- chevron_right کجارو
- chevron_right مجله گردشگری
- chevron_right اخبار
- chevron_right جاذبهها
- chevron_right راهنمای سفر
- افزودن مکان
قهوه خانه بخشی کهن از فرهنگ و زندگی اجتماعی ایرانیان است و بسیاری از مردم بعد از یک روز سخت کاری با نوشیدن یک استکان چای در قهوه‌خانه به تعامل با یکدیگر می‌پردازند. قهوه‌خانه حاج علی درویش یکی از قدیمی‌ترین قهوه‌خانه‌های تهران است که هر سال بسیاری از گردشگران برای بازدید از آن به قلب بازار بزرگ تهران می‌روند. این قهوه‌خانه در راسته بازار زرگرها قرار دارد و در آنجا می‌توانید با صرف یک چای خوش‌طعم با صاحب خوش‌ذوق و خوش‌مشرب آن هم‌صحبت شوید و تا آماده شدن چای دقایقی مطالعه کنید.
قهوه‌خانه حاج علی درویش چیدمان زیبا و خاطره انگیزی دارد و می‌توانید در آن عکس‌های جذابی را به ثبت برسانید. با ما همراه باشید تا با کوچک‌ترین قهوه‌خانه جهان بیشتر آشنا شوید.
قهوه‌خانه حاج علی درویش در قلب بازار بزرگ تهران قرار دارد. این قهوه‌خانه که کوچک‌ترین قهوه‌خانه جهان محسوب می‌شود، در میانه بازار زرگرها و در خیابان پرتردد پانزدهم خرداد قرار گرفته است.
منبع: پینترست، عکاس: نامشخص
خیابان پانزده خرداد در گذشته به «بوذرجمهری» شهرت داشت و بخشی از ارگ ناصری بود. این خیابان یکی از قدیمی‌ترین خیابان های معروف تهران محسوب می‌شود که در حال حاضر به پیاده‌راه بدل شده است.
با توجه به نزدیکی قهوه‌خانه به بازار و محدوده پر ترافیک تهران، تردد به آن با وسیله نقلیه شخصی چالش‌برانگیز است.
برای رسیدن به قهوه‌خانه اگر از مترو استفاده می‌کنید، کافی است در خط یک مترو تهران در ایستگاه پانزده خرداد پیاده شوید تا با ۱۰ دقیقه پیاده‌روی در راسته بازار زرگرها به آن برسید. در مسیر خود از ورودی مسجد امام عبور خواهید کرد. قهوه‌خانه حاج علی درویش دقیقا در مجاورت مسجد عبدالله خان قرار دارد.
اگر مایل هستید با وسیله نقلیه شخصی به قهوه‌خانه حاج علی درویش تردد کنید، می‌توانید خود را به چهارراه گلوبندک برسانید و ماشین خود را در همان محدوده پارک کنید. سپس با استفاده از درشکه‌های تعبیه شده در این خیابان خود را به خیابان ناصر خسرو برسانید و باقی مسیر را پیاده‌روی کنید.
علاوه بر درشکه‌های خاطره‌انگیز خیابان ناصرخسرو، می‌توانید از میدان امام خمینی (ره) نیز با ماشین‌های دودی خود را به میدان پانزده خرداد برسانید و باقی مسافت را تا قهوه‌خانه حاجی علی درویش در این خیابان تاریخی قدم بزنید. شما همچنین می‌توانید از اتوبوس و تاکسی برای دسترسی به این قهوه‌خانه استفاده کنید.
قهوه‌خانه حاج علی درویش در دل یکی از جاهای دیدنی تهران قرار دارد. گشت‌وگذار در دل بازار بزرگ با معماری منحصربه‌فرد و تماشای بناهای به‌جامانده از گذشته در میان دالان‌های پرپیچ‌وخم آن خود سفری به درازای تاریخ است.
در انتهای یکی از دالان‌های بازار بزرگ تهران در راسته زرگرها به قدیمی ترین قهوه‌خانه تهران خواهید رسید که هرروز میزبان بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی است.
قهوه‌خانه حاج علی درویش که امروز توسط پسر او حاج کاظم درویش اداره می‌شود، قوانین و ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که آن را به شهرت رسانده است. ردپای این قوانین را می‌توانید در میان منوی این قهوه‌خانه تا لیوان‌های شخصی افرادی پیدا کنید که مشتری ثابت این مجموعه هستند.
