درجه بندی غارهای ایران

«جواد نظام‌دوست» از غارنوردان حرفه‌ای و رئیس سابق انجمن غار و غارشناسی ایرانیان گفت:

فاجعه‌ای که غارهای ایران را تهدید می‌کند این است که سازمان‌های دولتی و غیر دولتی یا بخش خصوصی که از قدرت دولتی یا سرمایه استفاده می‌کنند به معضلی برای غارها تبدیل شده‌اند آن هم به بهانه گردشگری.

وی گفت که بعد از دو سال کارگروه غارشناسی کشور موفق شده تا آیین‌نامه «حفاظت و بهره‌برداری از غارها» را برابر با استاندارد جهانی حفاظت از غارها تدوین و آن را به تمام ادارات کل محیط زیست استان‌ها ابلاغ کند. از آنجاکه رئیس کارگروه غارشناسی، معاون محیط زیست نیز هست، این نامه به ادارات محیط زیست ابلاغ شد.

در این آیین‌نامه قرار است شناسایی و درجه بندی غارها و نحوه درجه‌بندی غار در هر استانی انجام شود. به این ترتیب تعداد غارها در هر استان مشخص خواهد شد و هر غار امتیاز می‌گیرد. در این درجه‌بندی زندگی جانواران، باستان‌شناسی، قدمت غار و.... هرکدام امتیاز دارد.

نظام‌دوست افزود در این درجه‌بندی به غارها درجه‌های یک تا چهار تعلق می‌گیرد:

۱. غارهای درجه ۱:

غارهایی هستند که حضور گردشگران در آن‌ها ممنوع است و تنها برای مطالعات و تحقیقات دانشگاهی می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

۲. غارهای درجه ۲:

غارهایی هستند که باید تحت شرایط و نظر کارگروه باشند.

۳. غارهای درجه ۳:

در غارهای درجه سه نیز افراد می‌توانند حضور پیدا کنند.

۴. غارهای درجه ۴:

در غارهای درجه چهار هیچ آثاری وجود ندارد و معمولا با یک حفره آهکی خاتمه پیدا می‌کنند. یعنی اینها غارهای کوچکی هستند که از نظر تاریخی اثر قابل ملاحظه‌ای ندارند.

نظام‌دوست بیان کرد:

برخی از آسیب هایی که به غارها زده می‌شود، غیر قابل جبران است که تصمیمات گردشگری و برخی از مردم، آن را به روزی انداخته‌اند که نجات آن غیرممکن است. به‌نحوی که اگرچه زمانی آب غار قابل شرب بوده، ولی اکنون این آب از بین رفته است و آنچه که باقی مانده نیز مضر است.

رئیس سابق انجمن غار و غارشناسی ایرانیان بیان کرد:

برخی از افراد تصور می‌کنند تا غاری کشف شد باید برای آن نوپردازی کرده و مسیر رفت و آمد در آن را برای مردم هموار کنند. در حالی که این طور نیست. غارها باید محلی برای حضور حیواناتی باشد که سال‌ها آنجا زندگی کرده‌اند به‌عنوان مثال اگر غاری که محل زیست خفاش‌ها هست را به محل رفت و آمد انسان‌ها تبدیل کنیم و خفاش را از محل زندگی خودش جدا کنیم، اولین صدمه‌اش به زمین‌های زراعی اطراف غار می‌رسد و محصولات آن منطقه در عرض دو سه سال آفت زده می‌شوند. چراکه وظیفه حفاش این بوده که حشرات موذی را شکار کند. اما وقتی این کار را انجام نمی‌دهد آفات به زمین‌ها هجوم می‌آورند.