هفته نامه؛ از مجوز ماهواره‌ در هتل‌ها تا شناسایی ساختارهای معماری مدفون در محوطه پاسارگاد

عماد جعفری | یکشنبه, ۲۰ دی ۹۴ ساعت ۱۳:۰۰

 با هفته‌نامه کجارو همراه باشید تا مهم‌ترین رویدادهای حوزه گردشگری در هفته گذشته را مرور کنیم و در پایان سری به گالری‌های در حال برگزاری بزنیم.

در هفته‌ای که گذشت اعلام واگذاری ۲۰ بنای تاریخی ارزشمند دیگر به بخش خصوصی، دلسوزان گردشگری کشور را به توسعه و بهبود امکان تاریخی کشور امیدوارتر ساخت. ابقای برج‌های دوقلوی نجف‌آباد در فهرست آثار ملی، خبری مسرت‌بخش برای علاقه‌مندان به حوزه میراث فرهنگی کشور بود. جامعه هتل‌داران کشور از برنامه‌های خود برای پیگری حذف دائم مالیات بر ارزش افزوده هتل‌ها در مجلس آینده خبر داد اما اخبار مربوط به هتل‌های کشور زیر سایه خبر اعطای مجوز به هتل‌ها برای استفاده از ماهواره قرار داشت. درگذشت محمود موسوی باستان‌شناس پیشکسوت کشور کام علاقه‌مندان به باستان‌شناسی کشور را تلخ کرد، اما جامعه باستان‌شناسی کشور با اکتشافات جدید در محوطه پاسارگاد و مجموعه شهر بیشاپور هفته‌ی پرباری را رقم زد. 

 ابقای برج‌های دوقلوی نجف‌آباد در فهرست آثار ملی

 روزهای ابتدایی هفته گذشته خبری امیدوارکننده برای دوستداران میراث فرهنگی به‌همراه داشت. برج‌های کبوتر دو قلوی صفا در شهرستان نجف‌آباد با رای دادگاه تجدید نظر در فهرست آثار ملی باقی ماندند. پیش از این، مالکان خصوصی این اثر تاریخی دوره صفویه، با تنظیم شکایتی در دیوان عدالت اداری، خواستار خروج اثر مذکور از فهرست آثار ملی ثبتی شده‌ بودند. دادگاه تجدید نظر به‌دنبال اقدامات حقوقی و تلاش‌های دفتر نمایندگی میراث فرهنگی در نجف‌آباد، برج‌های دوقلوی صفا را جزء نفایس ملی اعلام کرد که در این حالت امکان تخریب توسط مالکان وجود نخواهد داشت. قدمت تاریخی برج‌های دوقلوی نجف‌آباد به دوران صفویه باز می گردد.پیش از این برج‌های کبوتر به‌منظور لانه‌گزینی و جمع‌آوری فضولات پرندگان برای استفاده در زمین‌های کشاورزی به‌عنوان کود در استان اصفهان ساخته می شد. برج‌های دوقلوی صفای نجف‌آباد در منزل تاریخی که مالکیت آن در انحصار بخش خصوصی است، قرار دارد. شهرستان نجف‌آباد در ۳۰ کیلومتری غرب اصفهان قرار دارد.

