نجات محوطه تل چگاسفلی از خطرنابودی

عباس مقدم سرپرست هیئت باستان شناسی تل چگاسفلی این مطلب را در نشست گزارش به همکار که به همت پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد مطرح کرد . این باستان شناس،محوطه باستانی تل چگاسفلی در دشت زیدون و در حاشیه جنوبی رودخانه زهره را یکی از وسیع ترین محوطه های پیش از تاریخی در جنوب غربی ایران اعلام کردکه در نیم قرن اخیر همواره مورد تعرض قرار گرفته است . او با بیان اینکه با توجه به روند بسیار سریع تخریب محوطه تل چگاسفلی، برنامه تعیین عرصه محوطه در دستور کار قرار گرفت تصریح کرد که این برنامه در دومرحله مطالعات پیش میدانی و میدانی انجام گرفت. مقدم اهداف و راهبرد برنامه میدانی را شامل تفسیر عکس های هوایی و ماهواره ای ، نقشه برداری دقیق با روش‌های روز آمد ، مستند سازی درون و بیرون محوطه شامل آسیب شناسی ، بررسی ژئومغناطیس و بررسی پراکندگی آثار ، گمانه زنی برای درک نهشته های طبیعی و فرهنگی ، توضیح اهمیت تل چگاسفلی و محوزه های پیرامون آن برای اهالی اعلام کرد . او گفت :

در بخش مطالعات میدانی برنامه، هیئت باستان شناسی ابتدا شروع به مستند سازی وضع موجود محوطه پرداخت و تمامی تغییرات طبیعی و انسانی ایجاد شده در عرصه و پیرامون محوطه را به دقت ثبت کرد.

مقدم با اشاره به شناسایی گورستان های باستانی توسط هیئت باستان شناسی در این محوطه افزود:

این گورستان ها که برخی از آن‌ها برمبنای تغییرات سطحی نمایان شده بودند شواهدی را ارائه کردند که تاریخی برابر با اواخر هزاره پنجم پیش از میلاد را نشان می‌دهد.

به گفته وی گروه باستان شناسی توانست با بررسی های صورت گرفته و بدون انجام هرگونه کاوش در محوطه، شناخت کاملی از شکل و پراکندگی گورها به‌دست آورد . این باستان شناس با اشاره به آب بند هایی که در سطح محوطه وجود دارد گفت :وجود این آب بند ها باعث شده بیشتر آثار تاریخی بدون نیاز به کاوش به وضوح دیده شوند . او با اشاره به دخل‌وتصرف های صورت گرفته در محوطه،ساخت خانه های روستایی ، ایجاد کارخانه سنگ شکن، وجود منبع بتنی آب ، قرار گیری محل شستشوی احشام را از عوامل آسیب رسان به این محوطه تاریخی اعلام کرد . مقدم ساخت زمین فوتبال ، تسطیح بخش میانی محوطه ، گورستان اطفال،ایجاد دیوار ، مرزبندی مالکین ، تسطیح و شخم زنی، انباشت نخاله و زباله، ساخت وساز و رفت و آمد ماشین آلات را از دیگر دخل وتصرف های این محوطه تاریخی دانست . بررسی بخش هایی ازدشت زهره به سرپرستی هانس نیس از موسسه شرقی دانشگاه شیکاگو درسالهای اولیه دهه ۱۹۷۰میلادی ، دیتمن سال۱۹۸۴مونوگراف، دیتمن سال ۱۹۸۶پروژه دکترا، ارزیابی دستاورهای پیشین و ارائه طرح پژوهشی بلند مدت برای دشت زهره توسط عباس مقدم زمستان ۱۳۸۵،بررسی محدوده توسط هیأتی به سرپرستی کامیار عبدی سال ۱۳۸۸، ثبت در فهرست آثار ملی سال ۱۳۸۸و ارزیابی محوطه توسط عباس مقدم در بهار سال ۱۳۹۴ به‌عنوان سوابق پژوهشی این محوطه عنوان شد. در ادامه این نشست کوروش محمد خانی با اشاره به گوشه ای از بررسی های ژئومغناطیسی در بخش هایی از محوطه تل چگاسفلی تصریح کرد که با استفاده از علوم میان رشته ای، بخش هایی از سطح تپه و گورستان توسط متخصصین و ابزارهای روزآمد ژئو مغناطیس بررسی شد. این باستان شناس افزود:

در بررسی های ژئومغناطیسی به آنومالی های خطی که نشان از سازه های معماری باشد نرسیدیم ولی آنومالی های نقطه بزرگی پیدا کردیم که حدس می زنیم بقایای آواری از دیوارهای آجری یا کوره باشند .

محمد خانی گفت :

تمامی بخش های محوطه که امکان بررسی با تکنیک ژئومغناطیس در آن وجود داشت مورد تحقیق قرار گرفت

منبع: ایرنا