نفس پایتخت گرفته؛ تهران رکورددار تخریب باغ ها در کشور
به گفته پیروز حناچی معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی، کلان‌شهر تهران با فاصله زیادی از سایر شهرها در رتبه نخست تخریب باغ‌ها قرار گرفته است.
حناچی روز دوشنبه در نشست علل تخریب باغ‌ها و درختان شهر تهران و نسبت آن با جنبش دانشجویی اظهار داشت:
تجربه نشان داده هنگامی‌که باغ‌ها به‌ویژه فضاهای سبز همگانی تحت مالکیت عمومی درآیند کمتر مورد تعرض قرار می‌گیرند.
به گفته وی، در دهه گذشته به دلیل مشکلات تثبیت مالکیت این فضاهای سبز، بخش عمده‌ای از باغ‌ها تخریب شده‌اند. حناچی افزایش سرعت تخریب باغ‌ها و فضاهای سبز در سال‌های گذشته را مرتبط با نحوه اداره و مدیریت شهری دانست و خاطرنشان کرد:
عمده درآمد شهرداری‌ها از محل فروش فضاهای شهر تأمین می‌شود که این عامل باعث شده تا بسیاری از ارزش‌های شهری و حتی میراث تاریخی آن نابود شود.
معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی کلان‌شهر تهران کاهش کیفیت زندگی را نتیجه چرخه معیوب اداره شهرها از طریق فروش فضاهای سبز دانست و افزود:
هرچه قوانین و مصوبات مربوط به فضاهای سبز انقباضی‌تر می‌شود نرخ این فضاها افزایش پیدا می‌کند و در این امر شورای عالی شهرسازی و معماری برای تصویب و اجرای طرح جامع تفصیلی نهایت سعی خود را صرف کرد تا بتواند مشکلات پیش‌آمده را جبران کند.
حناچی خاطرنشان کرد:
این مصوبه که در ابتدا به نظر می‌رسید از تخریب باغ‌ها جلوگیری کند، امروزه به دلیل اجرای اشتباه آن به تخریب باغ‌ها و فضاهای سبز کمک می‌کند به‌گونه‌ای که به‌جای سطح اشتغال ۳۰ درصدی در برخی موارد سطح اشتغال ۱۰۰ درصدی را شاهد هستیم.
وی با بیان اینکه شهرداری‌ها باوجوداینکه سهم ویژه‌ای در تخریب باغ‌ها داشتند اما تنها متهم در این زمینه نیستند، خاطرنشان کرد:
دولت‌های گذشته در بحث تخریب باغ‌ها به وظایف حاکمیتی خود واقف نبودند و رسانه‌ها نیز اطلاعات زیادی در این رابطه نداشتند به همین دلیل در سال‌های اخیر به‌طورجدی به موضوع تخریب فضاهای سبز و باغ‌ها پرداخته نشد.
محسن کافی استاد دانشگاه و متخصص در حوزه فضای سبز، پیش از آغاز پنل «علل تخریب باغ‌ها و درختان کمپین حفاظت از باغ‌های تهران» به مشکلات زیست‌محیطی پایتخت اشاره کرد و گفت:
تأمین درآمدزایی شهرداری از محل فروش تراکم را نمی‌توان کتمان کرد، همچنین از ابهامات و عدم تناسب جرم با مجازات در حوزه تخریب درختان و باغات نمی‌توان چشم‌پوشی کرد و این در حالی است که متأسفانه نگاه به فضای سبز تهران نگاه کاربری است.
کافی به بحران‌های آبی و محدودیت‌های زیست‌محیطی که تهران را تهدید می‌کند، اشاره کرد و گفت:
متأسفانه در مدیریت شهری فعلی تهران از کارشناسان متخصص حوزه خاک‌شناسی، مهندسی آبیاری، علوم باغبانی و گیاه‌پزشکی که لازمه مدیریت محیط‌زیست شهری است، استفاده نمی‌شود.
وی به وضعیت سرانه فضای سبز در تهران نیز اشاره کرد و گفت:
محاسبات اشتباه برای تعیین سرانه فضای سبز پایتخت در حالی کاملا محرز است که شاهد کاهش تعداد درختان و باغ‌ها شهر اما افزایش سرانه فضای سبز هستیم و این تنها به دلیل عدم محاسبه باغات شهر در محاسبات سرانه فضای سبز است.
این استاد دانشگاه دو محور توسعه پایدار در شهرها را منابع انرژی و منابع انسانی دانست و اظهار داشت:
متأسفانه بی‌توجهی به محورهای توسعه پایدار سبب شده تا تهران تنها محل زیست و نه زندگی کردن باشد، این در حالی است که به دلیل نامشخص بودن ظرفیت جمعیتی در پرورش نسل‌ها برای حفاظت از محیط‌زیست نتوانسته‌ایم به موفقیت دست یابیم.
