راهنمای سفر به شاهرود

شاهرود شهر چهار فصل ایران است. احاطه شدن این شهر در جهت‌های مختلف با کوه و جنگل و دشت و کویر، موقعیت جغرافیایی ویژه برای این شهر ایجاد می‌کند. شاهرود در مسیر پرتردد جاده‌ تهران-مشهد و برعکس آن قرار دارد و این مطلب رفت‌وآمد گردشگران به این شهر را در طول سال افزایش می‌دهد؛ اما شهر شاهرود جاذبه‌های بسیار زیادی دارد که می‌توان برای دیدن آن‌ها سفری چند روزه به این شهر را برنامه‌ریزی کرد. زیرساخت‌های این شهر، برای پذیرش مسافران داخلی و خارجی، ‌بسیار مناسب هستند و در طول سال‌های اخیر، ‌گسترش زیادی در زمینه جذب گردشگران انجام شده است.

کجارو در این مقاله قصد دارد ظرفیت‌های گردشگری این شهر را بیشتر معرفی کند و اطلاعات مفیدی برای سفر به شاهرود به شما ارائه دهد، پس با ما همراه شوید.

آنچه باید در سفر به شاهرود بدانید:

معرفی شاهرود

آب و هوای شاهرود

جاهای دیدنی شاهرود

سوغات و صنایع دستی شاهرود

غذاهای محلی شاهرود

آداب و رسوم مردم شاهرود

اقامت در شاهرود

رستوران های شاهرود

راهنمای سفر به شاهرود

معرفی شاهرود

نمای هوایی از میدان آزادی شهر شاهرود

منبع عکس: fa.wikipedia.org

شهر شاهرود، از معتدل‌ترین شهرهای شمال شرقی ایران در استان سمنان است. این شهر جایگاهی ویژه و ظرفیت‌های گردشگری بالا در این استان دارد و پس از شهر سمنان، مهم‌ترین شهر استان محسوب می‌شود. شاهرود به‌دلیل قرار گرفتن در مسیر تردد به مشهد برای بسیاری از شهرهای کشور، سالانه میزبان مسافران زیادی است؛ اما فارغ از این مطلب، شاهرود یکی از تاریخی‌ترین شهرهای ایران است که ظرفیت‌های گردشگری کاملا مستقلی دارد.

در اطراف شاهرود انواع جاذبه‌های طبیعی مانند کوهستان‌های بلند، چشمه و آبشارهای زیبا، جنگل‌های انبوه، مناطق حفاظت شده شکار ممنوع با گونه‌های کمیاب گیاهی و جانوری و کویر، وجود دارند.

تصویر طبیعت بهاری میدانی در شاهرود

منبع عکس: isna.ir

از نام‌های قدیمی این شهر می‌توان به «خنچره»، «شخره» و «شاخره» اشاره کرد. قدمت تاریخی این منطقه بر اساس یافته‌های باستان‌شناسی به هزاره پیش از میلاد مسیح می‌رسد؛ اما قدمت خود شهر شاهرود به دوره ایلخانی مربوط می‌شود. در گذشته، این شهر میزبان کاروان‌های عبوری از مسیر غربی-شرقی جاده ابریشم بوده است. وجود کاروان‌سراهای تاریخی در اطراف این شهر، گواه این مطلب هستند. بنیان اولیه شاهرود روی تپه‌های کم ارتفاع دامنه کوه‌های شمالی و غربی آن، بنا شده بود و به‌دلیل عبور رود بزرگ از میان این کوهستان‌ها و جاری شدن آن در دامنه‌ها، این شهر شاهرود نام گرفت.

آب و هوای شاهرود

طبیعت تابستانی در پارک آبشار شاهرود

پارک آبشار شاهرود، منبع عکس: irna.ir

شاهرود در حاشیه شمالی دشت کویر و دامنه‌های جنوبی رشته کوه البرز قرار دارد. هوا در بیشتر ماه‌های سال در شاهرود سرد و معتدل است؛ اما به‌دلیل چهار فصل بودن این شهر، در قسمت‌های مختلف شاهرود هوا متغیر می‌شود. متوسط دمای هوا در شاهرود در سال، مثبت ۱۴ درجه سانتی‌گراد است و میانگین بارش‌ها در آن به ۱۸۰ میلی‌متر می‌رسد که رقم قابل توجهی است.

