بهترین نقاط تبریز برای گردش و عکاسی در نوروز (قسمت دوم)
در قسمت اول مقاله «بهترین نقاط تبریز برای گردش و عکاسی در نوروز»، تعدادی از جاذبههای گردشگری شهر تبریز را معرفی کردیم. برای آشنایی بیشتر با جاذبههای گردشگری شهر تبریز با قسمت دوم این مقاله همراه کجارو باشید.
مقاله مرتبط:
۵. خانههای تاریخی
شهر تبریز دومین شهر پررونق کشور از لحاظ خانههای تاریخی است.تا سال ۱۳۸۷، بیش از ۶۰۰ باب خانه تاریخی در سطح تبریز شناسایی شده است. بیشتر این خانهها پس از ترمیم و بازسازی به موزه یا مراکز فرهنگی تبدیل میشوند. دلیل کثرت این بناهای زیبا و تاریخی در شهر تبریز تبدیل شدن این شهر به دارالسلطنه در دوران ولیعهدی عباسمیرزا بود.
خانه بهنام (قدکی)
خانه بهنام (بهنام گنجهای یا قدکی) یکی از خانههای قدیمی شهر تبریز در محله مقصودیه (در جوار کاخ شهرداری تبریز) است که قدمت آن به پایان دوران زندیه و سالهای ابتدایی دوران قاجار بازمیگردد. این بنا دارای ۲ بخش اندرونی و بیرونی است و نقاشیهای زیبایی بر دیوارها و سقفهای آن نقش بسته است. این خانه در دوران ناصرالدین شاه قاجار نوسازی و با این نقاشیها تزیین شده است. در حال حاضر این خانه محل دانشکده معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز است.
خانه علی مسیو
علی مسیو یکی از شخصیتهای برجسته نهضت مشروطه آذربایجان است که بهدلیل تسلط به زبان فرانسه، لقب مسیو به او داده شده است. در دوران نهضت مشروطه، گروههایی به نام مراکز غیبی وجود داشت که وظیفه آنها جذب افراد روشنفکر و آزاداندیش و تعلیم آنها بود. این مراکز غیبی به رهبری علی مسیو، مبتکر ایجاد و تربیت واحدهای مسلح خلقی در دفاع از انقلاب مشروطیت بود و نفوذ معنوی فوقالعادهای در میان مردم داشت. این شخصیت انقلابی و خانوادهاش در راه دفاع از میهن دچار صدمه بسیاری شدند. این خانه در خیابان ارتش جنوبی و در کوچه صدر واقع بوده و شامل ۲ طبقه و ۲ حیاط با اتاقهای جانبی است که این ۲ حیاط بوسیله یک ورودی باهم در ارتباط هستند. قدمت ساخت این بنا به دوران قاجاریه بازمیگردد.
خانه حریری
خانه حریری یکی دیگر از خانههای قدیمی شهر تبریز، منسوب به دوره قاجاریه است که در خیابان تربیت قرار دارد. این خانه دارای ۲ حیاط اندرونی و بیرونی و ۲ بلوک مسکونی است. دیوارها و سقف این بنا مزین به نقاشیها و مینیاتورهای ایرانی است که موضوع آنها برگرفته از داستانهای اساطیری، مذهبی و تاریخی است.
خانه حیدرزاده
خانه حیدرزاده یکی دیگر از خانههای تاریخی شهر تبریز است که در ضلع جنوبی عمارت شهرداری تبریز و در جوار چند خانه تاریخی دیگر، مانند خانه سلماسی (موزه سنجش)، بهنام، گنجهایزاده و... قرار دارد. متاسفانه اطلاعات دقیقی مبنی بر تاریخ ساخت بنا وجود ندارد، ولی طبق تحقیقات میدانی، عمر بنا بالغ بر ۱۳۰ سال تخمین زده شده است. طبق مستندات، بنا توسط حاج حبیب لک، معمار بنا، در ۲ طبقه و با ۲ حیاط مستقل اندورنی و بیرونی احداث شده است که توسط تالاری باشکوه از هم جدا شدهاند.