واگذاری ۲۰ بنای تاریخی دیگر به بخش خصوصی

بنای تاریخی

خبر دیگری که هفته گذشته بارقه‌های امید را برای دلسوزان توسعه گردشگری زنده کرد، اعطای واگذاری ۲۰ بنای تاریخی دیگر به بخش خصوصی بود. بر اساس گزارشی که از روابط عمومی صندوق احیاء و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی(صابتا) نقل شد، این صندوق،  ۲۰ بنای تاریخی را از طریق مزایده عمومی دومرحله ای به‌صورت قرارداد سرمایه‌گذاری در مرمت، احیاء، نگهداری و واگذاری حق بهره‌برداری، واگذار می‌کند. برآورد میزان سرمایه‌گذاری برای مرمت و احیاء بناهای تاریخی یادشده،  ۲۲۴ میلیارد ریال و میانگین مدت قراردادها ۱۵ سال خواهد بود. همچنین کاربری‌های فرهنگی، اقامتی و پذیرایی به‌منظور بهره‌برداری برای ۲۰ بنای یادشده، تعیین شده‌ است. اتاق آیینه، خانه حفیظی‌ها، قلعه امیر مفخم(دزک) و بخش اندرونی و بهاربند قلعه چالشتر در استان چهار محال و بختیاری، بناهای حمام خان و حمام عبدالخالق در استان کردستان، خانه صادقی و حمام پیر زرگر در استان اردبیل، گراند هتل و کاروانسرای آوج در استان قزوین، منزل و ساباط مستوفی و خانه شریف در استان خراسان جنوبی و کاروانسرای پیام و حمام کردشت در استان آذربایجان شرقی، خانه جعفرزاده در استان خراسان رضوی، خانه فیض مهدوی در استان کرمانشاه، مجموعه باقری در استان گلستان، حمام قلعه در استان همدان، مجموعه چرخاب اردکان در استان یزد و خانه امینیان در استان کرمان در مرحله دوم مزایده‌ها واگذار می‌شوند.

در گذشت محمود موسوی باستان‌شناس پیشکسوت کشور

موسوی

خبر تلخ این هفته درگذشت محمود موسوی باستان‌شناس دلسوز و پیشکسوت کشورمان بود، که شب چهارشنبه شانزدهم دی ماه دار فانی را وداع گفت. محمود موسوی که مدت‌ها از بیماری سرطان ریه رنج می‌برد، در کاوش‌های میدانی متعددی شرکت کرده‌بود و حتی سرپرستی برخی از این کاوش‌ها را به عهده داشت. مهرماه سال گذشته، دومین نشان «عزت‌الله نگهبان» (پدر باستان‌شناسی ایران) به‌ مرحوم موسوی اعطا شده‌بود. مرحوم موسوی سال گذشته در مراسم اهدای نشان عزت الله نگهبان گفته بود:

از نظر من جایزه‌ی دکتر نگهبان با هیچ جایزه و نشان دیگری برابری نمی‌کند. نام دکتر نگهبان بر تارک باستان‌شناسی ایران می‌درخشد، ‌ کسانی که از شاگردان بلاواسطه‌ی او بودند، می‌دانند چه می‌گویم و به شخصیت استثنایی و کاریزماتیک او معترف‌اند.

شناسایی ساختارهای معماری مدفون در محوطه میراث جهانی پاسارگاد

پاسارگاد

هفته گذشته برای جامعه باستان‌شناسی کشور روزهای پرباری به‌همراه داشت.  خبرها حاکی از آن بود که فصل اول از دور دوم مطالعات هیئت مشترک ایران و فرانسه در محوطه میراث جهانی پاسارگاد و دشت مرغاب به شناسایی و آشکارشدن ساختارهای معماری مدفون فراوان منجر شد. کوروش محمدخانی سرپرست ایرانی هیئت باستان‌شناسی، هدف اصلی مطالعات هیئت مشترک ایران-فرانسه را شناخت بهتر محوطه باستانی پاسارگاد و شناسایی حدود محوطه پاسارگاد در دوره هخامنشیان دانست.  در این فصل از مطالعات متخصصان ژئوفیزیک، توپوگرافی و باستان‌شناسی چشم‌انداز در محوطه پاسارگاد و دشت مرغاب به پژوهش و تحقیق پرداختند.

وی با اشاره به اینکه در این فصل حدود ۵۰ هکتار از محوطه حفاظت‌شده به‌صورت میکرو توپوگرافی برداشت شد@ اضاقه کرد که ۲۰ هکتار از قسمت شرقی محوطه در اطراف تل تخت به روش مغناطیس‌سنجی با استفاده از دستگاه مغناطیس‌سنج ربیدیوم- سزیوم مورد بررسی قرار گرفته و ساختارهای معماری مدفون بسیاری شناسایی و آشکار شد. همچنین قسمت‌های مختلف بستر رودخانه و قسمت جنوبی محوطه به‌وسیله روش الکترو مغناطیس برای یافتن حدود باستانی شهر پاسارگاد مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته‌است.:تیم بررسی باستان‌شناسی هیئت مشترک همچنین با همکاری بخش باستان‌شناسی پایگاه میراث جهانی پاسارگاد به بررسی‌های باستان‌شناسی در قسمت شمالی محوطه پرداختند. سرپرستی ایرانی هیئت باستان‌شناسی را کورش محمدخانی دانش‌آموخته دکتری باستان‌شناسی با تخصص آرکئوژئوفیزیک از دانشگاه لیون ۲ فرانسه و سرپرست فرانسوی هیِئت را دکتر سباستین گندت از مرکز ملی پژوهش‌های عملی فرانسه دانشگاه لیون ۲ به عهده داشتند.

