موزه کوهستانی مسنر در رشته کوه های آلپ، از عجایب بانو زاها حدید

کوه‌پیمایی یا کوهنوردی فعالیتی است که هر کسی با دید متفاوتی به آن می‌نگرد. بعضی‌ها به عنوان تفریح به آن نگاه می‌کنند، بعضی‌ها به عنوان یک ورزش سالم و عده‌ای دیگر به عنوان یک ماجراجویی خطرناک. اما نکته مشترکی که همه این دیدگاه‌ها را به هم نزدیک می‌کند درسی است که همه کوهنوردان خواسته یا نخواسته از آن یاد می‌گیرند و آن درس، درس زندگی است. حال تصور کنید در کوه‌های آلپ که بزرگ‌ترین رشته کوه‌‌ اروپا محسوب می‌شود به کوهنوردی بروید. کوه‌‌های آلپ، خاستگاه کوهنوردی بوده‌ است و از این رو نقشی بی‌بدیل در تاریخ این ورزش دارد. 

قسمت عمده آلپ را یخ و برف دائمی پوشانده و تعداد زیادی یخچال وجود دارد. در کوه‌‌های آلپ تعداد بی‌شماری هتل، مهمان‌پذیر، پنا‌هگاه و جان‌پناه وجود دارد، و در عین حال خدمات جانبی بسیاری مانند راهنمایان حرفه‌ای، گروه‌های نجات و انواع وسایل حمل و نقل کوهستانی در دسترس است. در میان همه این جاذبه‌‌ها در بخشی از کوه‌های آلپ در شمال ایتالیا، موزه‌ای بسیار زیبا و چشم‌نواز کوهنوردان را به خود جذب می‌کند. شاید کمتر کسی بداند بر فراز کوه‌های آلپ چنین موزه‌ای می‌درخشد. این موزه از دیگر شگفتی‌های بانوی معمار دنیا «زاها حدید» است.

عجیب‌ترین موزه کوهستانی مدرن دنیا که زاها حدید در لبه پرتگاهی در کوهستان‌های کشور ایتالیا طراحی و اجرا کرده است می‌تواند از عجیب‌ترین موزه‌های کوهستانی دنیا نامیده شود، زیرا این موزه در یکی از خطرناک‌ترین نقطه‌های طبیعی دنیا ساخته شده است تا افزون بر طراحی خاص، مکان آن نیز جذابیت پروژه را دو چندان کند.

دانلود ویدیو

عجیب‌ترین موزه مدرن کوهستانی دنیا در ارتفاع ۲۲۷۵ متری از سطح دریا و به گونه‌ای طراحی و ساخته شده که گویی بخشی از کوهستان است. 

کار ساخت این موزه کوهستانی سه سال به درازا کشیده (از اواخر سال ۲۰۱۲ تا سال ۲۰۱۴) و به تازگی به روی بازدیدکنندگان کوهستان‌نورد بازگشایی شده است. دیوارها از بتن مقاوم ساخته شده و ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر ضخامت دارند. این ضخامت در سقف به ۷۰ سانتی‌متر می‌رسد. در مجموع مساحت این موزه‌ی سه طبقه، بالغ بر یک هزار متر است.

یکی از دیدنی‌ترین بخش‌های این موزه، تراسی است که ۶ متر از لبه پرتگاه فاصله گرفته و بازدیدکنندگانی که روی آن حرکت می‌کنند ضمن دیدن چشم‌اندازی ۲۴۰ درجه از منطقه آلپ اروپا، می‌توانند آنچه را که مربوط به تاریخچه کوهنوردی و کوهنوردان دنیا است در این موزه ببینند.

 موزه کوهستانی مسنر (Messner) در ایتالیا، جنوب تایرول (Tyrol) با همکاری شرکت عظیم زاها حدید و پاتریک شوماخر و همکاری  گروه IPM برای اجرای سازه سنگینش در سال ۲۰۱۴ به اتمام رسید.  این مجموعه با توجه به شخصیت ورزشی، رینولد مسنر، یکی از مشهورترین کوهنوردان جهان ساخته شده و همچنین به عنوان پیست اسکی کرون پلاتز (Kronplatz) در این منطقه، موزه کوهستانی مسنر داخل کوه کرون پلاتز تعبیه شده است. ترکیب سیال حجم پیوسته این مجموعه، با توجه به توپوگرافی و زمین‌شناسی این منطقه طراحی شده است. تصاویر این موزه حجم شکسته آن را بیان می‌کند.

این موزه در بالاترین نقطه کوه کرون پلاتز (Kronplatz) واقع شده و نمایی منحصربه‌فرد به کوه دولومیت (Dolomit) را از مجموعه موزه به نمایش می‌گذارد. تمرکز اصلی طراحی این موزه بر اساس رینولد مسنر نظم و شکل گرفته است.