۶. آرامگاهها
مقبره الشعرا
اگر علاقهمند به شعر و ادب هستید، فرصت سفر به شهر تبریز را از دست ندهید! زیرا کوچهها و محلههای قدیمی تبریز از دیرباز محل و ماوایی برای سالکان حق و شاعران نام آور بوده است و بی تردید شهر تبریز به خاطر جای دادن عارفان و شاعران صاحب نام در دل خود، جایگاه ویژهای دارد. کوی سرخاب نیز به جهت انتساب به شاعران نامی، ارج و قرب بسیاری در بین مردم داشته است و مقبره الشعرا (آرامگاه شاعران)، یکی از گورستانهای تاریخی شهر تبریز، در این محله واقع شده است. مقبرهالشعرا در پیرامون تکیهی حیدر در تقاطع خیابانهای ثقةالاسلام و عارف و در ضلع شرقی بقعه سیدحمزه و مقبره قائم مقام و ملا باشی قرار دارد. بهدلیل تخریب این محل در اثر حوادث طبیعی عملیات بازسازی آن از سال ۱۳۵۰ آغاز و بنای یادبودی در این محل احداث شد. امروزه این بنای یادبود یکی از نمادهای شهر تبریز است. بیش از ۴۰۰ شاعر، عارف و رجال نامی ایران و سایر کشورها، نظیر اسدی طوسی، قطران تبریزی، مجیرالدین بیلقانی، خاقانی شروانی، ظهیرالدین فارابی، شاپور نیشابوری، شمسالدین سجاسی، ذوالفقار شروانی، همام تبریزی، مانی شیرازی، شکیبی تبریزی و سیدمحمدحسین بهجت تبریزی (شهریار) از ۸۰۰ سال پیش تاکنون بهترتیب در اینجا به خاک سپرده شدهاند.
مقبره باقرخان
باقرخان معروف به سالار ملی، یکی از سران و مبارزان جنبش مشروطه است که در اثر مبارزههای وی در کنار ستارخان، جنبش مشروطهخواهان پیشرفت کرد و شهر تبریز از محاصره خارج شد. آرامگاه این ابر مرد تاریخ معاصر در خیابان آزادی و در جوار مسجد طوبی قرار دارد.
مقبره دوکمال
باغ یا مقبره دوکمال یکی دیگر از اماکن تاریخی و قدیمی شهر تبریز است که در محله بیلانکوه (ولیانکی) و در محدوده بلوار ۷ تیر واقع است. علت نامگذاری این مکان به باغ دوکمال وجود آرامگاه ۲ تن از مشاهیر بزرگ، یعنی کمالالدین بهزاد - نقاش و نگارگر (مینیاتوریست) چیرهدست ایرانی قرن دهم هجری قمری و نگارگر مکتب هرات - و کمالالدین مسعود خجندی از شعرای معروف قرن هشتم و نهم هجری قمری است.
۷. اماکن تاریخی
کاخ شهرداری تبریز
کاخ شهرداری یکی از بناهای تاریخی و مشهور شهر تبریز است که در محل گورستان متروک کوی نوبر با نظارت مهندسان آلمانی ساخته شده است. این بنا در مرکزیترین نقطه شهر تبریز، میدان ساعت (تقاطع خیابان ارتش جنوبی و امام خمینی) قرار دارد. گفتنی است وجه تسمیه نامگذاری این میدان به جهت وجود برج ساعتی باشکوه و چهاربعدی در بالای عمارت شهرداری است که هر پانزده دقیقه یکبار، گذر زمان را به عابران یادآوری میکند. از ابتدای تاسیس، این عمارت بهعنوان محل اصلی استقرار شهرداری شهر تبریز مورد استفاده قرار گرفته است، ولی اخیرا با انتقال ساختمان اداری شهرداری به محلی جدید و همچنین به مناسبت بزرگداشت تاسیس اولین انجمن شهر و بلدیه ایران در تبریز، به نخستین موزه شهر و شهرداریهای ایران تبدیل شده است. این موزه دارای تالارهای مختلفی از جمله تالار دوربینهای قدیمی، تالار دفاع مقدس، چاپ و نشر، فرش، هنرهای معاصر، حکمت و... است.
کلیسای مریم مقدس
کلیسای مریم مقدس قدیمیترین و بزرگترین در بین ۶ کلیسای موجود در شهر تبریز است که تاریخ ساخت آن طبق نوشته قدیمیترین سنگ قبر در محوطه، سال ۱۷۸۲ میلادی است. این کلیسا به شیوه معماری ارمنی و بهشکل صلیب ساخته شده است و تصاویر زیبایی از حضرت مریم، حضرت عیسی و حواریون و قدیسین، دیوارههای محراب و گوشههای پاطاق گنبد را زینت بخشیده است.