بررسی ژئوفیزیک، باستان‌شناسی و زمین‌شناسی شهر هخامنشی پاسارگاد و دشت مرغاب که با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری از هفدهم آبان ماه امسال شروع شده بود، هفته گذشته به پایان رسید.

کشف درپوش سنگی یک استودان دوره ساسانی در شهر بیشاپور

بیشاپور

خبر دیگر در حوزه باستان‌شناسی، کشف درپوش سنگی متعلق به یکی از استودان‌های ساسانیان در مجموعه شهر بیشاپور بود. این درپوش سنگی دارای خطوط پهلوی ساسانی است که طول آن به ۴۲ سانتی‌متر می‌رسد و عرض بالای آن ۳۵ و عرض پایین آن به ۲۷ سانتی‌متر بوده و ارتفاع آن نیز ۶ سانتی‌متر است. با توجه به قدمت شهر بیشاپور و آثار موجود در این مجموعه که از دوره ساسانیان به بعد است، به‌طور حتم این درپوش سنگی از ارزش فرهنگی بالایی برخوردار بوده و از طرفی هم به‌دلیل خطوط موجود، ارزش آن دوچندان شده‌ است. استودان‌ها مکان‌های سنگی بودند که تدفین مردگان در دوره ساسانیان در آن‌ها انجام شده و تنها برخی از آن‌ها دارای درپوش بوده‌اند.با توجه به وجود ۴ سطری که در این درپوش سنگی وجود دارد، می طلبد مطالعات گسترده‌ای در این عرصه انجام شود و به احتمال زیاد این درپوش متعلق به مقبره یکی از افراد سرشناس و مهم در دوره ساسانیان بوده‌است.

 شهر بیشاپور یکی از شهر‌های مهم در دوره ساسانیان  است که قدمتش به ۱۷۰۰ سال قبل برمی‌گردد و در مناطق مختلف این محدوده تاریخی ، استودان‌های متعددی هم وجود دارد که محل تدفین مردمان آن دوره را نشان می‌دهد.

موانع پیش‌روی برخورد با تشنگان گنج

فلزیاب

سایت‌های گنج‌یابی همچنان در حال رشد هستند و در شهرهای گردشگری تبلیغ می‌شوند اما فرمانده حفاظت از میراث فرهنگی از مشکلاتی می‌گوید که هنوز در مسیر مقابله با این سایت‌ها وجود دارد. پیداکردن سایت‌های تبلیغ دستگاه‌های گنج‌یاب، طلایاب و فلزیاب کار پیچیده و سختی نیست. تنها واردکردن یک کلمه ساده در موتورهای جست‌و‌جو پیرامون پیداکردن فلزیاب و گنج‌یاب کافی است تا به بسیاری از سایت‌های اینترنتی فروشنده این دستگاه‌ها دست پیدا کرد. اتفاقا بسیاری از آن‌ها بی‌واهمه از همه قوانین و ممنوعیت‌های تبلیغ چنین دستگاه‌هایی شماره تماس و نشانی هم دارند. اما به‌ندرت می‌توان گزارشی از پلمپ دفاتر فروش فلزیاب‌ها یا مسدودشدن این سایت‌ها شنید. این در حالی است که بسیاری از این تبلیغات زردرنگ هنوز روی پیکر و در و دیوار نزدیک به آثار تاریخی کشورمان دیده می‌شوند و تنها کافی است که کمی به این کاغذهای زردرنگ که تداعی‌کننده رنگ طلاست، دقت کرد. هيئت وزيران اواخر ارديبهشت سال ۷۹ ماده‌ واحده‌ قانونی را به تصويب رساند كه بر اساس آن، ‌ضرورت‌ اخذ مجوز برای ساخت، خريد و فروش، نگهداری، تبليغ‌ و استفاده‌ از دستگاه‌ فلزياب‌ تشريح و اعلام شد. متخلفان‌ از مفاد این‌ قانون، به‌ ضبط‌ و مصادره‌ دستگاه‌ مذکور محکوم‌ می‌شوند.