سایه‌بان ورودی موزه از یک قطعه شیشه تیز، مانند قطعه‌های یخ در عصر یخبندان به عنوان علامت‌گذاری و محافظت از ورودی موزه طراحی شده است. 

افتتاح ناقوص صلح کنکورد ۲۰۰۰ (Concordia) در سال ۲۰۰۳ در این کوهستان، اولین گام ترکیب امکانات فرهنگی با امکانات تفریحی و ورزشی بوده است. گروه طراحی حدید (MMM Corones) اضافه می‌کند:

این موزه یک عنصر فرهنگی آموزشی را به این قسمت آلپ بخشیده است.

سطح شیب‌دار این مجموعه مثل یک آبشار متصل، فضاهای نمایشگاه را به هم مرتبط کرده، در حالی که در تمام این سه سطح، تعبیه نمایشگاه و سالن‌های کوچک به همراه اشیا و تصاویری از مسنر (Masner) را به نمایش گذاشته است.

همچنین این گروه طراحی یک نمای کامل از مناظر گسترده کوه شامل کوه‌های آلپ Zillertal ,Dolomit و Marmolada را که از یخچال‌های طبیعی به وجود آمده به نمایش گذاشته است. از دیافراگم‌های کرو برای شکل دادن به بالکن استفاده شده است. به طور خاصی برای به کار بردن نور طبیعی در فرم تو در توی موزه ساخته شده است. با غوطه‌ور کردن حجم و فضای داخلی، دما تقریبا به صورت ثابت حفظ می‌شود.

 اما حالا که چند ماهی از مرگ شیر آهن کوه زن معماری گذشته است بد نیست کمی به آثاری که بر زمینه معماری در تفکر جهانی بر جای گذاشته است بیاندازیم.

انسان سنتی در هراس از مرگ به جاودانگی در عالم دیگری پناه برد، اما انسان مدرن مرگ را به عنوان یک واقعیت در چرخه‌ی زیست پذیرفت و به جای اینکه مانند انسان سنتی با نیایش سعی در ذخیره‌ی توشه نماید، با کار و تلاش بسیار سعی کرد وضع زندگی خود را بر زمین بهبود بخشد و در همین دنیا آسایش یابد.

زاها حدید مهم‌ترین بانوی تاریخ معماری زمین است. با توجه به سلطه‌ی نظام مردسالار در هزاره‌های متمادی و شروع جنبش‌های فمینیستی از اواسط قرن نوزدهم، بانو حدید مانند شیر زنی دلیر بر محدودیت‌های نظام موجود تاخت و جنگید. او توانست به پشتوانه‌ی استادان نوگرایی مانند کانستراکتیویست‌های روسی به ویژه کازمیر مالویچ، گروه آرشیگرام به ویژه پیتر کوک، برنارد چومی و رم کولهاس و با زحمت و تلاش زیاد، بسیاری از غیرممکن‌ها را در معماری ممکن سازد. زاها حدید در بسیاری از موارد نخستین بانوی معمار بود که افتخارات مختلف را کسب نمود و هم او بود که بر بی‌عدالتی برگزارکنندگان و داوران جایزه پریتزکر اعتراض کرد و در نامه‌ای خواستار اهدای جایزه پریتزکر سال ۱۹۹۱ به رابرت ونتوری و همسرش دنیس اسکات براون شد. چون داوران جایزه را فقط به ونتوری دادند، در حالی که این زوج معمار در همه‌ی کارها به طور مشترک همکاری داشتند.

 او رسواگر کلیشه‌ی زاویه‌ی قائمه است و در کار حرفه‌ای هم مدام روش کار و گرایش طراحی را تغییر می‌داد. او در سخنرانی باشکوهش در کنگره اتحادیه جهانی معماران (UIA) - استانبول ۲۰۰۵- در حضور بیش از سه هزار معمار و دانشجوی معماری اشاره نمود که حدودا هر پنج سال روش کارشان در دفتر تغییر می‌کند. به عنوان نمونه می‌توان به گرایش‌های مالویچ، دیکانستراکشن، فولدینگ، میدان (Field) و پارامتریک اشاره نمود. در واقع او اهل ایستادن در گوشه‌ای دنج، محافظه‌کاری و تکرار روشی واحد در کل دوران حرفه‌ای‌اش نبود.

مرگی چنین در اوج درخور بانوی آهنین معماری است. حدید همچون میس ون دروهه و لوکوربوزیه در تاریخ معماری جاودان است. او نماد انسان مدرن است که بی‌سرزمین چون باد، آزادانه برای آسایش انسان در پنج قاره طراحی کرده و حتی گاهی تکنولوژی و مصالح را تشویق/ وادار به پیشرفت نموده است.