معنی ضرب المثل فارسی؛ حکیم باشی را دراز کنید

تاریخچه ضرب‌المثل حکیم باشی را دراز کنید

بر اساس مدارک موجود، مردی بنام کریم‌خان زند از نامداران سلسله زندیه، اندامی درشت و بسیار قدرتمند.

وی هر شب در مجالس عیش و نوش شرکت کرده و شراب می‌نوشید. به همین دلیل بعداز چند سال به بیماری مبتلا شد.

یک روز که کریم خان به‌شدت حالش بد شد، نزدیکانش طبیب را برای معالجه‌اش با خبر کردند. حکیم باشی طبیب خانوادگی او بود و بعد از معاینه‌ی کریم خان به خانواده‌اش گفت که بیماری علاحضرت ناشی از خورن زیاد مشروب است. سپس برایشان مقداری اماله (اماله دارویی بود که‌ برای کودکانی که غذا زیاد مصرف می‌کردند و دچار معده درد می‌شدند، تجویز می‌شد. شکل اماله به‌صورت قیف و بلند بود و نوک کجی داشت. داروهای شست‌و‌شو و پاک کننده‌ی روده را از داخل این وسیله به مقعد انسان مریض وارد می‌کردند تا نواحی میکروب زده را تمیز کند.) نسخه کرد.

اما برای رفع بیماری معده‌ی بزرگسالان از جوشانده و فلوس استفاده می‌کردند و اماله را به خاطر نوع کاربردش بد می‌دانستند.

کریم‌خان زند متوجه شد که برایش اماله تجویز شده است. او از اینکه مردم بگویند که کریم خان را قرار است اماله کنند به‌شدت خشمگین و عصبانی شد و فرمان داد تا حکیم باشی را بخوابانند و اماله کنند.

چند روز بعد بدون اینکه کریم‌خان را اماله کنند بهبود یافت و گویا شدت ناراحتی و عصبانیت او به‌قدری بود که ناخداگاه بیماری‌اش برطرف شد.

نزدیکان کریم خان اقدام او را مبنی بر اینکه طبیب را اماله کنند، مبارک و لازم دانستند و هر زمان که کریم خان بیمار می‌شد به جال او، حکیم باشی را دراز کرده و اماله می‌کردند.

از آن زمان به بعد این داستان به‌صورت ضرب‌المثل بین مردم ایران رواج پیدا کرد.