چنانچه‌ دستگاه‌ فوق در حفاری‌ غیرمجاز به‌ قصد کشف‌ اموال‌ فرهنگی‌ ـ تاریخی‌ مورد استفاده‌ قرار گیرد، علاوه‌‌ بر مجازات‌ فوق، به‌ یک‌  تا سه‌ سال‌ حبس‌ محکوم‌ می‌شود.

همچنین در سال ۸۲ وزارت‌ صنايع‌ و معادن‌ مكلف‌ شد ضوابط‌ اعلام‌ شده‌ از سوی سازمان‌ ميراث‌ فرهنگی كشور را‌ هنگام‌ ثبت‌ اعلاميه‌ تأسيس، به‌ متقاضيان‌ ساخت‌ دستگاه‌های فلزياب‌ ابلاغ‌كند. در پايان اين بند آمده بود كه صدور پروانه‌ بهره‌برداری برای اين‌ واحدها منوط‌ به‌ موافقت‌ سازمان‌ ميراث‌ فرهنگی كشور خواهد بود.

اما چرا با وجود این ماده قانونی صریح و انتشار تصاویر و گزارش‌های پی‌درپی و درخواست رسانه‌ها در برخورد قاطع با تبلیغ فلزیاب، بازهم شرکت‌های فروشنده، فعالیت خود را بی‌مانع و ترس از مواد قانونی ادامه می‌دهند؟

مشکل اصلی در فضای مجازی است

دراین‌باره، سرهنگ محمد کربلایی، فرمانده یگان حفاظت از آثار تاریخی کشور می‌گوید:

مشکل اصلی ما در بخش سایبری است. با دادستان جرائم فضای مجازی مکاتبه کردیم و قرار شد تا سایت‌ها رصد و مسدود شوند.خبرهایی را که به ما می‌رسد نیز ماهیانه برای آن‌ها می‌فرستیم اما اخیرا نامه نوشتند که این گزارش‌ها را با امضای رییس سازمان میراث فرهنگی بفرستیم. ما قبلا گزارش می‌دادیم و آن سایت‌ها را مسدود می‌کردند اما شاید اکنون تعداد این گزارش‌ها زیاد شده که چنین دستوری داده‌اند. در یک سال گذشته سایت‌های فعال و مشهوری مسدود شد. پلیس فتا هم به ما اعلام می‌کند که سایت‌های متخلف معرفی‌شده توسط نیروهای یگان را مسدود کرده‌است.

به نظر می‌رسد آنطور که فرمانده یگان حفاظت از میراث فرهنگی اعلام کرد، هنوز این یگان به‌صورت کامل توان مبارزه با سایت‌های گنج‌یابی و برخورد با تبلیغات فلزیاب را ندارد.

این مشکل از آنجا ناشی می‌شود که عزم جدی در پلیس فتا، یگان حفاظت از میراث فرهنگی و حتی مسئولان سازمان میراث فرهنگی وجود ندارد چراکه حتی با وجود برخوردهای موردی با سایت‌ها و تبلیغات، بازهم آن‌ها با یک شناسنامه دیگر به فضاهای مجازی بازمی‌گردند و دوباره به فعالیت‌شان ادامه می‌دهند.

درخواست هتل‌داران برای حذف دائمی مالیات بر ارزش افزوده

هتل‌داران

جامعه هتل‌داران ایران نیز این هفته از برنامه‌هایش برای پیگری در مجلس آینده خبر داد. یکی از این برنامه‌ها به درخواست هتل‌داران برای حذف دائمی مالیات بر ارزش افزوده هتل‌ها مربوط می‌شود. چراکه آن‌ها معتقدند مالیات بر ارزش افزوده موجب گرانی نرخ اتاق هتل‌ها و کاهش رغبت مسافران به اقامت در هتل شده‌ است. جمشید حمزه‌زاده، از پیگیری درخواست‌های جامعه هتل‌داران کشور از مجلس خبر داد و گفت:

