حقایق همدان، پایتخت کهن ایران زمین

کسری مجیدی
کسری مجیدی دوشنبه، ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۸ ساعت ۱۶:۳۰
حقایق همدان، پایتخت کهن ایران زمین

همدان از سرزمین‌های کهن و پر رمز و راز ایران محسوب می‌شود. در این مقاله با حقایق و نکات جالبی از این شهر آشنا می‌شویم.

همدان از کلان‌شهرهای غربی ایران به شمار می‌رود. منطقه‌ای که به‌واسطه‌ی پیشینه و عقبه‌ی طولانی خود از آثار و جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بسیاری برخوردار است. از طرفی موقعیت اقلیمی همدان پدیده‌های طبیعی کم‌نظیری را برای آن در پی داشته است. به هر ترتیب، همدان چالش‌های متعددی را از سرزمین کهن دیروز تا شهر امروز، به خود دیده است.

با این مقدمه به سراغ برخی از حقایق و نکات جالب این شهر می‌رویم.

همدان

۱. همدان از کلان‌شهرهای ایران در مناطق غربی و کوهستانی است که مرکز شهرستان و استان همدان نیز محسوب می‌شود.

۲. بر اساس مستندات و شواهد یافت شده، قدمت سکونت بشر در منطقه‌ی فعلی همدان به بیش از ۳ هزار سال پیش باز‌می‌گردد. همچنین پیدایش بنای اولیه شهر همدان به «دیاکو»، پادشاه ماد نسبت داده شده است.

۳. همدان در برهه‌های مختلفی از تاریخ، از هخامنشیان تا ساسانیان، به‌عنوان پایتخت ایران محسوب می‌شده است.

۴. بعد از انقراض مادها همدان هر چند مرکزیت نخستین را از دست داد ولی به‌عنوان یکی از سه پایتخت هخامنشیان مورد توجهٔ خاص بود. وجود کتیبه‌های گنجنامه بقایای ستون‌های سنگی کاخ‌های هخامنشی، جام‌ها و الواح زرین و سیمین به دست آمده از همدان، حاکی اهمیت این منطقه در دورهٔ هخامنشی‌است.

همدان قدیم

۵. در طول تاریخ نام‌های متعددی به این منطقه نسبت داده شده است. عده‌ای نام این منطقه را پیش از ورود مادها، «کار کاشی» به معنی «منزلگاه قوم کاس» می‌دانند.

در حدود ۱۱ قرن پیش از میلاد بود که نام «آمادانه» برای این منطقه ذکر شد. این واژه به معنی «محل اقامت مادها» است که به طبع، به قرارگیری آن‌ها در این محل اشاره دارد. از طرفی در دوران مادها، این شهر «هگمتانه» به معنی «محل تجمع» خوانده می‌شد که در زبان یونانی «اکباتان» همان هگمتانه است. سپس به مرور زمان این نام به «اهمتان»، «اهمدان» و «همدان» تغییر یافت.

۶. با توجه به پستی و بلندی‌های متعدد، دشت‌ها و مناطق کوهستانی، آب و هوای منطقه متغیر است. با این وجود همدان از زمستان‌های نسبتا سرد و تابستان‌های معتدل برخوردار است. میانگین دمای این منطقه در روزهای گرم سال ۳۰ درجه و میانگین دمای آن در روزهای سرد سال ۲- درجه اندازه‌گیری شده است.

طبیعت همدان

۷. بلندترین نقطه منطقه، قله‌ی «الوند» با ۳۵۸۴ متر ارتقاع است. در حالی‌ که متوسط ارتفاع آن از سطح دریا در حدود ۱۸۲۰ متر محاسبه شده است.

۸. امروزه همدان از جمعیتی نزدیک به ۶۰۰ هزار نفر برخوردار است.این شهر از لحاظ جمعیت چهاردهمین شهر پرجمعیت ایران به شمار می‌آید و در مرداد سال ۱۳۸۸ به‌عنوان یکی از کلانشهرهای ایران معرفی شد

۹. همدان به‌دلیل موقعیت مکانی خود همواره میزبان اقوام مختلف بوده است. همین امر موجب حضور هموطنان مسیحی و یهودی در این منطقه شده است.

مردم همدان

۱۰. از آثار تاریخی این منطقه می‌توان به «تپه هگمتانه»، به‌عنوان وسیع‌ترین تپه‌ی باستانی ایران، اشاره کرد. در طی حفاری‌های انجام گرفته در طول سده‌های گذشته، آثار ارزشمندی متعلق به دوران‌های مختلف از جمله هخامنشیان یافت شده است.