شهر شاهرود در حدفاصل کویر و جنگل‌های استان گلستان قرار گرفته دارد و این تلاقی طبیعی، طبیعت منحصربه‌فرد، پوشش گیاهی و آب و هوایی متغیر در اطراف شاهرود پدید آورده‌ است. در فاصله کوتاهی از شمال شهر شاهرود به طبیعت زیبا و جنگلی می‌رسید. اگر در جهت جنوب این شهر پیش بروید، به مناطق کویری و پوشیده از نخلستان خواهید رسید. در شرق شاهرود، مناطق سردسیر و برف گیر قرار دارند و در غرب شاهرود روستایی پلکانی که در منطقه کوهستانی واقع شده است.

بهترین زمان سفر به شهر شاهرود، از اواسط اردیبهشت تا اواخر مهر است. در این زمان ابرهای جنگل در متراکم‌ترین حالت هستند

با توجه به اقلیم متنوع گوناگون در اطراف شاهرود می‌توانید در زمان های مختلفی به این شهر سفر کنید. بهترین زمان سفر به شهر شاهرود، از اواسط اردیبهشت تا اواخر مهر است. در این فاصله زمانی شرایط برای بازدید از جنگل ابر و گردش در طبیعت زیبای جنگل‌های اطراف شاهرود مهیا می‌شود و ابرهای جنگل در متراکم‌ترین حالت هستند.

اگر به قصد لذت بردن از کویرهای جنوب شاهرود به این منطقه سفر می‌کنید، بهار و پاییز زمان‌های مناسبی هستند؛ اما اگر قصد کمپ کردن در کویر را دارید، حتما برای شب‌های سرد کویر لباس‌های گرم و مناسب و کیسه خواب همراه داشته باشید. در فصل تابستان گرمای روز در کویر طاقت‌فرسا می‌شود و بازدید از این مناطق در این فصل مناسب نیست. در زمستان، آبشارهای آوستا زیباترین حالت خود را دارند. برای دیدن قندیل های یخی این آبشار، می‌توانید در اوایل زمستان به این منطقه بروید؛ اما در زمستان شاهرود بسیار سرد می‌شود و این فصل زمان مناسبی برای بهره‌مندی از سایر دیدنی‌های شاهرود نیست.

دیدنی های شاهرود

شاهرود از پر جاذبه‌ترین شهرهای ایران است و بهره‌مندی از همه ظرفیت‌های گردشگری این شهر در یک سفر ممکن نیست. گستره وسیعی در اطراف شاهرود با برجسته‌ترین ویژگی‌های تاریخی و طبیعی در طول سال از گردشگران داخلی و خارجی میزبانی می‌کنند. در این بخش، به معرفی جاهای دیدنی شاهرود می‌پردازیم.

جاذبه های طبیعی شاهرود

جاذبه‌های طبیعی شاهرود گسترده‌ترین جاذبه‌های اطراف این شهر را شامل می‌شود و برای بازدید از هرکدام از این جاذبه‌ها، می‌توان ساعت‌ها وقت گذاشت.

تراکم ابرها در جنگل ابر شاهرود

منبع عکس: irna.ir

«جنگل ابر شاهرود» از زیباترین جنگل‌های هیرکانی با گونه‌های گیاهی و جانوری کمیاب در شمال شرق ایران است. در این جنگل تنوع گونه‌های گیاهی به عدد ۸۵ می‌رسد. پوشش گیاهی، این منطقه را به گنجینه‌ای ارزشمند از گیاهان دارویی و موزه طبیعی، تبدیل کرده است. جغرافیای خاص این منطقه و اختلاف ارتفاع در جنگل، پدیده‌ زیبا و شگفت‌انگیز جنگل ابر را رقم می‌زند. در بیشتر مواقع سال، درختان این جنگل در هاله‌ای از ابرها قرار می‌گیرند و پیاده‌روی در این طبیعت سرسبز را هیجان‌انگیز می‌کنند. متوسط دمای این منطقه در فصول گرم از مثبت ۲۰ درجه سانتی‌گراد بالاتر نمی‌رود. این جنگل در ۱۸ کیلومتری مسیر جاده شاهرود آزادشهر قرار دارد. ورودی این جاده از چهار کیلومتری شمال شهر شاهرود است.