اکنون روی نرخ اتاق‌ها ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده وجود دارد که همین موضوع موجب افزایش نرخ اتاق و در نهایت افزایش نرخ سفر شده و توان اقتصادی مردم را برای استفاده از هتل‌ها پایین آورده‌ و به همین دلیل ضریب اشغال هتل‌ها نیز کاهش پیدا کرده‌است. بنابراین می‌خواهیم که در مجلس بعدی این موضوع پیگیری‌شده و مالیات بر ارزش افزوده حذف شود. هتلداران اکنون از ۵۰ درصد معافیت مالیات بردرآمد برخوردار هستند که با پیگیری‌های انجام‌شده این معافیت را به صددرصد، آن هم به‌مدت ۶ سال رساندیم. اما اکنون می‌خواهیم این معافیت صددرصدی دائمی شود.

تعیین تکلیف مجوز ماهواره‌ در هتل‌ها

مرتضی رحمانی موحد معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی در روزهای اخیر در جلسه ستاد سفرهای نوروزی استان مازنداران با اشاره به مشکل هتل‌ها برای پخش شبکه‌های ماهواره‌ای گفته بود:

درخواست هتل‌داران در این زمینه به میراث فرهنگی ارائه‌شده و ما آن را به وزارت ارشاد ارسال می‌کنیم. پس از ارائه مجوز میزان دسترسی از سوی وزارت ارشاد برای مجموعه هتل‌ها در این زمینه تعیین تکلیف می‌شود.

انتشار این خبر در میان فعالان گردشگری سوالاتی را به وجود آورده‌است مبنی‌براینکه پخش برخی از شبکه‌های ماهواره‌ای در هتل‌های ایران اتفاق جدیدی نیست. دراین‌باره جمشید حمزه‌زاده رئیس جامعه هتل‌داران گفته‌است:

از سال‌ها پیش برخی شبکه‌های ماهواره‌ای در هتل‌های ایران مصون بوده‌است و ما به‌تازگی درخواستی را مطرح نکرده‌ایم چراکه بیشتر هتل‌های ایران شبکه‌ها و کانال‌هایی را که امکان استفاده از آن‌ها وجود دارد، برای میهمانان خارجی خود فراهم کرده‌اند.

اکنون هتل‌های پرستاره که میزبان میهمانان خارجی هستند، می‌توانند شبکه‌های خبری خارجی را به زبان‌های عربی، انگلیسی یا فرانسوی تماشا کنند. این موضوع جدیدی نیست و مطمئن هستم که منظور معاون گردشگری این است که در برخی از استان‌ها اداره ارشاد مشکل ایجاد می‌کرد و سلیقه‌ای عمل می‌کردند بنابراین در هتل‌ها امکان استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای وجود نداشت و اکنون معاونت گردشگری درصدد حل مشکل این استان‌ها برآمده‌است.

خانه ظهیرالاسلام به‌طور قطع کاربری فرهنگی خواهد داشت

خانه ظهیرالاسلام

این هفته بازهم خبر رسید که قرار است نقشه دیگری برای خانه تاریخی ظهیرالاسلام کشیده شود. این بار معاون خدمات شهری شهرداری تهران از مرمت و بازسازی خانه ظهیرالاسلام خبر داد و گفت که این خانه به موزه هنر تبدیل می‌شود.

 معاون خدمات شهری شهرداری تهران با تاکید بر اینکه تنها مرمت این خانه به شهرداری تهران واگذار شده است و برای احیا خانه ظهیرالاسلام و جلوگیری از تخریب بیشتر این خانه، این پروژه در دستور کار قرار گرفته‌است، اضاقه کرد که کاربری این خانه به‌صورت مشترک تعیین شده‌ است چراکه خانه مذکور در حال حاضر در تملک و ملکیت وزارت کار، رفاه و تامین اجتماعی است و شهرداری تهران در مرمت این خانه مشارکت خواهد کرد. همانند کاری که برای موزه علی اکبرخان صنعتی انجام گرفته‌است.

 به‌طور قطع خانه ظهیرالاسلام کاربری فرهنگی خواهد داشت چراکه این خانه یک مکان تاریخی است و ممکن است به نگارخانه، موزه هنر یا خانه موزه تبدیل شود؛ البته این موارد به‌عنوان یک پیشنهاد در شورای مشترک مطرح خواهدشد.

