آسمان ایران، میزبان هواپیماهای ژاپنی، چینی و ایتالیایی

همان طور که احتمالا در خبرها دیده‌اید، وزارت خزانه‌داری آمریکا مجوز فروش ۱۰۶ فروند هواپیمای ایرباس به ایران را در روز ۲ آذر صادر کرده است. به‌ این ‌ترتیب به نظر می‌رسد ایرباس از بوئینگ در فروش هواپیما به ایران پیشی گرفته است، هرچند این دو شرکت هواپیماساز، تنها گزینه‌های ایران برای نوسازی ناوگان هوایی نیستند.

مقامات ایرانی برای خرید هواپیما با سه شرکت هواپیماسازی دیگر نیز مذاکره کرده‌اند که در ادامه با این سه شرکت آشنا می‌شویم.

شرکت هواپیماسازی « ATR»

پس از انتشار جزییات قرارداد خرید ۱۱۸ فروند هواپیمای ایرباس از فرانسه، قرارداد جدیدی برای خرید ۲۰ فروند هواپیمای ای‌تی‌آر (ATR) امضا شد. این شرکت فرانسوی - ایتالیایی پیش از این نیز سابقه‌ی همکاری با شرکت هواپیمایی آسمان را داشته است و هواپیماهای این شرکت قرار است در خطوط هوایی درون استانی، پرواز کنند.

به گفته‌ی مدیرعامل ایران ایر، مذاکرات با این شرکت انجام شده و توافق‌های اولیه صورت گرفته است. ۲۰ فروند هواپیمای این شرکت قرار است که در دوره‌ی ۳ تا ۴ ساله به ایران تحویل داده شوند. این مقام مسئول اعلام کرده بود که ۲ تا ۴ فروند از این هواپیماها تا پایان سال ۲۰۱۶ به ایران تحویل داده خواهند شد. ولی تاکنون، ایران هواپیمایی از این شرکت تحویل نگرفته است. هزینه‌ی خرید این ۲۰ فروند هواپیما، کمتر از یک میلیارد یورو برآورد شده است.

هواپیماهای این شرکت ظرفیت ۷۰ نفری دارند و برای پروازهای کوتاه‌برد مناسب هستند. ضمن اینکه برای باندهای کوتاه در نظر گرفته شده‌اند و تجهیزات فرودگاهی زیادی نمی‌خواهند. قرار است که این هواپیماها در پروازهای «مشهد- بیرجند»، «کرمان - سرچشمه یا شیراز - لار» به کار گرفته شود تا مشکل استان‌های مذکور نیز از نظر پروازی رفع شود.

مقر اصلی این شرکت در شهر تولوز فرانسه است. شرکت  ای‌‌تی‌آر یکی از برجسته‌ترین سازندگان هواپیماهایی است که حداکثر ۹۰ صندلی دارند و از سال ۲۰۰۵ تا کنون، پرفروش‌ترین شرکت سازنده‌ی هواپیماهای دارای کمتر از ۹۰ صندلی در جهان بوده است.

شرکت هواپیمایی «میتسوبیشی»

شرکت هواپیمایی «میتسوبیشی» ژاپن، دومین شرکت هواپیماسازی است که ایران برای خرید هواپیما با آن وارد مذاکر شده است. ایران‌ایر خواستار خرید ۸۰ فروند «میتسوبیشی رجیونال جت» ۷۰ نفره‌ی این شرکت است. قرار است که از این هواپیماها در مسیرهای داخلی استفاده شود. این شرکت هواپیماسازی برای فروش هواپیماهای مسافربری خود که در دست تولید است، در حال مذاکره با ایران است.

