خیابان جمهوری: میزبان خسته زیبایی های گذشته؛ نیازمند توجه (قسمت اول)

خبر کوتاه بود و دردناک: ساختمان پلاسکو فرو ریخت! همین حادثه تلخ باعث شد تا توجه رسانه‌ها، مسئولان و مردم به سوی این ساختمان و خیابان جمهوری جلب شود. شاید برای شما جالب باشد که ما آبان ماه همین امسال در کجارو در مقاله‌ای با عنوان «از بهارستان تا جمهوری؛ قدم زدن در تاریخ پایتخت» به وضعیت خیابان جمهوری و لزوم بازسازی بناهای قدیمی این خیابان و به‌طور خاص با انتشار عکسی از پلاسکو به لزوم توجه بیشتر به بازسازی این ساختمان و بهبود وضعیت ایمنی و البته نمای بیرونی آن اشاره کردیم! اما متاسفانه این اتفاق رخ نداد و در حادثه‌ای تلخ شاهد فرو ریختن این ساختمان و از دست دادن آتش‌نشان‌های فداکار در این واقعه بودیم. در این سری مقاله‌ها گشتی در این خیابان می‌زنیم تا با بناهای قدیمی و تاریخی این خیابان بیشتر آشنا شویم، با این امید که این حادثه زنگ خطری برای همه ما باشد و با توجه بیشتر مسئولان و مردم، دیگر شاهد حوادث این‌چنینی در هیچ جای تهران و ایران عزیزمان نباشیم. 

باغ نگارستان، میدان بهارستان

اگر حرکت خود را از شرقی‌ترین نقطه خیابان جمهوری، یعنی میدان بهارستان شروع کنیم، اولین بنای تاریخی، به غیر ساختمان‌هایی که در محدوده مجلس شورای اسلامی قرار دارند، باغ نگارستان است.

خوشبختانه باغ نگارستان وضعیت خوبی دارد و به‌خوبی بازسازی شده و نگهداری می‌شود.

باغ نگارستان هم‌اکنون زیر نظر دانشگاه تهران است و ساختمان‌های آن بازسازی شده و به موزه تبدیل شده‌اند.

عمارت مسعودیه، خیابان اکباتان

عمارت مسعودیه در خیابان اکباتان قرار دارد. این بنا یکی از پربازدیدترین جاذبه‌های گردشگری در این منطقه از تهران است.

بعضی از ساختمان‌های عمارت مسعودیه مرمت شده‌اند و وضعیت خوبی دارند.

اما ساختمان‌های اصلی آن همچنان در حال مرمت هستند.

روند این بازسازی چندان سریع به نظر نمی‌رسد، اما همین‌که این کار در حال انجام شدن است، کمی خیال ما را از بابت آینده این عمارت راحت‌تر می‌کند.

عمارت مسعودیه هم‌اکنون توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اداره می‌شود.

موزه آبگینه، خیابان سی تیر

موزه آبگینه یکی دیگر از موزه‌های خیابان جمهوری است. این موزه در خیابان سی تیر قرار دارد.

این موزه هم توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اداره می‌شود.

خوشبختانه این موزه هم کاملا مرمت شده است و در وضعیت سلامت خوبی به سر می‌برد.

ساختمان‌های قدیمی خیابان

از موزه‌های ذکر شده که بگذریم، به ساختمان‌های خیابان جمهوری هم سری می‌زنیم. در این خیابان تعداد زیادی ساختمان قدیمی وجود دارد که متاسفانه اکثر آن‌ها در وضعیتی بسیار بد و البته خطرناک به سر می‌برند.

مثلا یکی از این ساختمان‌ها، این پاساژ است. این پاساژ در حقیقت یک سینما بوده است که پس از انقلاب اسلامی، تغییر کاربری داده و به پاساژ تبدیل شده است.

نمای آهنی این ساختمان شما را به یاد ساختمان پلاسکو و سایر ساختمان‌هایی که با معماری مشابه در زمان پهلوی دوم ساخته شده‌اند، نمی‌اندازد؟ وضعیت ایمنی این ساختمان هم چیزی مشابه ساختمان پلاسکو پیش از ریزش است! 

ساختمان بعدی یک بنای تاریخی زیبا است که در میانه آن یک نمای آلومینیمی بسیار زشت و ناهماهنگ با آن نصب شده است. این ساختمان به سینما تبدیل شده است اما از نظر ایمنی مشخص نیست که کاری برای ایمن‌سازی آن صورت گرفته است، یا تماشاگران سینما در معرض خطر قرار دارند.

تعداد زیادی ساختمان قدیمی را در مسیر خود در خیابان جمهوری می‌بینید. این ساختمان‌ها با اینکه معماری یک‌دست و زیبایی دارند، اما همگی دچار فرسودگی شده و به توجه بیشتر مالک‌ها و مسئولان نیاز دارند تا هم حفظ شوند و هم در صورت حادثه احتمالی، به کسی آسیبی نرسد.

این ساختمان قدیمی نمونه‌ای از بی‌توجهی مالکان است! طبقه بالایی آن مرمت نشده است و در طبقه پایین تنها به بازسازی نمای داخلی مغازه‌ها بسنده شده است. یعنی فقط کرکره برقی زده شده و کارهایی مثل نصب سنگ و سرامیک در داخل مغازه انجام شده است. یعنی دقیقا همان کاری که مالکان مغازه‌های پلاسکو انجام داده بودند و با سنگ کردن کف ساختمان و نصب سردرهای جدید و مدرن، دستی به سر و روی پاساژ کشیدند و هیچ کاری برای بهبود وضعیت استحکام و ایمنی ساختمان انجام ندادند تا اینکه فاجعه‌ای رخ داد و حالا همه افسوس اقداماتی را می‌خورند که انجام ندادند.

در قسمت بعدی این مقاله به مسیر خود در خیابان جمهوری ادامه می‌دهیم و از ساختمان‌های دیگر آن دیدن می‌کنیم.

نظر شما درباره بافت فرسوده شهرهای کشورمان چیست؟ چه راه حلی برای بهبود وضعیت این بافت پیشنهاد می‌کنید تا از حوادث تلخی مثل حادثه پلاسکو جلوگیری شود؟ نظر خود را با کجارو و خوانندگان ما در میان بگذارید.

مطالعه قسمت دوم