آتشفشان ایسلند آماده فوران است

زمین‌لرزه‌های متعدد نشان می‌دهند که فشار زیادی در سیستم آتشفشان بارداربونگا (Bárðarbunga) وجود دارد و به زودی باعث فوران آن می‌شود.

آتشفشان بارداربونگای ایسلند چهار زلزله‌ی بزرگ را در پایان ماه اکتبر تجربه کرد. این زلزله‌ها که به ترتیب ۳٫۹، ۳٫۲، ۴٫۷ و ۴٫۷ ریشتر شدت داشتند، نشان می‌دهد که در محفظه‌ی ماگمای این کوه، فشار زیادی وجود دارد. سارا بارسوتی، مسئول خطرات آتشفشانی در اداره‌ی هواشناسی ایسلند می‌گوید :

اطمینان داریم که فشار سیستم در حال افزایش است.

این مسأله در نهایت منجر به فوران می‌شود، اما بارسوتی می‌گوید که نمی‌توان گفت کی و با چه شدتی این اتفاق می‌افتد.

فوران این آتشفشان بسیار خطرناک خواهد بود، چرا که بخشی از آن زیر بزرگ‌ترین کلاهک یخی اروپا یعنی واختنایوکوت (Vatnajökull) قرار دارد. آتشفشان‌هایی که زیر یخ فوران می‌کنند، می‌توانند بسیار خطرناک باشند و خاکسترهای ریز زیادی تولید می‌کنند. هنگامی که آتشفشان ایافیاتلایوکوتل (Eyjafjallajökull) ایسلند در سال ۲۰۱۰ فوران کرد، ابرهای خاکستر به وجود آمده مشکلات بسیاری برای سفرهای هوایی بین‌المللی ایجاد کردند.

بن ادواردز، استاد جغرافیای کالج دیکینسون پنسیلوانیا، می‌گوید که زلزله زمانی اتفاق می‌افتد که امواج انرژی در جسم جامد شروع به حرکت کنند. اما لزوما به این معنا نیست که آتشفشان به زودی فوران خواهد کرد. بارداربونگا، که در ارتفاع ۲۰۰۹ متری سطح دریا در پارک ملی واختنایوکوت ایسلند قرار دارد، یکی از بزرگ‌ترین و فعال‌ترین آتشفشان‌های ایسلند است.

پروفسور ادواردز می‌گوید:

هنگامی که یک آتشفشان فوران می‌کند، بهتر می‌توان آن را بررسی کرد. در واقع ما باید منتظر بمانیم تا طبیعت کاری را که قرار است انجام دهد، صورت بدهد.

گذشته فعال

با این که موقعیت دوردست بارداربونگا، ممکن است باعث شود آن را بی‌خطر بدانیم، اما ممکن است آثار فورانش تا خارج از ایسلند هم برود. آخرین فوران این آتشفشان، که در آگوست ۲۰۱۴ آغاز شد و تا فوریه ۲۰۱۵ ادامه داشت، بزرگ‌ترین فورانی بود که در ۲۰۰ سال گذشته در ایسلند اتفاق افتاده بود. این حادثه آلودگی هوای شدیدی در اروپای غربی به وجود آورد.

این فروان قریب‌الوقوع ممکن است بسته به مکان وقوع آن، تأثیرات مختلفی داشته باشد. بارسوتی می‌گوید که یک سوم سیستم آتشفشان با یخ پوشانده شده است. فوران زیر یخ می‌تواند با تبدیل حجم عظیمی از یخ به بخار باعث انفجار شود، و هنگامی که ماگما با بخار برخورد کند، به ذرات ریزی تبدیل می‌شود که به اتمسفر پرتاب می‌شود. یا گدازه‌های به وجود آمده، یخ را ذوب می‌کند و موجب وقوع سیل می‌شود، همانند اتفاقی که پس از فوران ایافیاتلایوکوتل رخ داد.

چه زمانی فوران اتفاق خواهد افتاد؟ بارسوتی می‌گوید که پاسخ دادن به این سؤال که مثل پرسش‌های مسابقات یک میلیون دلاری است، کار مشکلی است، اما اداره‌ی هواشناسی ایسلند به نظارت بر شرایط ادامه خواهد  داد. طبق کتاب فهرست آتشفشان‌های ایسلند، این کوه به‌طور متوسط هر ۵۰ سال یک‌بار فوران می‌کند و آخرین فوران در سال ۲۰۱۴ آغاز شده است.

رخدادهای فعلی

بارداربونگا تنها آتشفشان مخفی زیر یخ نیست. پال اینارسن (Pall Einarsson) متخصص ژئوفیزیک دانشگاه ایسلند در مصاحبه با روزنامه‌ی ایسلند مونیتور در فوریه ۲۰۱۷ اعلام کرده که چهارتا از آتشفشان‌های جزیره فعالیت رو به افزایش و آمادگی برای فوران از خود نشان داده‌اند. سه آتشفشان دیگر، کاتلا، هکلا و گرمزوتن (Grímsvötn) هستند. از بین این سه، کاتلا خطرناک‌ترین آتشفشان است.

ادواردز می‌گوید که هنگامی که یک آتشفشان فوران می‌کند، گدازه‌ها کمترین جای نگرانی را دارند. چیزی که مسافران هوایی در سال ۲۰۱۰ از حادثه‌ی ایافیاتلایوکوتل فهمیدند این بود که چیزی که خطرناک‌تر است، خاکسترهایی هستند که به اتمسفر پرتاب می‌شوند. بدتر از آن، در سال ۱۷۸۳، فوران کوه لاکی بخش‌هایی از اروپا را در پوششی از خاکستر سمی فرو برد و الگوهای آب و هوای جهانی را برای چند سال تغییر داد.

ایسلند به عنوان کشوی که در خط‌الرأس میانی اقیانوس اطلس قرار دارد، با آتشفشان‌ها غریبه نیست. در زمان فوران آتشفشان الدفل (Eldfell) در سال ۱۹۷۳، کشور توانست به راحتی ۵٫۰۰۰ نفر را در عرض یک روز از جزیره خارج کند. فوران به مدت شش ماه ادامه داشت و در نهایت اکثر ساکنین به خانه‌شان برگشتند.

ادواردز می‌گوید:

ایسلند و ایسلندی‌ها آماده هستند.

در پایان شما را به دیدن ویدیوی زیبایی درباره‌ی آتشفشان‌ها دعوت می‌کنیم:

دانلود ویدئو