتی رنگ مرتفع احاطه شده‌اند، گویی به محیط خود تعلق ندارند.

این دریاچه‌های زیبا توسط آبی غنی از کربن‌دی‌اکسید ایجاد شده‌اند که از برف‌های ذوب‌شده در بهار در کوهستان‌های اطراف سرچشمه می‌گیرد و از شکاف‌ها و ترک‌های سنگ‌ها و صخره‌ها بیرون می‌آید. این جریان خروجی آب به آرامی از میان سنگ آهک زیرین عبور می‌کند و ماده‌ی معدنی اصلی آن، یعنی کلسیم کربنات را در خود حل می‌کند.

با گذشت زمان، آب لایه‌های مواد معدنی سخت‌شده (تراورتن) را روی هم ذخیره کند که باعث می‌شود سدهایی به وجود بیایند که آب را در حوضچه‌های بزرگ ذخیره می‌کنند. این سدها معمولاً ۱۰ متر ارتفاع و ۳ متر عرض دارند. آب از کنار صخره‌های تراورتنی که مانند سدهای طبیعی عظیم بین دریاچه‌ها عمل می‌کنند، به شکل آبشار از یک دریاچه به دریاچه‌ی دیگر می‌ریزد.

رنگ آبی سیر دریاچه به علت شفافیت هوا و همچنین پاکی آب است. مواد معدنی تشکیل‌دهنده‌ی دریاچه نیز موجب رنگ‌های قوی و متنوع آب دریاچه‌ها می‌شوند.

از میان ۶ دریاچه، بند پنیر با قطر ۱۰۰ متر از همه کوچکتر است. بزرگترین دریاچه نیز بند ذوالفقار است که طولی حدود ۵/۶ کیلومتر دارد. قابل‌دسترسی‌ترین دریاچه نیز بند هیبت است.

بند امیر از سال ۱۹۵۰ تا به حال، مقصد گردشگری بوده است. با اینکه از سال ۱۹۶۰ این دریاچه‌ها به دلیل زیبایی‌شان شهرت پیدا کرده بودند، اما در سال ۲۰۰۹ بود که این منطقه به پارک ملی تبدیل شد. به علت بی‌ثباتی دولت‌های آن زمان بود که ثبت پارک ملی زمان زیادی، به طول انجامید. بند امیر که مساحتی حدود ۵۹۶ کیلومتر مربع دارد، اولین و تنها پارک ملی افغانستان است که در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده است.