 بخش هواپیمایی صنایع سنگین میتسوبیشی از سپتامبر سال گذشته، یعنی چهار ماه قبل از لغو تحریم‌های ایران توسط آمریکا، بررسی بازار کشورمان را شروع کرده است. بخش هواپیمایی شرکت میتسوبیشی در زمینه‌ی توسعه، تولید، فروش و حمایت از شرکت‌هوایپمایی جت‌های مسافربری منطقه‌ای میتسوبیشی فعالیت می‌کند. طراحی و ساخت هواپیمای بزرگ به عهده شرکت صنایع سنگین میتسوبیشی است.

هواپیمای «میتسوبیشی رجیونال‌جت» یا به اختصار MRJ، یک جت مسافربری منطقه‌ای دو موتوره است که ۷۰ تا ۹۰ نفر ظرفیت دارد. این هواپیما پس از هواپیمای NAMC YS-11 که در دهه‌ی ۱۹۶۰ در ژاپن تولید شد، نخستین هواپیمایی است که در این کشور طراحی و تولید می‌شود.

اولین پرواز این هواپیما در نوامبر ۲۰۱۵ انجام شد و قرار است در سال ۲۰۱۸ به بازار عرضه شود. قیمت هواپیمای «میتسوبیشی رجیونال‌جت» ۷۰ نفره ۳۴ میلیون دلار و قیمت مدل ۹۰ نفره آن ۴۲ میلیون دلار است.

شرکت هواپیمایی «کومک»

مقامات ایرانی برای خرید هواپیما و نوسازی ناوگان هوایی ایران با یک شرکت دیگر هم مذاکره کرده‌اند: شرکت هواپیمای تجاری «کومک» چین. عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی، در سفر اخیر خود به چین از شرکت و کارخانه‌ی طراحی هواپیماهای مسافری کومک چین در شانگهای بازدید کرده است. در این دیدار، مدیرعامل این شرکت، تمایل خود را برای ورود به بازار ایران اعلام کرده است.

از طرف دیگر آخوندی هم اعلام کرده است که بازار هواپیمایی‌های مسافربری، یک بازار رقابتی است. هر شرکتی برای ورود به این بازار، مستلزم ارائه‌ی الزامات و استاندارهای فنی و کیفی لازم به مراجع و سازمان‌های ایرانی و ارائه‌ی پشتیبانی‌های لازم است.

شرکت هواپیمایی تجاری چین با نام اختصاری کومک (Comac) یک شرکت دولتی است که در تاریخ ۱۱ مه ۲۰۰۸ در شانگهای چین تاسیس شده است. برای کاهش وابستگی چین به شرکت‌های ایرباس و بوئینگ، شرکت کومک هواپیماهای مسافربری بزرگ با ظرفیت بیش از ۱۵۰ مسافر را طراحی و تولید می‌کند. این شرکت، در حال تولید دو نوع هواپیمای ARJ21 و C919 به ترتیب با ظرفیت ۹۰ و ۱۵۰ مسافر است.

در تاریخ ۲۴ مارس ۲۰۱۱، کومک و شرکت بومباردیر، توافق‌نامه‌ای را برای همکاری‌های بلندمدت در زمینه‌ی تولید هواپیماهای تجاری امضا کردند. این اقدام برای شکستن انحصار بوئینگ و ایرباس صورت گرفته است. در سال ۲۰۱۱ نیز این شرکت چینی با شرکت ایرلندی «رایان‌ایر» برای همکاری در زمینه‌ی توسعه‌ی هواپیمای مدل C919 توافق کرد. این هواپیما رقیب بوئینگ ۷۳۷ و ایرباس A320 به‌شمار می‌رود.

اما براساس گزارش نشریه‌ی اکونومیست این هواپیما با سه سال تاخیر به بازار عرضه می‌شود و بعید است تا سال ۲۰۱۹ یا ۲۰۲۰ در خطوط هوایی، مورد استفاده قرار گیرد. شرکت کومک تاکنون ۵۷۰ مورد سفارش از طرف ۲۳ مشتری برای این هواپیما دریافت کرده است. تمامی این سفارش‌ها از طرف شرکت‌های هواپیمایی و شرکت‌های لیزینگ چینی صورت گرفته است.