خلیج فارس را بهتر بشناسیم؛ آشنایی با جزیره سیری

جزیره سیری که شمایلی شبیه به ذوزنقه دارد، اندکی بالاتر و غرب‌تر از جزیره ابوموسی در خلیج همیشه فارس آرام گرفته است. در این جزیره مرجانی تنها کارکنان صنعت نفت و یگان‌های نظامی مستقر هستند و هیچ فرد بومی در آن زندگی نمی‌کند.

با وجود اینکه همه امکانات زندگی در جزیره سیری فراهم است، اما به دلیل شرایط سخت زندگی، میانگین دمای ۴۵ درجه، رطوبت هوای بیش از ۹۰درصد و کمبود امکانات رفاهی، بانوان در این جزیره حضور ندارند.

در ایام اقامت در جزیره سیری، ۶۰۰ آهو، تعدادی لاک پشت دریایی کمیاب، مرغان دریایی، زاغ‌ها، مرغ‌های مینای وحشی و گربه‌هایی که ترکیبی از نژاد گربه ایرانی و گربه سیامی هستند، هم‌نشین آنها بوده و چهره این جزیره را از یکنواختی خارج می‌کنند.

جزیره سیری به نام‌های دیگری مانند سری یا سوری معروف بوده است که البته در محاوره کنونی بیشتر نام سری مصطلح و رایج است، زیرا جزیره حساسیت بالایی از نظر میادین نفتی و نظامی دارد. نام اولیه جزیره سوری بوده که به معنی گل قرمز یا به مناسبت خاک سرخی است که در سطح جزیره پراکنده است و به مرور به سیری و سری تغییر نام داده است.

جزیره سیری در جنوب شرقی پهنه آب‌های نیلگون خلیج فارس  و در فاصله ۱۳۰ مایلی جنوب‌غربی بندر عباس، مرکز استان هرمزگان، قرار گرفته است. جزیره سیری در جهت غر ب، ۲۸ مایل (۵۳ کیلومتر) تا جزیره ابوموسی،۴۲ مایل (۷۷ کیلومتر)؛ در جهت شمال‌شرقی تا بندر لنگه، ۲۲ مایل (۴۰ کیلومتر) در جهت شمال تا جزیره فارور و ۱۲/۵ مایل (۲۳ کیلومتر) تا جزیره فارورگان فاصله دارد. همچنین بندر دبی در فاصله ۵۶ مایلی جنوب‌شرقی جزیره سیری قرار دارد. مساحت جزیره ۱۶/۵ کیلومتر مربع بوده و بلندترین ارتفاع آن ۳۷ متر است. در قسمت‌های شمالی و نزدیک سواحل جزیره، مناطق مسکونی همراه با سایر تأسیسات جای گرفته‌اند. اهالی بومی جزیره از طریق ماهیگیری و صید میگو و کشاورزی محدود زندگی و امرار معاش می‌کنند و عده‌ای نیز در تأسیسات نفتی کار می‌کنند. در این جزیره تعداد قابل توجهی نخل خرما به طور پراکنده وجود دارد که محصول آن فقط مصرف محلی دارد. این منطقه پوشش گیاهی فقیری دارد. در این جزیره معدن خاک سرخ نیز موجود است.

زیست بوم جزیره سیری

گیاهانی می‌توانند در این منطقه رشد کنند که قدرت ذخیره آب را به قدر کافی داشته باشند. علاوه بر درخت خرما (نخل)، درختچه‌هایی که در جزیره می‌رویند مانند خرگ و هلپه، نیز به‌صورت اهلی پرورش می‌یابد. در این جزیره، جانورانی آبزی به چشم می‌خورند که برخی بومی و برخی نیز فقط از این منطقه عبور می‌کنند. همچنین آفتاب‌پرست مخصوصی فقط در این جزیره یافت می‌شود. 

آب و هوا

زمستان در همه جای این منطقه گرم بوده و دمای بالا همراه با نم نسبی شرایط شرجی را به وجود آورده است. در نواحی ساحلی در تمام طول سال رطوبت بیش از ۵۰درصد است. در تمام طول تابستان، شبانه‌روزی حالت شرجی وجود دارد، در فصل تا بستان با توجه به استقرار توده پر فشار جنب حاره‌ای در بالا و سیستم کم فشار در سطح زمین اولا تابش ورودی بیشتر و ثانیا هوای گرم سرزمین‌های اطراف مانند عربستان به ناحیه مکیده می‌شود. به طوری که در بیشتر ایستگاه‌های ناحیه بالاترین دمای روزانه به بیش از ۴۰ در جه سانتی‌گراد می‌رسد.

میادین نفتی

اگرچه سیری جزیره‌ای دورافتاده در میان خلیج فارس به شمار می‌آید، اما نقشی مهم در استخراج نفت داشته و همه ساله درآمد هنگفتی را نیز عاید ملت ایران می‌کند، به طوری که بر اساس آمار، در سال ۱۳۹۲ حدود ۲۳ میلیون بشکه نفت خام به ارزش بیش از ۲/۳ میلیارد دلار از این منطقه نفتی صادر شده است.

استخراج نفت نخستین بار از دهه ۱۳۵۰ شمسی آغاز شد و در حال حاضر از ۵ میدان نفتی این منطقه نفت استخراج می‌شود.

پنج میدان نفتی الوند، نصرت، دنا، سیوند و ایلام در این منطقه نفتی قرار دارند که بیش از یکصد هزار بشکه در روز نفت تولید می‌کنند.

میدان الوند در ۵۰ کیلومتری غرب جزیره سیری واقع شده و شامل دو سکو است. این میدان دارای ۱۱ حلقه چاه افقی تولیدی است.

میدان مشترک نصرت نیز دارای ۵ حلقه چاه تولیدی بوده و برنامه توسعه آن در قالب طرح‌های جدید بیع متقابل در اواخر سال ۱۳۷۸ مصوب شد. نفت تولیدی از این میدان به وسیله خط لوله ۱۲ اینچ دریایی به سکوی نصر منتقل می‌شود.

میدان سیوند با ۱۸ حلقه چاه و میدان دنا نیز با ۲۴ حلقه چاه در غرب جزیره سیری قرار دارند.

نفت میادین سیوند، دنا، نصرت و الوند در سکوی بهره‌برداری نصر جمع‌آوری و پس از فرآورش اولیه توسط یک خط لوله ۱۶ اینچی به طول ۳۳ کیلومتر به جزیره سیری منتقل می‌شود.

میدان ایلام (اسفند) نیز در ۱۸ کیلومتری جنوب‌شرقی جزیره واقع شده است. ۵ سکوی دریایی، متشکل از ۳ سکوی چاه، یک سکوی بهره‌برداری و یک سکوی مشعل است. این میدان دارای ۲۹ حلقه چاه تولیدی و تزریقی بوده و تولید نفت از این میدان در حال حاضر ۶۰ هزار بشکه در روز است.