روزشمار: ۱۹ مرداد؛ روز بین المللی مردمان بومی
امروز ۹ اوت برابر است با روز جهانی مردمان بومی. مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر سال ١۹۹۴ میلادی، با تعیین نهم اوت به‌عنوان روز بین‌المللی مردمان بومی جهان، به قرن‌ها بی‌تفاوتی بین‌المللی نسبت به مردمان بومی در سراسر جهان پایان داد.
مقاله مرتبط:
مردم بومی عمدتا به بخشی از جوامع بشری گفته می‌شود که هنوز بر پایه دانش و سبک زندگی سنتی امرار معاش می‌کنند. معمولا در جوامع بومی آهنگ توسعه کندتر از جوامع دیگر است. علت این کندی آن است که عموما جوامع بومی بر پایه یافته‌ها و دانش سنتی خود و همچنین برقراری تعادل بین داشته‌ها و نیازهای جامعه‌شان راه توسعه را پیش می‌گیرند. به‌نوعی می‌توان گفت که جوامع بومی به پایداری توسعه بیش از سایر جوامع توجه می‌کنند. توجه جوامع بومی به منابع طبیعی به‌عنوان مهم‌ترین اهرم توسعه، باعث شده تا مجامع علمی جهان امروزه توجه بیشتری به دانش بومی نشان دهند.
برخی معتقدند نوع زندگی بومیان در واقع بازتابی از زندگی انسان‌های دوره‌های نخستین است که کمتر مورد هجوم آثار منفی شهرنشینی قرار گرفته است. در اواخر قرن بیستم و هم‌زمان با توسعه اندیشه‌های پست‌مدرنیسم در حوزه فلسفه، مکتبی نیز در جامعه‌شناسی شهری شکل گرفت که از آن به «شهرگریزی» یاد می‌شود. در واقع انسان‌های شهری امروز با دلزدگی از آثار منفی این‌گونه زندگی سعی دارند به روستاها نقل مکان کنند و در واقع نوعی بازگشت به زندگی مردمان بومی داشته باشند.
روز جهانی بومیان، به‌منظور بزرگداشت یاد هزاران نفر از زنان و مردان بومی وفادار به آداب و رسوم و سنت‌های خود از سوی مردم کشورهای مختلف گرامی داشته می‌شود. این روز بهانه‌ای است برای ارتقا و حفاظت از حقوق جمعیت بومی جهان. همچنین این روز رهگذر مناسبی است برای به یادآوردن زحمات و اقداماتی که این افراد برای بهتر نمودن جهان انجام می‌دهند مانند حفاظت از محیط زیست.
این روز جهانی ابتدا به‌مدت یک دهه از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۴ میلادی برگزار شد و پس از آن به‌مدت یک دهه دیگر از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ میلادی به‌منظور حمایت بیشتر از بومیان در جهان تمدید شد. شعار و زمینه دهه دوم روز بین‌المللی مردم بومی جهان بر «دهه اقدام و کرامت» متمرکز است. به مناسبت این روز جهانی، سازمان ملل در تمامی کشورهای جهان کلاس‌ها و کارگاه‌های آشنایی با مردم بومی را برگزار می‌کند و از همه مردم و ملل دعوت می‌کند تا با شرکت در این برنامه‌ها، با مردم بومی جهان بیش از پیش آشنا شوند.
تصویر این روز جهانی که به‌عنوان نماد رسمی و بین‌المللی آن برگزیده شده، برگرفته از نقاشی یک نوجوان بنگلادشی به نام «ربانگ دوان» است.
در ونزوئلا، پرو، بولیوی، اکوادور، پاراگوئه، مکزیک و سایر کشورهای آمریکای لاتین و حوزه کارائیب روز جهانی بومیان به سبک ویژه‌ای جشن گرفته می‌شود. کشورهای آمریکای لاتین شامل بخش قابل توجهی از جوامع بومیان هستند. به‌عنوان مثال: با توجه به گزارش‌ها کمیسیون ملی برای توسعه مردم بومی، در مکزیک ۱۵ میلیون نفر در ۶۸ روستای بومیان که به ۸۲ زبان متفاوت و ۳۶۴ نوع گویش صحبت می‌کنند، وجود دارند.