منبع: اینستاگرام Imhuwdism، عکاس: نامشخص
با وجود فضای سنتی و قدیمی در قهوه‌خانه حاج علی درویش، رعایت بهداشت از اهمیت بالایی برخوردار است؛ علاوه بر اینکه حاج کاظم ظاهری بسیار آراسته و منظم دارد. او در طول دوره کرونا استکان یا لیوان‌های شخصی مشتریان ثابت خود را با لیوان‌های یک‌بارمصرف عوض کرد تا قدمی برای جلوگیری از شیوع این بیماری برداشته باشد.
قهوه‌خانه حاج علی درویش به‌جهت فرهنگی نیز منحصربه‌فرد است؛ به‌واسطه علاقه حاج کاظم به ادبیات و مطالعه می‌توانید در زمان نوشیدن چای، زمانی را به خواندن و جست‌وجو در میان کتاب‌های قهوه‌خانه اختصاص دهید. هرچند قهوه‌خانه فضای بسیار کوچکی دارد، کتاب‌های بسیاری در آن جای گرفته است.
در گوشه و کنار دیوارهای قهوه‌خانه حاج علی درویش می‌توانید شعرها و جملات زیبایی از بزرگان ببینید. او شعاری را که سرلوحه زندگی خود قرار داده نیز روی کاغذی روی دیوار قهوه‌خانه درج کرده است:
مهربانم، هر مسئوليت، شغل، وظيفه يا كاری كه انجام می‌دهيم، يک نقاشی از خود ما است. سعی كنيم در هر لحظه‌ای اين نقاشی را زيباتر ترسيم نماییم.
در میان شعرهای درج‌شده روی دیوار قهوه‌خانه نیز حاج کاظم درویش، خود این شعر را انتخاب می‌کند:
نقش کردم رخ زیبای تو در خانه دل
خانه ویران شد و آن نقش به دیوار بماند
همه کسانی که تجربه حضور در قهوه‌خانه حاج علی درویش را داشتند، علاوه بر نوشیدن چایی دلچسب و خاطره‌انگیز، هدیه‌ای می‌گیرند. این هدیه برای گردشگران ایرانی صدفی کوچک است که با خطی زیبا روی آن کلمه «عشق» درج شده است. گردشگرانی خارجی که قهوه‌خانه حاج علی درویش را به‌عنوان یکی از مقاصد خود انتخاب کنند، سکه‌ای به یادگار می‌گیرند که روی آن شعری زیبا حکاکی شده است.
حاج کاظم درویش رفتاری بسیار دوستانه دارد و از ثبت عکس‌های خاطره‌انگیز با مشتریان دوست‌داشتنی خود استقبال می‌کند. او کاملا به زبان انگلیسی و استفاده از شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام مسلط است و خاطره حضور گردشگران مختلف در کافه قدیمی خود را با انتشار عکسی در این فضا بازتاب می‌دهد.
منبع: اینستاگرام حاج علی درویش، عکاس: نامشخص
اگر خواستید مهمان قهوه‌خانه حاج علی دوریش شوید، حتما نوع چای و استکان خود را مشخص کنید. گاهی ازدحام در این قهوه‌خانه به‌حدی زیاد است که باید برای نوشیدن چای زمان زیادی را در نوبت بمانید؛ به همین جهت حاج کاظم درویش همان ابتدا از شما می‌خواهد که نوشیدنی خود را انتخاب کنید و اندکی صبور باشید.
قهوه‌خانه حاج علی درویش که حدود ۱۰۰ سال قدمت دارد، از اعتبار بالایی در میان مردم برخوردار است؛ به همین جهت حاج کاظم درویش صندوقی به نام «مولا» در آن قرار داده است که پولی واریزی به این صندوق توسط مشتریان، صرف امور خیریه می‌شود.
قهوه‌خانه حاج علی درویش، قدیمی ترین قهوه‌خانه تهران محسوب می‌شود که در سال ۱۲۹۷ خورشیدی توسط «حاج محمدحسن شمشیری» خریداری و تاسیس شد. در آن زمان «حاج علی مبهوتیان» (معروف به حاج علی درویش) به‌عنوان شاگرد در این مجموعه فعالیت می‌کرد؛ اما به‌تدریج پیشرفت و با مبلغ ۳۰,۰۰۰ تومان قهوه‌خانه را خریداری کرد.
