با ثبت «چوگان بازی سوار بر اسب همراه با روایتگری و موسیقی» و «هنر ساختن و نواختن کمانچه» در یونسکو، تعداد آثار ناملموس ایران در فهرست میراث جهانی به ۱۳ رسید.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، «محمدحسن طالبیان» معاون میراث فرهنگی با اعلام این خبر افزود:
دو پرونده ایران صبح روز پنجشنبه ۱۶ آذر ماه در ساعت ۱۱ به وقت کره جنوبی و حدودا ۵/۳۰ به وقت تهران مطرح و هر دو به اتفاق آرا در فهرست میراث جهانی ناملموس ثبت شد.
او با اشاره به اینکه فقط ۴ پرونده مشترک در این اجلاس وجود دارد که یکی از آن‌ها مربوط به ایران است، ادامه داد:
نگاهی به تعداد پرونده‌های ثبتی از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ که همه ساله با کاهش مواجه بوده است، بیانگر سخت‌گیری در فرایند ثبت است.
همچنین طرح ۹۰ پرونده در سال ۲۰۰۸ و ۲۶ پرونده در سال ۲۰۱۷ نشان‌دهنده این روند سخت‌گیرانه است.
معاون میراث فرهنگی کشور پرونده «چوگان» را یکی از پرونده‌های برجسته و شاخص این دوره عنوان کرد که مورد توجه جهانیان قرار گرفت.
به گفته او چوگان از منظر جنبه‌های گوناگون هنری، موسیقیایی، نمایش تا بازی هم‌بسته اسب و انسان نشان‌دهنده شکل‌گیری یک فرهنگ با سابقه طولانی در سرزمین ایران از دوره ساسانی تاکنون است.
اهمیت چوگان از آن جهت است که به نظر می‌رسد اولین بازی تیمی جهان است و به احتمال زیاد، گوی چوگان اولین توپی است که بشر ابداع کرده است.
طالبیان چوگان را بازی مشترک اسب و انسان و بی‌نظیر در نوع خود دانست که هماهنگی بین دو موجود زنده را برجسته می‌کند.
او افزود:
در فرهنگ ایرانی چوگان سمبل معرفت، مردانگی و هنر خلاق انسان و یکی از موارد مهم میراث ناملموس ایران است که پشتوانه فرهنگی بسیار ارزشمندی در ادبیات، مینیاتور، نقاشی، روایتگری، شعر و عرفان و اثرگذاری منحصر در سایر جنبه‌های فرهنگی دارد.
منظومه «گوی و چوگان» عارفی هروی قرن هفتم هجری از نمونه‌های بارز به‌جای مانده از منظومه‌های عرفان ایرانی است.
او قدیمی‌ترین میدان چوگان در جهان را میدان نقش جهان اصفهان برشمرد و از فعالیت چهار باشگاه چوگان در تهران و اطراف تهران خبر داد که این سنت ایرانی در آنجا ادامه دارد.
معاون میراث فرهنگی کشور در مورد ثبت پرونده «کمانچه» اعلام کرد:
ساز کمانچه نیز یکی از قدیمی‌ترین و گسترده‌ترین ابزار موسیقی در ایران و منطقه است که در اجراهای موسیقی کلاسیک و فولکوریک سهم بسزایی دارد.
ازاین‌رو شاخص‌ترین نوازندگان آن را می‌توان در این دو حوزه موسیقی (شهری و محلی) پیدا کرد.
طالبیان با اشاره به اینکه تولید این ساز نیازمند کارگاه‌های پیشرفته، مجهز و صرف هزینه زیاد نیست و از آن‌جایی که در بیشتر نقاط شهری و کارگاه‌های ساده، این ساز در شکل‌ها و تزیینات گوناگون ساخته می‌شود افزود:
امکانات گسترده و متنوع صوتی کمانچه سبب شده که در بیشتر نقاط شهری و روستایی ایران و منطقه و در بیشتر مراسم، جشن‌ها و سوگ‌ها که نیاز به هم‌نوایی با مردم و تشریک مساعی در بروز احساسات مردم پیدا شود، از این ساز استفاده شود.
معاون میراث فرهنگی کشور با تاکید بر اینکه کمانچه در دیگر حوزه‌های مرتبط با میراث فرهنگی ناملموس از جمله سنت‌های شفاهی نیز حضوری پر رنگ دارد و نام و نقش آن در بیشتر اشعار شاعران پارسی‌گوی و دیگر زبان‌ها و لهجه‌های متداول در مناطقی که این ساز حضور دارد، بسیار دیده می‌شود، تصریح کرد:
این موضوع نشانگر اهمیت و حضور قوی این ساز در زندگی مردم و ادبیات رسمی کشورهای دارای کمانچه است.
طالبیان با تبریک این موفقیت از مديران تهیه پرونده «مرتضی رضوانفر»، «داريوش پيرنياكان»، «حمزه ايلخانی زاده» پيشنهاددهنده و حامی پرونده چوگان، كانون و فدراسيون چوگان، وزارت ورزش، خانه موسيقی، مردم، هنرمندان و موسيقی‌دانان تشکر کرد.
هیئت نمايندگى جمهورى اسلامی ايران در اين اجلاس متشکل از محمدحسن طالبيان (معاون ميراث فرهنگى) به‌عنوان رئیس هیئت ایرانی، فرهاد نظرى (مديركل دفتر ثبت آثار و حفظ و احياى ميراث معنوى و طبيعى)، مرتضى رضوانفر (تدوين‌گر پرونده چوگان)، شروين گودرزى (كارشناس ميراث ناملموس)، حمزه ايلخانى (نماينده فدراسيون چوگان)، رامين والى (نماينده فدراسيون چوگان) بودند.
دیدگاه