افتتاح نمایشگاه ورقه‌های پستی ایران در کاخ موزه گلستان

ورقه پستی

برای علاقه‌مندان به مجموعه‌داری یا بازدید از نمایشگا‌ها هم این هفته خالی از لطف نبود، هفته گذشته خبر رسید که نمایشگاهی از ورقه‌های پستی ایران در دوره قاجار، از مجموعه خصوصی «سام شمس‌آبادی» در کاخ گلستان به‌ نمایش گذاشته‌می‌شود. شمس‌آبادی درباره برپایی نخستین نمایشگاه از مجموعه پست‌کارت‌های متعلق به دوران قاجار و پهلوی اول، توضیح داد:

بعد از مدت‌ها تصمیم گرفتم نمایشگاهی از این مجموعه را در خاک کشورم و با سیستم کاملا مدرن و اروپایی برگزار کنم. در این نمایشگاه، تعدادی از پست‌کارت‌های مربوط به دوران قاجار و پهلوی اول به‌ نمایش گذاشته‌می‌شود.

 کارت‌پستال‌های تصویری، تاریخ زنده را در خود به تصویر کشیده‌اند. عکس‌هایی در این مجموعه وجود دارد که کاملا مستند هستند و به تمام دنیا پست شده‌اند. البته ما این گنج را مدیون ناصرالدین‌شاه قاجار هستیم که از سیستم پست‌کارت و تمبر در ایران پشتیبانی کرد. بلژیکی‌ها نیز نقش مهمی در پیشرفت سیستم تمبر و کارت پستال ایران در دنیا داشتند و توانستند درآمد پست ایران را به مبلغ قابل‌توجهی برسانند و از شاه قاجار مدال بگیرند. این بخش، یکی از پردرآمدترین منابع ارزی کشور بود که اکنون جایگاه خود را از دست داده‌است. نمایشگاه ورقه‌های پستی ایران (دوره قاجار) ۱۹ دی‌ماه ساعت ۱۴ در چادرخانه مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان افتتاح می‌شود و تا ۲۴ دی‌ماه میزبان علاقه‌مندان خواهد بود.

 گالری‌های در حال برگزاری

????? ??‌???? واقع در خيابان ملاصدرا، شيراز شمالی، کوچه حکيم اعظم، مجتمع پارک پرنس با برگزیده‌ای از گنج‌واره‌های گلیم سیرجان، از ۱۷ دی لغایت ۲۴ دی‌ماه پذیرای علاقه‌مندان خواهد بود.

 نگارخانه آتشزاد واقع در خیابان ولیعـصر، نرسیـده به میـدان ونک، خیابان عباسپـور (توانیــر) شمـالـی، بعـد از پـل همت، با نمایشگاهی از نقاشی‌های آبرنگ‌ محمدرضا آتشزاد تحت عنوان "لحظه‌های دور، لحظه‌های نزدیک" تا سی‌ام دی‌ماه پذیرای بازدید‌کنندگان خواهد بود.

گالری محسن‌ واقع در ظفر، خيابان ناجی، خيابان فرزان، کوچه نوربخش، بلوار مينای شرقی، تا سی‌ام دی‌ماه نمایشگاهی از آثار نقاشی با عنوان "هنوز به سان زندگی" برگزار می‌کند. همچنین نمایشگاه عکسی با عنوان بعد از مادربزرگ نیز در این نمایشگاه در حال برگزاری است.

 نگارخانه لاله واقع در خيابان دکتر فاطمی، ضلع شمالی پارک لاله،رو‌به‌روی پارکينگ طبقاتی، نیز با نمایشگاهی از آثار چاپ دستی تحت عنوان "آینه" از هجدهم لغایت سی‌ام دی‌ماه پذیرای علاقه‌مندان به بازدید از این آثار خواهد بود.

از جمعه ۱۸ دی ماه نیز نمایشگاهی از آثار نقاشی تحت عنوان " آنجا" در نگارخانه ?????  واقع در خيابان کريم خان زند، خيابان شهيد عضدی (آبان جنوبی) در حال برگزاری است.

تهیه شده در کجارو

مطالب مرتبط:

دیدگاه