حاج علی مبهوتیان فعالیت خود به‌عنوان مالک قهوه‌خانه حاج علی درویش را در سال ۱۳۴۰ خورشیدی آغاز کرد. او به‌تدریج و در طی سال‌ها بخشی از مساحت این مجموعه را فروخت تا اینکه تنها دو متر مربع از آن باقی ماند.
منبع: اینستاگرام Imhuwdism
کوچک‌تر شدن قهوه‌خانه حاج علی درویش منجر به از رونق افتادن آن نشد؛ بلکه به جذابیت و شهرت آن به‌عنوان کوچک‌ترین قهوه‌خانه دنیا افزود و به ثبت آن در زیرمجموعه میراث فرهنگی ناملموس در فهرست آثار ملی کمک کرد. پس از «حاج علی مبهوتیان»، پسر او حاج کاظم اداره امور این قهوه‌خانه را بر عهده دارد. قهوه‌خانه حاج علی درویش در بهار ۱۳۹۵ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
در کوچک‌ترین قهوه‌خانه جهان با منوی متنوعی از نوشیدنی‌های گرم مواجه خواهید شد. در این مجموعه انواع مختلف چای‌ها از جمله چای معمولی، نبات، آویشن، نعنا، هل و زعفران سرو می‌شود؛ اما پیشنهاد حاج کاظم درویش چای ترش است که طعم متمایز و دلپذیری دارد.
در قهوه‌خانه حاج علی درویش، قهوه دمی و فوری نیز برای علاقه‌مندان به این نوشیدنی سرو می‌شود. علاوه بر نوشیدن و صرف قهوه، امکان خرید چای از این قهوه‌خانه در بسته‌بندی‌های متنوع نیز وجود دارد.
در منوی قهوه‌خانه حاج علی درویش، چایی با نام «مهربانی» نیز دیده می‌شود که ترکیبی منحصربه‌فرد از عرق نعنا، زعفران و آبلیمو است و تجربه چایی خوش‌طعم و خوش عطر را برای مشتریان رقم می‌زند.
منبع: اینستاگرام Somayeh.mohammadis
قیمت هر استکان چای در قهوه‌خانه حاج علی درویش ۳۰,۰۰۰ تومان (سال ۱۴۰۲) است؛ اما این قیمت می‌تواند از ۱,۰۰۰ تومان تا هر رقم بالاتری تغییر کند؛ بدون آن که روی کیفیت چای ارائه شده، تاثیر به‌خصوصی بگذارد. در واقع این شکل از قیمت‌گذاری با این هدف است که هیچ‌کس فارغ از توان مالی خود، بدون نوشیدن چای از قهوه‌خانه حاج علی درویش بیرون نرود و افرادی که توان مالی بالاتری دارند، می‌توانند پول بیشتری پرداخت کنند تا صرف امور خیریه شود.
قهوه‌خانه حاج علی درویش در سال ۱۴۰۲ هرروز از ساعت هشت تا ساعت ۱۸ آماده پذیرایی از گردشگران است. این مجموعه جمعه‌ها و ایام سوگواری فعالیتی ندارد.
منبع: صفحات اینستاگرام bahare_mahoutian، shaghayeghdadman، dr.m.kh.tamimi، wandering.waif، amir_kazempoor66
بازار بزرگ در منطقه ۱۲ تهران و حدفاصل خیابان‌های پانزده خرداد و مولوی قرار دارد. برخی بر این باور هستند که قدمت این بازار به دوره صفویه و زمان شاه طهماسب صفوی می‌رسد و برخی دیگر آن را به دوره ناصرالدین شاه و قاجار نسبت می‌دهند؛ به هر جهت بازار بزرگ تهران علاوه بر کارکردهای اقتصادی به‌خصوص در دوره‌های قاجار و پهلوی کارکردهای سیاسی و اجتماعی مهمی داشته است. این بازار در سال ۱۳۵۶ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
عکاس: علیرضا کیخا
بازار بزرگ تهران را می‌توان به بخش‌های مختلفی از جمله تیمچه‌ها، سراها، بازار و بازارچه‌ها و پاساژها تقسیم‌بندی کرد. در میان دالان‌های بخش‌های قدیمی این بازار می‌توان از تماشای طاق‌های ضربی و گنبدها لذت برد.