۱۱. باباطاهر عارف و شاعر ایرانی در قرن ۴ و ۵ خورشیدی از مشاهیر همدان است. آرامگاه باباطاهر که در آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، از سال ۱۳۴۴ در میدانی با نام وی در همدان قرار دارد.

باباطاهر

۱۲. ابوعلی سینا حکیم و دانشمند ایرانی متولد بخارا بود. او که بین قرن‌های ۴ و ۵ خورشیدی می‌زیست، از معروف‌ترین چهره‌های ایران‌زمین به شمار می‌رود. عمده شهرت وی به دستاوردهای پزشکی‌اش بازمی‌گردد. آرامگاه بوعلی سینا در محل وفاتش، همدان، در میدانی با نام او از سال ۱۳۳۳ بنا شده است.

ابن سینا

۱۳.  همدان از دیرباز تاکنون از قطب‌های تولید انواع گیاهان دارویی بوده است. همین امر موجب شد تا در سال ۱۳۷۵ «باغ گیاهان دارویی بو علی سینا» در این منطقه احداث گردد. امروزه این مرکز ۲۵۰ گونه از گیاهان دارویی و صنعتی را در خود جای داده است.

۱۴. در ۷۵ کیلومتری شمال غربی همدان، در روستای «علیصدر»، یکی از نمونه‌های نادر غارهای آبی، «غار علیصدر»، قرار گرفته است. قدمت سنگ‌های این کوه به دوره‌ی ژوراسیک برمی‌گردد. مشخصات اقلیمی این غار مانند عمق آن که در نقاطی به ۱۴ متر می‌رسد، از ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن محسوب می‌شوند.

غار علیصدر

۱۵. پیش از پیوستین همدان به شبکه سراسری برق، اولین مولد برق این شهر با سوخت هیزمی در سال ۱۳۱۰ ساخته شد. امروزه نیز این مولد جز آثار قدیمی شهر، در این منطقه قرار دارد.

۱۶.  در سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۴ خورشیدی مهندس آلمانی کارل فریش طرحی مدرن را برای همدان طراحی کرد که از نوع نقشه‌های شعاعی محسوب می‌شود اما امروزه به‌دلیل تراکم جمعیت و طرح شعاعی، ترافیک مرکز شهر بسیار زیاد است. به این میدان ۶ خیابان اصلی شهر وصل شده‌اند.

«میدان امام» همدان از مهم‌ترین مناطق شهر است که در مرکز آن واقع شده است. نقشه‌ی این میدان، در سال ۱۳۰۷ توسط معمار شهرساز آلمانی، به سبک رایج وقت در اروپا، طراحی و تهیه شد.

میدان امام همدان

۱۷. همدان از نظر ذخایر و معادن نیز بسیار غنی است. معادن سنگ گرانیت، سرب، نقره، روی، گچ و سنگ آهک از مهم‌ترین ذخایر این منطقه محسوب می‌شوند.

۱۸. توسعه‌ی همدان موجب پیشرفت صنعت منطقه نیز شد، تا جایی که شهرک‌های صنعتی متعددی در آن ساخته شده است. برای صنایع صنعتی همدان می‌توان از صنایع غذایی، سلولوزی، کانی، شیشه، ریخته‌گری و راه‌سازی نام برد.

۱۹. کشاورزی نیز در این منطقه از اهمیت بسیاری برخوردار است. گندم، چغندر قند، سیب‌زمینی، گردو و انگور در صدر تولیدات همدان در سطح کشور قرار دارند.

۲۰. از شاخص‌ترین صنایع دستی همدان می‌توان به منبت چوب، مصنوعات چرمی، قالی‌بافی، گیوه‌بافی، سفال و سرامیک اشاره کرد.

سفال همدان

۲۱. برای آخرین مورد جالب است بدانید که همدان با ۴ شهر از کشورهای ترکیه، تاجیکستان، ازبکستان و روسیه پیمان خواهرخواندگی دارد.

فراموش نکنید که کجارو علاوه بر معرفی جاذبه‌های گردشگری مقاصد داخلی و خارجی و معرفی رستوران‌ها و راهنمای سفر، به معرفی برترین تورهای مسافرتی نیز پرداخته است. اگر تمایل دارید که سفری برنامه‌ریزی شده و راحت به همدان داشته باشید، می‌توانید تور همدان را در کجارو به‌سادگی جست‌و‌جو کنید و از میان فهرست تورهای ده‌ها آژانس معتبر، بهترین تورها را مشاهده و قیمت آن‌ها را مقایسه و در نهایت ارزان‌ترین تور به مقصد مورد نظرتان را انتخاب کنید.

مطالب مرتبط:

دیدگاه