تراکم ابرها در جنگل اولنگ شاهرود

منبع عکس: tandistravel.com

در ۵۰ کیلومتری شمال شاهرود و در امتداد جنگل‌های ابر، «جنگل اولنگ» با مناظر بکر و بی‌نظیرش خودنمایی می‌کند. تنوع گیاهی و جانوری این جنگل بالا است و در اطراف آن مراتع سرسبزی وجود دارند. این جنگل سرسبز مانند بهشتی در اطراف مناطق کویری قرار گرفته و با توجه به ظرفیت‌های گسترده طبیعی‌اش، مهجور مانده است.

«روستای مجن» در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شاهرود، در مسیر ارتباطی شاهرود به گرگان قرار گرفته است. این روستا به نام ماسوله کویر شهرت دارد و ساختار معماری ویژه آن، دلیل این نام‌گذاری است. آبشارها و چشمه‌های زیادی در اطراف این روستا، مناظری زیبا خلق کرده‌اند که می‌توان از نمونه‌های آن به آبشار تنگه داستان، آبشار تنگه تاریک، چشمه هفت رنگ، چشمه آب درگویی و چشمه آب درخانیاب اشاره کرد. امام‌زاده ابراهیم و مقبره زیارتی پیر نیز از مکان‌های مذهبی اطراف این روستا هستند.

چشمه هفت رنگ مجن در نزدیکی شاهرود

منبع عکس: smarttiz.com

«چشمه هفت رنگ مجن» از برجسته‌ترین دیدنی‌های طبیعی این منطقه، در ۲۵ کیلومتری شمال شاهرود است. این چشمه در شکاف‌ دره‌های دامنه کوه شاهوار با رنگ‌های متنوع و زیبا توجه گردشگران را جلب می‌کند. تنوع رنگی آب این چشمه به‌دلیل وجود مواد معدنی گوناگون در بستر چشمه است که خواص درمانی به آب این چشمه می‌دهند.

منظره آبشار زیبای مجن در میان صخره‌ها

منبع عکس: smarttiz.com

«آبشار مجن» در محوطه باریک و غار مانندی میان کوه محصور شده است. روستای مجن تا آبشار حدود ۱۳ کیلومتر فاصله دارد. برای تماشای زیبایی این آبشار باید به آب بزنید و در چشمه خنک حدود ۲۰ متر پیش بروید. آبشارهای کوچک به هم پیوسته دیگری نیز بالای صخره‌ها وجود دارند که دسترسی به آن‌ها نیازمند صخره‌نوردی و ازاین‌رو، سخت است. پرندگان زیادی در این طبیعت بکر، پناه می‌گیرند. تماشای این آبشار زیبا در دل آب‌های خنک کوهستان، لذت وصف ناپذیری دارد.

آبشار نکارمن شاهرود

منبع عکس: seeiran.ir

«آبشار و چشمه نکارمن» در روستای نکارمن در نزدیکی شاهرود قرار گرفته‌اند. آبشار در قسمت ورودی روستا و ۱۳ کیلومتری جاده شاهرود به مجن واقع شده است. چشمه نکارمن از میان سنگ‌های آهکی خارج می‌شود و با درجه سختی بسیار کم، قابل شرب و بسیار گوارا است. این چشمه و آبشار از زیباترین دیدنی‌های اطراف شهر شاهرود هستند.

دسته الاغ های وحشی در منطقه حفاظت شده خارتوران شاهرود

منبع عکس: irna.ir

«پارک ملی خارتوران» بخش کوچکی از منطقه حفاظت ‌شده وسیع خارتوران است. پارک ملی خارتوران تنها حدود هشت درصد از این منطقه را شامل می‌شود. این پارک دروازه ورودی به آفریقای ایران است. منطقه حفاظت شده خارتوران با مساحت بیش از ۱۴۷ هزار هکتار، پس از «پارک ملی سرنگتی» در تانزانیا، بزرگ‌ترین منطقه بیوسفر یا ذخیره‌گاه زیست کره در جهان است. خارتوران در ۱۵۰ کیلومتری شمال شرقی شاهرود قرار دارد.