حمام تاریخی نوبر
یکی دیگر از آثار تاریخی برجای مانده از دره قاجار در شهر تبریز، حمام نوبر است. این حمام باشکوه با زیربنا و مساحتی حدود ۷۰۰ متر مربع در محل تقاطع دو خیابان اصلی و معروف شهر تبریز (خیابان امام خمینی و تربیت) قرار گرفته است. حمام نوبر که توسط معمار تبریزی به نام بالاكاظم ساخته شده است، با توسعه شهر تبریز و تخریب دروازه قدیمی، در مركز شهر قرار گرفت. این حمام تاریخی دارای ۲ بخش اصلی، سربینه و گرمخانه است. سربینه حمام به فضایی وسیع با قاعده هشت ضلعی گفته میشود که بخش میانی آن طاقبندی شده و بر ۸ ستون سنگی قرار گرفته است. همچنین حوضی هشت گوش در میانه و سکوهایی بر گرداگرد آن قرار دارد. همچنین طاق و گنبد بزرگ گرمخانه، با ستون و سرستونهای سنگی مقرنس کاری شده سربینه و کتیبههای مصور زیبای ورودی، به جاذبههای این حمام تاریخی افزوده است. حمام تاریخی نوبر پس از بازسازی با همان الگوی قدیمی و بدون دخلوتصرف در فضاهای معماری به سفرهخانه و چایخانه سنتی تبدیل شد. بهمنظور بهرهبرداری بهینه از تمام فضاهای حمام، فضاهاى سربینه و گرمخانه به سفرهخانه و فضاى پشت بام به چایخانه و اجراى مراسم پردهخوانى و نقالى اختصاص دارد.
پل قاری
پل قاری (به ترکی قاری کورپوسی) یا پل چراغ یکی از پلهای تاریخی و مشهور شهر تبریز منسوب به دوره قاجار است. این پل در خیابان ثقهالاسلام و روی رودخانه میدان چایی (مهرانرود) ساخته شده و شمسالعماره (استانداری فعلی) را به بخش شمالی شهر وصل میکند. پل قاری با مصالح آجری و طاقهای هلالی شکل و سرستونهای کلهقوچی ساخته شده و پرترددترین پل شهر بوده است. وجه تسمیه این پل به قاری کورپوسی (پل پیر) به این دلیل است که بانی ساخت آن بانوی کهنسالی بوده که هزینه سفر خود به مکه مکرمه را وقف ساخت این پل کرده است.
بازار تبریز
بازار تبریز با داشتن مساحتی در حدود یک کیلومتر مربع بزرگترین بازار سرپوشیده جهان است که در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. بازار تبریز بهدلیل قرارگرفتن در مسیر جاده ابریشم، از قدیم دارای رونق و شهرت خاصی بوده است. البته این بنا نیز از آسیبهای ناشی از بلایای طبیعی در امان نبوده و بارها مورد بازسازی قرار گرفته است. در مورد موقعیت این بازار چنین میتوان گفت که هسته مرکزی شهر تبریز در داخل یک چهارضلعی قرار گرفته و بازار در مرکز این چهارضلعی قرار دارد. این بازار از سمت شرق به عالیقاپو (مجموعهی کاخهای ولیعهدنشین) و از سمت غرب به مسجد جامع محدود شده و از سمت شمال بخشهایی از شمال رودخانهی مهرانرود را شامل میشود. این ۲ بخش بهوسیلهی پلهای چوبی که در امتداد راسته بازار قرار دارند، به هم متصل میشوند. بازار تبریز با داشتن حدود ۵٬۵۰۰ باب حجره، مغازه و فروشگاه، ۴۰ گونه شغل، ۳۵ باب سرا، ۲۵ باب تیمچه، ۳۰ باب مسجد، ۲۰ باب راسته و راستهبازار، ۱۱ باب دالان، ۵ باب حمام و ۱۲ باب مدرسه، بهعنوان مهمترین مرکز داد و ستد مردم تبریز شناخته میشود.
برج یانقین
برج یانقین یا برج آتشنشانی تبریز که در نبش خیابان خاقانی و بهادری واقع شده، اولین برج آتشنشانی کشور است. ارتفاع این برج ۲۳ متر بوده و در اواخر دوره قاجار ساخته شده است. داخل برج دایره شکل است و با یک رشته راه پله حلزونی به قسمت بالا متصل میشود. در زمان گذشته، کارکرد اصلی برج یانقین دیدبانی بوده و دارای هشت نورگیر در جهات مختلف است. بهدلیل وسعت محدود شهر در قدیم و نیز بهدلیل ارتفاع زیاد بر تمام شهر اشراف داشته است؛ از اینرو همواره نگهبانی در بالای سر آن در حال کشیک بوده و بهمحض مشاهده آتش و شناسایی محل وقوع آن، بلافاصله زنگی که از بالای سقف آویزان بود را به صدا در میآورد و ماموران آتشنشانی تبریز که در آن زمان از جمله مجهزترین آتشنشانان ایران بودند، به محل حادثه میرفتند.
دیدگاه