مسجد شاه تهران در جنوب شرقی میدان پانزده خرداد از جمله بناهای تاریخی این شهر است که قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد. این بنا که در سال ۱۲۰۳ خورشیدی در زمان پادشاهی فتحعلی شاه قاجار بنا شده است، در یک مهر ماه ۱۳۶۳ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
منبع: ویکی پدیا، عکاس: دیگو دلسو
مسجد شاه تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ خورشیدی به مسجد سلطانی نیز شهرت داشت و بعد از این تاریخ با نام مسجد امام خمینی (ره) شناخته شد. این مسجد در دوره‌های مختلف تاریخی از جمله در دوره ناصرالدین شاه مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. در دوره ناصرالدین شاه در طی بازسازی در دو طرف گلدسته آن دو مناره قرار گرفت و ساعت فعلی به مسجد اضافه شد.
مسجد شاه در دوره‌های مختلف تاریخی به‌واسطه نزدیکی به بازار، مکانی برای ارتباط میان روحانیان و بازار بود. روحانیان این مسجد در وقایع تاریخی متعددی از جمله جنبش تنباکو و انقلاب مشروطه ایران نقش مهم و بسزایی را ایفا کردند.
کاخ گلستان مجموعه‌ای از بناها است که در دوره‌های مختلف تاریخی ساخته شده‌اند. این کاخ بخش‌های مختلفی همچون ايوان تخت مرمر، تالار سلام، تالار آينه، تالار سفره‌خانه، خلوت كريمخانی، تالار برليان، عمارت بادگير، كاخ شمس العماره، تالار الماس و كاخ ابيض دارد که در این میان ایوان تخت مرمر و خلوت کریمخانی متعلق به دوره کریم‌خان زند هستند و از قدیمی‌ترین بخش‌های کاخ گلستان محسوب می‌شوند.
منبع: irantravelingcenter، عکاس: نامشخص
بر اساس اسنادی تاریخی مانند سفرنامه «پیترو دلاواله»، نخستین سنگ بنای کاخ گلستان در دوره شاه عباس صفوی گذاشته شد؛ اما دوره محمد شاه قاجار که با تاج‌گذاری او در تهران و در سال ۱۲۱۰ خورشیدی آغاز شد، مهم‌ترین دوره تاریخی این کاخ است. معماری کاخ گلستان در دوره ناصرالدین شاه نیز متاثر از سفرهای متعدد او به اروپا، دستخوش تحولات بسیاری شد.
کاخ گلستان در دوره پهلوی نیز تغییرات زیادی را تجربه کرد. این مجموعه در سال ۱۳۳۴ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران و در سال ۱۳۹۲ خورشیدی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
خانه تاریخی ملک نخستین موزه وقفی ایران است که در راسته لوازم تحریر فروشی‌های بازار بزرگ تهران قرار دارد. این بنای تاریخی به حاج کاظم ملک از تاجران سرشناس خراسان تعلق داشت و بیش از ۱۵۰ سال از عمر آن می‌گذرد.
حاج حسین ملک در سال ۱۳۱۶ خورشیدی خانه پدری خود را با تمام لوازم و کتاب‌ها وقف آستان امام رضا کرد تا به‌عنوان شعبه‌ای از کتابخانه رضویه شروع به فعالیت کند.
منبع: آژانس عکس تهران، عکاس: شایان محرابی
در میان لوازم و کتاب‌های خانه تاریخی ملک، هزاران نسخه خطی نفیس، فرش، مجموعه تمبر‌های منحصربه‌فرد، سکه و آثار نقاشی وجود داشت که در موزه ملک در معرض دید عموم قرار گرفتند. پس از فوت حاج حسین ملک، کتابخانه و موزه تا چند سال به فعالیت خود ادامه دادند؛ اما در سال ۱۳۷۵ خورشیدی، تمام آثار به زمینی در محوطه باغ ملی تهران منتقل شدند. خانه تاریخی ملک، از خانه های تاریخی تهران، در سال ۱۳۷۶ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
منبع: humvari
اگر تاکنون از قهوه‌خانه حاج علی درویش بازدید کرده‌اید، تجربه و دیدگاه خود را با ما و دیگر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.
نویسنده: مهشید ملایری
آثار ملی ایران