روستای کویری و پلکانی قلعه بالا در نزدیکی شاهرود

منبع عکس: yjc.ir

«روستای قلعه بالا» در ۱۴۰ کیلومتری شمال شرق شاهرود و در نزدیکی منطقه حفاظت شده خارتوران، در طول سال میزبان گردشگران داخلی و خارجی زیادی است. این روستا با معماری زیبای پلکانی مانند روستای مجن، در میان کویر می‌درخشد. این منطقه به‌دلیل ساختار منحصربه‌فردش در ارتفاع کوهپایه‌ای، چشم‌اندازی زیبا و عالی به مناطق اطراف دارد.

دشت شقایق کالپوش

منبع عکس: irna.ir

«جنگل دشت شاد» در فاصله ۱۸۰ کیلومتری شمال شرقی شاهرود قرار دارد. گرچه فاصله این منطقه تا شاهرود زیاد است، به دو دلیل مورد توجه گردشگران و مسافران قرار دارد؛ دلیل اول تنوع بی‌نظیر گونه‌های جنگلی و طبیعت زیبای این منطقه و دلیل دوم راه دسترسی به «دشت آفتابگردان و شقایق کالپوش» از این جنگل است.

دشت آفتابگردان کالپوش

منبع عکس: tasnimnews.com

گل‌های زیبای شقایق در بهار و آفتابگردان‌ها در شهریور ماه، پهنای دشت‌های زیبای کالپوش را می‌پوشانند و جذابیت‌های برجسته گردشگری در این منطقه ایجاد می‌کنند. پوشش گیاهی این منطقه درختان پهن برگ و تنوع گسترده گیاهی را شامل می‌شود. با این توصیف، می‌توان دریافت که بازدید از این منظقه بکر طبیعی، بسیار جالب توجه خواهد بود.  

آبشار یخی آوستا در نزدیکی شاهرود

منبع عکس: irangpstracks.com

«آبشار و قندیل‌های یخی آوستا ابرسج» از برجسته‌ترین دیدنی‌های اطراف شاهرود در فصل زمستان هستند. برودت هوای منطقه در این فصل باعث یخ بستن آب های اطراف می‌شود و آبشار یخ زده در میان صخره ها منظره‌ای خلق می‌کند که در کمتر جایی مشابه آن ‌را خواهید دید. این آبشار زیبا در فاصله ۱۵ کیلومتری از شمال شهر شاهرود قرار گرفته‌اند. در بهار نیز کوه‌پایه‌های منتهی به این آبشار مملو از گل‌های بنفش می‌شود.

«باغ گردشگری اورس» از بهترین مناطق گردشگری یک روزه و پیک‌نیک در شاهرود است. این مجتمع اقامتی-تفریحی امکاناتی مانند پیست دوچرخه‌سواری، فوتبال دستی، تخت و آلاچیق، برکه و آب‌نما، کالسکه سواری، چای دودی رایگان و رستوران و مرکز اقامتی دارد. این باغ فضای بسیار مناسبی برای پیاده‌روی و گشت‌وگذار در طبیعت است. این منطقه گردشگری در جاده شاهرود به مجن، در کیلومتر هشت قرار گرفته است.

آبشارهای مصنوعی پارک آبشار شاهرود

منبع عکس: shahrood.ir

«پارک آبشار شاهرود» در خیابان شهید صدوقی این شهر، مکان مناسب دیگر برای پیک‌نیک یک روزه و اتراق مسافران است. این پارک همچنین فضا و امکانات اولیه مناسب برای کسانی که تمایل به کمپ کردن دارند، دارا است. در این پارک ابزار و امکانات ورزشی و جاده سلامت برای استفاده عموم، احداث کرده‌اند. آبشارهای مصنوعی این پارک روی مسیر پلکانی پارک، زیبایی خاصی به این پارک بخشیده‌اند.

کویر رضا آباد در نزدیکی روستای قلعه بالا شاهرود

منبع عکس: jadeh.ir

«کویر رضا آباد» نیز در فاصله دورتری از شاهرود قرار دارد، اما به‌دلیل جاذبه‌های زیبای کویری که دارد، گردشگران زیادی را جذب می‌کند. تماشای طلوع و غروب دلنشین و زیبا در آسمان یک‌دست کویر برای بسیاری از گردشگران جذابیت زیادی دارد. روستاهای قلعه بالا و رضا آباد نزدیک‌ترین روستاها به این کویر هستند. اطرف این کویر محل قشلاق عشایر ایل چوبداری است. برای لذت بردن از تپه‌های ماسه‌ای و شنی این کویر،‌ بهترین زمان فصل پاییز است.

