زیبایی‌ عجیب ایستگاه‌های اتوبوس شوروی

عکاسی کانادایی به نام کریستوفر هرویگ به‌منظور ثبت پدیده‌های کمیاب، حدود ۱۰ سال پیش در سفر خود با دوچرخه به دور اروپا به‌طور اتفاقی به سراسر اتحاد جماهیر شوروی سابق سفر کرد. منظور از این پدیده‌های کمیاب، ایستگاه‌های اتوبوس این کشور هستند. این سرپناه‌های کوچک و عجیب پر از سبک‌های معماری است که شبیه آن را تابه‌حال هیچ کجا ندیده‌اید. این ایستگاه‌ها هرمی‌شکل، دارای گنبد و طاق هستند و ساختارهای دور از ذهن زیادی دارند.

تنوع و خلاقیتی که در این ایستگاه‌ها به نمایش گذاشته شده زمانی عجیب‌تر می‌شود که این حقیقت را در نظر بگیریم که آن‌ها متعلق به حکومتی است که معمولا در معماری از سبک بروتالیسم استفاده می‌کرد. زبره‌کاری یا معماری بروتالیست سبکی از معماری است که در آن ساختمان‌ها کلا با بتن زبره و بدون روکش و دیگر عناصر کاربردی و به عبارتی عریان و عاری از زینت اجرا می‌شوند و به همین دلیل است که چنین ایستگاه‌های اتوبوسی را که ماهرانه ساخته شده‌اند، هیچ کجای دنیا به غیر از شوروی سابق نمی‌توان یافت. این سازه‌های کنار جاده فرصت بسیار ارزشمندی برای هنرمندان و معماران محلی بود تا هنر خود را به نمایش بگذارند و معماری آن دوره را از یکنواختی در بیاورند.

ایستگاه‌های اتوبوس از معدود سازه‌هایی بودند که تا حدی مستقل از برنامه‌ریزی‌های مرکزی دولت بودند. در واقع این شرط دولت بود که طبق آن، ایستگاه‌ها باید زیبا و منعکس‌کننده‌ی زیبایی هنرهای محلی باشد. این امر به معماران اجازه می‌داد که خلاقیت‌های خود را به نمایش بگذارند. یک مجسمه‌ساز و معمار گرجستانی به نام زوراب تسره تلی که تعدادی از بهترین سازه‌ها را در حوالی پیتسونا در دریای سیاه طراحی کرده است، در مصاحبه با روزنامه‌ی گاردین می‌گوید:

من پیشنهاد کردم که این ایستگاه‌های اتوبوس نباید فقط یک قاب و شیشه و صندلی باشند. مردم باید از آن‌ها لذت ببرند. ما تصمیم گرفتیم آن‌ها هنرهایی به‌یادماندنی باشند.

در حال حاضر زوراب تسره تلی یک هنرمند مشهور مقیم مسکو و رئیس فرهنگستان هنر روسیه است.

۱۲ سال طول کشید تا کریستوفر هرویگ صدها عکس از ایستگاه‌های اتوبوس بگیرد و به خاطر آن به ۱۴ کشور سفر کرد و بیش از ۳۰۰۰۰ کیلومتر راه پیمود. در حال حاضر این عکس‌ها به تعداد محدود در یک کتاب عکس جمع‌آوری و در سپتامبر ۲۰۱۵ منتشر شده است.