بومیان رنج‌دیده از تبعیض‌های نژادی هستند که برای دفاع از حقوق خود از جمله دسترسی به سرزمین‌های آبا و اجدادیشان، یک مبارزه طولانی را در پیش گرفته‌اند. با توجه به گزارش جدید سازمان عفو بین‌المللی، سوء قصد، تهدید، تجاوز و تبعیض نژادی بخشی از مجموعه بدرفتاری‌ها و سوء استفاده‌هایی بوده که مردمان بومی در سراسر قاره آمریکا از آن رنج می‌برند.
در سال ۲۰۱۵، دبیر کل سازمان ملل در پیام ویژه خود به مناسبت این روز اعلام کرد:
در این روز بین‌المللی یعنی روز بین‌المللی مردم بومی جهان من از جامعه جهانی می‌خواهم که این گروه را نادیده نگیرند. برای ایجاد آینده‌ای بهتر و منصفانه‌تر، بگذارید که ما تلاش بیشتری برای بهبود بهداشت و رفاه این مردمان انجام دهیم.
مواد ۲۱ تا ۲۴ اعلامیه سازمان ملل در خصوص مردم بومی
- ماد ۲۱ حق مردمان بومی به توسعه و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی بدون هرگونه تبعیض را مقرر کرده و دولت‌ها را ملزم به اتخاذ تدابیر مؤثر و مناسب در جهت تضمین این امر کرده است.
- ماده ۲۲ مقرر کرده که در اجرای این اعلامیه باید به حقوق و نیازهای ویژه سالخوردگان، زنان، جوانان، کودکان و معلولان بومی توجه ویژه‌ای شود و دولت‌ها باید تدابیری جهت تضمین حمایت از زنان و کودکان در برابر خشونت و تبعیض اتخاذ کنند.
- ماده ۲۳ حق تعیین اولویت‌ها و برنامه‌ها برای اعمال حق توسعه و مشارکت فعالانه آن‌ها در برنامه‌های مربوطه از طریق نهادهای مردمان بومی را متذکر شده است.
- ماده ۲۴ حق بهره‌مندی مردم بومی از پزشک سنتی و دسترسی بدون تبعیض به تمامی خدمات اجتماعی و بهداشتی را بیان کرده و دولت‌ها را در دستیابی تدریجی به تحقق کامل حق بهره‌مندی از بالاترین معیارهای بهداشتی ملزم به انجام اقداماتی دانسته است.
در همین روز:
- قوای نظامی انگلیس وارد بوشهر شد و ژاندارم‌های ایرانی را خلع سلاح کرد. (۱۲۹۴ شمسی)
- زادروز «ملک‌جهان خزاعی»؛ طراح هنری مطرح سينما (۱۳۲۸ شمسی)
- زلزله در مازندران (۱۳۵۰ شمسی)
- ورود نيروهای سازمان ملل به تهران و بغداد پس از قبول قطعنامه ۵۹۸ شورای امنيت (۱۳۶۷ شمسی)
- برگزاری كنگره بزرگداشت يكصدمين سال رحلت «ملاحسين‌قلی همدانی» (۱۳۷۳ شمسی)
- وفات «ابوالحسن سهروردی» فقيه و رياضی‌دان (۵۳۳ قمری)
- درگذشت «ابن هانی» شاعر و لغت‌شناس مسلمان (۷۳۳ قمری)
- رحلت حكيمِ الهی «ميرزا ابوالحسن جلوه» عارف و استاد اخلاق (۱۳۱۴ قمری)
- وفات فقيه متكلم، آيتاللَّه «ميرزا صادق آقا مجتهد تبريزی» (۱۳۵۱ قمری)
- روز بزرگداشت شاهچراغ
- مرگ «پُل وِرلَن» شاعر معروف فرانسوی (۱۸۹۶ میلادی)
- اختراع سه‌چرخه تراكتور در انگلستان (۱۸۹۷ میلادی)
- زادروز ویلیام «آلفرد فولر»؛ اخترفیزیکدان آمریکایی (۱۹۱۱ میلادی)
- بمباران هستهای شهر «ناكازاكی» در ژاپن توسط ايالات متحده آمريكا (۱۹۴۵ میلادی)
- روز ملی و استقلال «سنگاپور» از فدراسيون مالزيا (۱۹۶۵ میلادی)
- درگذشت «هرمان هسه» برنده جايزه نوبل ادبيات (۱۹۶۲ میلادی)
- درگذشت «ژاکلين کاکرن»؛ از پيشگامان هوانوردی آمريکا (۱۹۸۰ میلادی)
- مرگ «محمود درويش»؛ شاعر مبارز فلسطين (۲۰۰۸ میلادی)
دیدگاه