قله شاهوار شاهرود در اوایل بهار

منبع عکس: mehrnews.com

«قله شاهوار» در شمال شاهرود و روستای نکارمن قرار گرفته و بلندترین قله در رشته کوه البرز شرقی است. این کوه با مناظر بسیار زیبا در مسیر صعود، علاقه‌مندان به کوهنوردی را در فصل‌های مختلف سال، به‌خصوص پاییز و بهار جلب می‌کند. «قله برفکه» نیز در ۳۵ کیلومتری شاهرود و شمال شرقی مجن، طبیعتی بسیار زیبا دارد. صعود به این قله دو ساعت زمان می‌برد و در اوایل بهار هنوز برفچال‌ها در دامنه‌ها وجود دارند. در زمستان در این مسیر خطر ریزش بهمن بالا است.

منظره نخل در روستای کویری طرود شاهرود

منبع عکس: afracamp.com

«روستای طرود» روستایی بیابانی در بخش مرکزی شاهرود است. این روستا در دشت کویر قرار دارد و در گذشته در مسیر اصلی جاده ابریشم بوده و امروزه از بهترین نقاط کویرگردی در ایران است. بزرگ‌ترین نخلستان شمال شرقی ایران و رمل‌های کویری زیبا این منطقه را پوشانده‌اند. برای رفتن به این روستا و بهره‌مندی از زیبایی‌های کویری و شترسواری در ریگزارهای اطراف آن، به ۱۲۰ کیلومتری جنوب شاهرود بروید.

منبع عکس‌ها: mehrnews.com

«منطقه شکار ممنوع تپال» در شمال غربی شاهرود با مساحتی بالغ بر ۳۰ هزار هکتار، قرار گرفته است. این منطقه برای علاقه‌مندان حیات وحش، ظرفیت‌های گردشگری بالایی دارد. دسترسی به این منطقه به‌دلیل نزدیکی به شاهرود سخت نیست و به همین دلیل علاقه‌مندان زیادی را در طول سال جذب می‌کند. مردم روستای اطراف این منطقه، باپذیرایی از مسافران و گردشگران و عرضه محصولات دستی و طبیعی روستا، ‌خاطرات خوشی را در سفر به این خطه، برایتان رقم می‌زنند.

«منطقه حفاظت شده خوش ییلاق» نیز از دیگر مناطق دیدنی در حوزه حیات‌وحش برای علاقه‌مندان در این زمینه است. این منطقه در شمال شرقی شاهرود و ۴۷ کیلومتری جاده آزاد شهر قرار دارد. اهمیت ویژه این منطقه به‌دلیل دارا بودن «اکوتون» بین اکوسیستم بیابانی و جنگلی است. اکوتون  به مرز بین دو اکوسیستم متفاوت و جدا از هم اتلاق می‌شود. در طول این محدوده وسیع، دیدنی‌های زیبا و بکر متنوعی، وجود دارد.

جاذبه های تاریخی شاهرود

شهر شاهرود و روستاهای اطراف آن با قدمت بالای تاریخی، آثار و بناهای متنوعی از دوره‌های مختلف را در خود جای داده‌اند. در این بخش به معرفی بخشی از ظرفیت‌های این حوزه می‌پردازیم.

نمای ورودی مسجد جامع شاهرود

منبع عکس: fa.wikipedia.org

«مسجد جامع شاهرود» بنای برجسته تاریخی در شمال محله بیدآباد شاهرود است که به دوره ایلخانی و قاجار، مربوط می‌شود. بنای اولیه و اصلی این مسجد در دوران ایلخانی ساخته شده و در دوران قاجار مرمت شده است. این مسجد یک شبستان اصلی در بخش میانی و دو شبستان در قسمت‌های شرقی و غربی دارد. معماری این بنا بسیار ساده و فاقد تزیینات اضافه است.

