کشتی های عجیب بتنی
یک ضربالمثل جهانی میگوید: «نیاز، مادر اختراع است». بشر همیشه در محدودیتها دست به کارهای عجیبی زده که موفقیتآمیز هم بوده است. یکی از جاهطلبیهای بزرگ بشر در صنعت کشتیسازی، استفاده از بتن در ساختن بدنه کشتی در مواقع کمبود منابع فولاد بوده است. با این مقاله کجارو همراه باشید تا با سرنوشت این ریسک عجیب آشنا شوید.
مقاله های مرتبط:
- ۸ کشتی تفریحی مجلل
- گنج ۱۷ میلیارد دلاری کشتی شکسته
- ??????? ???????? ???? ?????? ?????
شاید یکی از عجیبترین انتخابهای بشر تاکنون در بحث مصالح به کار رفته برای ساخت کشتیهای شناور روی آب، انتخاب بتن باشد. برای قرنها، کشتیها از چوب ساخته میشدند اما بعدها استفاده از موادی چون فولاد برای ساختن آنها مرسوم شد؛ اما فولاد گرانقیمت بوده و همیشه در دسترس افراد قرار نداشت. همین امر موجب شد استفاده از فولاد برای ساخت کشتیها در طول جنگ جهانی که کمبود شدیدی از فلز وجود داشت، به مشکلی بزرگ تبدیل شود.
مدتها قبل از آغاز جنگ در سال ۱۸۴۸ میلادی (۱۲۲۶ شمسی)، شخصی به نام «جوزف لوئیس لامبوت» (Joseph-Louis Lambot)، مخترع «سیمان مسلح» (بتن آرمه به بتن مسلح شده با میلگرد (آرماتور) گفته میشود. برای مسلح کردن بتن از میلگردهای تقویتی، شبکههای توری تقویتی، صفحات فلزی یا الیاف تقویتی استفاده میشود) سعی کرد یک قایق کوچک از بتن «فرو سیمانی» بسازد و در کار خود موفق بود. تلاش این فرد توانست قوه محرکهای برای صنایع ساخت کشتی باشد. در مدت زمان اندکی، کشتیهای فرو سیمانی به طور منظم کانالهای اروپا را میپیمودند و در اواخر قرن نوزدهم میلادی یک مهندس ایتالیایی اولین کشتی بتنی را ساخت.
کشتی بتنی اس اس پالو آلتو در سواحل «سیکلیف استیت» (Seacliff State) کالیفرنیا در کشور ایالات متحده آمریکا
همانطور که انتظار میرفت، بتن ماده ایده آلی برای ساخت کشتی نبود. مشکل اصلی کشتیهای بتنی این بود که برای مقاوم بودن مانند کشتیهای فولادی باید بدنهای بسیار ضخیم برای اینگونه کشتیها طراحی میشد. همین امر باعث سنگینی بیش از حد کشتی شده و در نتیجه سوخت بیشتری مصرف میکرد. همچنین اگر در بدنه کشتی سوراخی به وجود میآمد، به خاطر وزنش به سرعت غرق میشد. ملوانان جنگ جهانی اول معمولاً این کشتیها را با نام آرامگاههای شناور میشناختند و هیچ رغبتی برای سوار شدن به آنها نداشتند.
با این وجود، ساخت کشتیهای فرو سیمانی همچنان ادامه داشت و اندازه آن به تدریج بیشتر میشد. شاید بتوان گفت بزرگترین نوع از این کشتی، کشتی «۴۲۵ فوت اس اس سلما» (425-foot SS Selma) بود که در سال ۱۹۱۹ میلادی (۱۲۹۷ شمسی) کار خود را به عنوان تانکر حمل نفت (نفتکش) آغاز کرد. امروزه، بخشی از لاشه آن به طور پراکنده در خلیج «گالوستون» (Galveston Bay) سواحل «خلیج تگزاس» (Texas Gulf Coast) در کشور ایالات متحده آمریکا باقی مانده و از «کانال کشتی هوستون» (Houston Ship Channel) و «پارک سی وولف» (SeaWolf) قابل مشاهده است.