در ادامه پیروز حناچی معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی در پنل «علل تخریب باغ‌ها و درختان کمپین حفاظت از باغ‌های تهران»، گفت:
با نگاهی گذرا به قوانین و مصوبات کشور درمی‌یابیم که در حوزه محیط‌زیست، قوانین و مصوبات بسیاری وجود دارد. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و حتی تشکیل مجلس شورای اسلامی، مصوباتی در حوزه حفاظت و صیانت از فضاهای سبز و درختان در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده اما متأسفانه این قوانین به نظر می‌رسد مؤثر واقع نشده است.
وی معتقد است:
بدنه شهرداری‌ها و در کل نظام مدیریت شهری باید تخصصی‌تر شود و از واگذاری کارها و امور، به‌خصوص در حوزه فضای سبز و شهرسازی به افراد غیرمتخصص جلوگیری کرد. شورای عالی شهرسازی و معماری نیز با بازبینی در طرح تفصیلی، تا حدود بسیار چرخه معیوب اداره شهر را اصلاح کرده و علاوه بر تهران که بیشترین کارها در آن صورت گرفته، در سایر کلان‌شهرها هم توانسته حساسیت‌هایی را در میان مسئولان و مدیران شهر به وجود آورد.
معاون وزیر راه و شهرسازی به مشکلات اقتصادی کشور و دولت نیز اشاره کرد و گفت:
زمینه صیانت از باغ‌ها و درختان باقی‌مانده شهر به لحاظ حقوقی فراهم شده است و با بهبود شرایط اقتصادی دولت و کشور به‌طور عملیاتی نیز اداره شهرها و توجه به فضاهای سبز بهبود خواهد یافت.
محمد حقانی رئیس کمیته محیط‌زیست شورای اسلامی شهر تهران نیز به اشتباهات مدیریت شهری و توجه صرف به کسب منابع اشاره کرد و گفت:
در تهران بیش از ۱۵ درصد آلاینده‌های کل کشور وجود دارد لذا در شرایطی که مصوبات و قانون‌های مناسبی در این حوزه داریم با ریشه‌یابی مشکلات، نحوه مدیریت و اداره شهرها مسئله‌ساز شناخته می‌شود.
وی با اشاره به مصوبه برج باغ‌ها و قانون حفظ و توسعه فضای سبز و درختان، گفت:
باوجود مواضع قانونی در طول سال‌های گذشته تنها در جهت تخریب باغ‌ها گام برداشته شده است، به‌گونه‌ای که جمعیت سرازیر شده به تهران در شرایط نبود مدیریت شهری نظام‌مند، علاوه بر تمام شدن منابع زیستی، ۸۰ درصد باغات هم تخریب شده است.
حقانی معتقد است:
منابع پایدار نباید بیش از نیاز حاصل شود چراکه صرف اموری خواهد شد که نباید بشود، در حالی پروژه بودجه شهر حدودا ۵۰ هزار میلیارد بسته می‌شود که آقای شهردار مدعی است شهر را با ۵ هزار میلیارد می‌تواند اداره کند.
حقانی از کاهش قدرت انتقاد از مدیریت شهری گلایه کرد و گفت:
پروژه‌های اولویت‌دار و ضروری شهری در حالی در نظر گرفته نمی‌شود که دغدغه اصلی مردم آلودگی هوا است اما مدیریت شهری به‌جای توسعه خطوط مترو، پروژه صدر را تمام می‌کند، متأسفانه مترو که زیرساخت حمل‌ونقل عمومی است اما چون در منظر عمومی مردم قرار ندارد موردنظر مدیریت شهری قرار نمی‌گیرد.
رئیس کمیته محیط‌زیست شورای اسلامی شهر تهران از نحوه مدیریت شهر انتقاد کرد و گفت:
بحران‌های زیادی چون کم‌آبی و آلودگی هوا و تخریب باغ‌ها شهر را تهدید می‌کند و متأسفانه مسئولان مربوطه بدان‌ها توجهی ندارند.
مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران و سعید متصدی معاون منابع انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست، از دیگر دعوت‌شدگان به این نشست بودند که در جلسه حاضر نشدند. نشست تخصصی علل تخریب باغ‌ها و درختان شهر تهران و نسبت آن با جنبش دانشجویی در حالی برگزار شد که موضوعات حقوقی، مدیریتی و برنامه‌ریزی در حوزه محیط‌زیست مورد واکاوی قرار گرفت.
دیدگاه