تنگ سیاب؛ یاقوت سرخ کوهدشت

مهتاب خسروشاهی
مهتاب خسروشاهی سه شنبه، ۲۳ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۲۲:۱۵
تنگ سیاب؛ یاقوت سرخ کوهدشت

انار ارگانیک دانه درشت کوهدشت، یکی از مرغوب‌ترین انارهای ایران است که در استان لرستان و در انارستان‌ تنگ سیاب کشت می‌شود.

گذشته از جایگاهی که انار در شب یلدا دارد، یکی از میوه‌های پرطرفدار و خوشمزه است. منظره‌ی باغ انار با درختان سبز و میوه‌‌های درشت سرخ‌رنگ بسیار تماشایی است.

بزرگ‌ترین انارستان کشور ما در کوهدشت، استان لرستان قرار دارد. کوهدشت یکی از شهرهای غرب لرستان است که بعد از خرم‌آباد و بروجرد، سومین شهر پرجمعیت استان به‌شمار می‌رود.

تنگ سیاب

عکس: بهزاد سلاح ورزی

علاوه بر دامپروری سنتی،‌ کشاورزی شغل رایج این منطقه‌ است. گندم،‌ جو، برنج، ذرت، چغندر قند، سبزیجات و میوه‌هایی مانند انگور، هلو، زردآلود و البته انار، بخشی از کشاورزی این محدوده را تشکیل می‌دهند.

انار تنگ سیاب

عکس: بهزاد سلاح ورزی

دهستان زیرتنگ سیاب یکی از توابع کوهدشت است که در ۶۵ کیلومتری آن قرار دارد. مرکز دهستان تنگ‌سیاب، روستای گرخشاب است.

۲۵۰۰ هکتار از زمین‌های تنگ ‌سیاب یا به‌گفته‌ی محلی‌ها تنگ سیاو زیر کشت هستند که یک هزار و هشتصد هکتار انارستان هستند. ۹۰ درصد انار تولیدی کوهدشت از همین انارستان به‌دست می‌آید.

تنگ سیاو

عکس: بهزاد سلاح ورزی

در باغ‌ انار تنگ سیاب حدود ۱۰ گونه انار گوناگون کاشته می‌شود. بهترین نوع انار تنگ سیاب، یوسف‌خانی است که اناری دانه درشت است، با پوست نازک و تاج بلند و باریک. این انار در باغ‌های قدیمی تنگ ‌سیاب بیشتر پیدا می‌شود.

انار تنگ سیاب

عکس: بهزاد سلاح ورزی

انارستان تنگ سیاب ۱۰ گونه انار دارد که بهترین آنها انار یوسف‌خانی است

باغ‌های انار تنگ ‌سیاب متمرکز‌ترین انارستان لرستان و کل ایران است و می‌توان گفت مرغوب‌ترین انار کشور از آن به‌دست می‌آید. سالانه حدود ۳۷ هزار تن انار صادراتی در تنگ‌ سیاو تولید می‌شود. این انارهای دانه سرخ بیشتر به ژاپن، روسیه، کره جنوبی، عراق و کشورهای حوزه‌ی خلیج‌فارس صادر می‌شوند.

انار لرستان

عکس: بیات آزادبخت

اما روزگار این باغ سبز و قرمز زیبا، بدون مشکل سپری نمی‌شود. امکانات ضعیف برداشت و بسته‌بندی، نقش منفی واسطه‌ها، نبود صنایع تبدیل و ارزان‌فروشی، از مشکلات یاقوت سرخ تنگ سیاب است.

انارستان تنگ سیاب

عکس: بهزاد سلاح ورزی

سال ۱۳۹۴ بود که به‌دلیل کمبود صنایع تبدیلی و فرآوری در لرستان، بخش زیادی از انار تولیدی کوهدشت برای تبدیل شدن به رب انار با قمیتی اندک به استان‌های دیگر فروخته شد.

گذشته از وجود واسطه‌ها و سود اندک کشاورزان، بر سر راه آبیاری انارستان مشکلاتی وجود دارد.

انارستان کوهدشت

فرماندار وقت شهرستان کوهدشت در جشنواره انار سال ۱۳۹۴ گفت:

«متاسفانه نتوانسته‌ایم در بحث اجرای سیستم آبیاری باغ‌ها خوب عمل کنیم و یکی از مشکلات انارستان زیر تنگ سیاو، تقسیم آب میان مردم است که در این راستا باید نصب کنتورهای هوشمند آب این منطقه جزو اولویت‌ها باشد.»

طبیعت هم گاهی نامهربان می‌شود. سیلاب فروردین ۱۳۹۵ خسارت زیادی به انارستان تنگ سیاب وارد کرد، اما باوجود این، درختان انار به ثمر نشستند.

انار کوهدشت

در شهریور همان سال آفت کرم گلوگاه بخشی از محصول را از بین برد. آفتی که سال‌های قبل هم باغ‌داران و کشاورزان را به‌دردسر انداخته بود. رییس جهاد کشاورزی کوهدشت درمورد این مشکل گفت با کار مدیریتی درست می‌توان خسارت‌های وارده به باغ را به حداقل رساند:

«کار مدیریتی شامل جمع‌آوری انارهای آلوده، خروج انارهای آلوده، چال کردن و آتش زدن انارهای آلوده است. مبارزه بیولوژیکی مانند استفاده از زنبور تریکوگراما، یکی دیگر از کارهای مدیریتی صحیح باغ است

باغداران از نداشتن برند انار هم گلایه دارند و معتقدند بهترین انار کشور به نام شهرهای دیگر مانند ساوه صادر می‌شود.

انارستان تنگ سیاب لرستان

امسال نیز در اثر خشک‌سالی حدود ۷ هکتار از انارستان تنگ سیاو در آتش سوخت. آب موجود برای نیمی از باغ‌ها هم کافی نیست و کم‌آبی، آبیاری را با مشکل روبرو کرده است.

تنگ سیاب

برای دیدن این انارستان خوش‌رنگ و تماشایی،‌ باید راهی لرستان شوید تا در ۶۵ کیلومتری کوهدشت، از گردنه‌ی «سَر آسِن» پایین بروید و به تنگه‌ای برسید که شما را به انارستان تنگ سیاو می‌رساند. نقشه‌ی زیر تنگ سیاب را به شما نشان می‌دهد. 

مطالب مرتبط:

دیدگاه