پس از ورود ایالت متحده آمریکا به جنگ جهانی اول، رئیسجمهور وقت آن زمان «وودرو ویلسون» (Woodrow Wilson)، پروژه ساخت ۲۴ کشتی بتنی به عنوان کشتی حمایتی ارتش را تأیید کرد. با این حال، هیچکدام از آنها به موقع تکمیل و آماده نشدند و نتوانستند برای خدمترسانی وارد ارتش شوند. زمانی که کشتیها آماده شدند (تنها ۱۲ مورد از آنها آماده بودند)، جنگ به پایان رسیده بود. در نهایت کشتیهای آماده به شرکتهای خصوصی که از آنها برای تجارت مواد سبک، ذخیرهسازی و ضایعات استفاده میکردند، فروخته شد.
مشکل مشابه کمبود شدید مصالحی مانند فولاد در طول جنگ جهانی دوم هم رخ داد و همین امر موجب شد ۲۴ کشتی و قایقهای بتنی برای حملونقل مواد موردنیاز راهاندازی شود. این بار، همه کشتیها به موقع آماده شدند و به خاطر نوآوریهای موجود در ترکیب سیمان و مواد آن، ناوگان دوم بسیار قویتر از قبلی بود. کشتیها نقش مهمی در جنگ بازی کردند به خصوص زمان پیاده شدن در سواحل «نرماندی» (Normandy) در کشور فرانسه که از آنها برای سوخترسانی، حملونقل مهمات و نفرات استفاده میکردند. برخی از این کشتیها دارای موتور بودند و به عنوان فروشگاهها یا رستورانهای سیار و حمل سربازان مورد استفاده قرار گرفتند.
زمانی که جنگ جهانی دوم به پایان رسید، فولاد دوباره در دسترس تولیدکنندگان قرار گرفت و تولید کشتیهای فولادی کارآمد، دوباره از اول آغاز شد. تولید کشتیهای بتنی متوقف و کشتیهای مذکور باقیمانده به بندرهای مختلف برده شدند تا غرق گردند یا اینکه از آنها به عنوان موجشکن استفاده شود. بزرگترین مجموعه از این کشتیها را میتوان در «پاول ریور» (Powell River) که در ایالت «بریتیش کلمبیا» (British Columbia) واقع شده است، پیدا کرد که در آن دهها مورد کشتی به شکل قوس مانند و البته مرتب کنار یکدیگر چیده شدهاند و یک موجشکن زیبا را ایجاد کردهاند. ۹ مورد دیگر در آبهای کمعمق «خلیج چساپیک» (Chesapeake Bay) در سواحل «کیپتوگیکه» (Kiptopeke) ایالت «ویرجینیا» (Virginia) غرق شدند.
نفتکش «اس اس پالو آلتو» (SS Palo Alto) به کنار ساحل «سیکلیف استیت» (Seacliff State) در منطقه «آپتوس» (Aptos) ایالت «کالیفرنیا» (California)
نفتکش «اس اس پالو آلتو» (SS Palo Alto) به کنار ساحل «سیکلیف استیت» (Seacliff State) در منطقه «آپتوس» (Aptos) ایالت «کالیفرنیا» (California)
نفتکش «اس اس پالو آلتو» (SS Palo Alto) به کنار ساحل «سیکلیف استیت» (Seacliff State) در منطقه «آپتوس» (Aptos) ایالت «کالیفرنیا» (California)
نفتکش «اس اس سلما» (SS Selma) در پارک آبی «سی وولف» (Seawolf Park) در شهر «گالو استون» (Galveston)
بقایای کشتی «سان پاسکوئال» (San Pasqual) در حاشیه ساحل «سانتا ماریا» (Santa Maria) در کشور کوبا
موج شکن ساخته شده از بقایای کشتیهای بتنی در «خلیج چساپیک» (Chesapeake Bay) در سواحل «کیپتوگیکه» (Kiptopeke) ایالت «ویرجینیا» (Virginia)
نفتکش «اس اس پالو آلتو» (SS Palo Alto) به کنار ساحل «سیکلیف استیت» (Seacliff State) در منطقه «آپتوس» (Aptos) ایالت «کالیفرنیا» (California) برده شده و به یک پارک تفریحی با امکاناتی از جمله رقص نور، استخر شنا و یک کافه تبدیل شد. این پارک، ۲ سال بعد زمانی که شرکت ورشکستگی خود را اعلام کرد، بسته شد. امروزه هنوز هم لاشهی کشتی در کنار ساحل قرار دارد و بدنه آن از وسط شکسته شده است.
دیدگاه