آرامگاه بایزید بسطامی در شهر تاریخی بسطام در نزدیکی شاهرود

منبع عکس: persian-man.ir

«آرامگاه بایزید بسطامی» عارف بزرگ قرن سوم هجری در شهر بسطام در ۶ کیلومتری شاهرود، واقع شده است. در اطراف این آرامگاه چند مزار دیگر و یک مسجد قرار گرفته‌اند. این مقبره در آرامگاهی پراکنده و نامنظم باقی ‌مانده از دوران ایلخانی است. این بنای با ارزش در مرکز شهر تاریخی بسطام و در جوار مدرسه شاهرخیه خودنمایی می‌کند. این آرامگاه، معماری ساده با سقفی  گنبدی و پنجره‌هایی فلزی دارد و روی قبر آن سنگی مرمری با حکاکی بخشی از مناجات حضرت علی (ع)، قرار گرفته است.

آرامگاه ابوالحسن خرقانی و تندیس این عارف بزرگ در نزدیکی شاهرود

منبع عکس: fa.wikipedia.org

«آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی» در میان باغی ایرانی با نهری روان، در تپه‌ای در شمال شهر خرقان در ۲۴ کیلومتری شمال شاهرود، گردشگران زیادی را به این منطقه جلب می‌کند. این عارف نامی، نقشی مؤثر در پاسداشت فرهنگ اصیل ایرانی داشته است. شیخ ابوالحسن خرقانی از مریدان بایزید بسطامی بوده و شاگردانی مانند خواجه عبدالله انصاری را تربیت کرده است. امروزه امکانات اقامتی و گردشگری مناسبی در اطراف این بنا ایجاد کرده‌اند.

«مسجد آقا شاهرود» از یادگارهای تاریخی زمان قاجار است و در نزدیکی تکایای قدیمی شاهرود قرار دارد. این بنا در فهرست آثارملی ایران به ثبت رسیده است و بنای آن شامل سردر ورودی، شبستان‌های متعدد، صحن، ایوان، آب‌ انبار قدیمی، حجره و بناهای خدماتی، می‌شود. دو طرف سردر ورودی منقش به آجرکاری و گچبری، طاق‌نماهای محرابی کار گذاشته‌اند. بازدید از این بنای تاریخی، برای علاقه‌مندان به تاریخ و معماری اسلامی، خالی از لطف نیست.

نمای بیرونی و حیاط خانه تاریخی یغمایی در شاهرود

منبع عکس: shahroodcity.com

در استان سمنان خانه‌های تاریخی متعددی وجود دارند که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به «خانه یغمایی‌ها» در خیابان هشتم شهریور شاهرود اشاره کرد. خانه‌های تاریخی نمادی از تاریخ و فرهنگ دوره تاریخی‌شان را نشان می‌دهند. خانه یغمایی‌ها از نمونه‌های برجسته تاریخی باقی مانده از دوران پهلوی است و امروزه اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شاهرود در این خانه قرار دارد. این خانه با باغچه‌های کوچک، حوض آبی فیروزه‌ای و اتاق هایی در اطراف حیاط، تنها خانه قدیمی بادگیردار در شاهرود به حساب می‌آید.

سردر ورودی موزه آب شاهرود

منبع عکس: isna.ir

«موزه آب» و «موزه بزرگ شاهرود» از مهم‌ترین و با ارزش‌ترین موزه های استان سمنان هستند. در موزه آب در تالارهایی جداگانه امکان بازدید از ادوات و ابزار قدیمی و مدرن صنعت آب وجود دارد. موزه بزرگ شاهرود نخستین و غنی‌ترین موزه در این استان است. این موزه در گذشته ساختمان بلدیه یا شهرداری شاهرود بوده است. قدیمی‌ترین اثر موجود در این موزه قدمتی هشت هزار ساله دارد که از تپه سنگ چخماق بسطام کشف شده است. بیش از ۱۲۰ نسخه خطی ارزشمند در این موزه نگهداری می‌شوند. موزه آب در خیابان مصلی و موزه شاهرود در خیابان فردوسی شاهرود قرار گرفته‌اند.

مجسمه عشایر و دامپروران موزه مردم شناسی شاهرود

منبع عکس: irna.ir

یکی از جاذبه‌های تاریخی جذاب برای علاقه‌مندان به خرید و گشت‌ و گذار در بازار، «بازار تاریخی شاهرود» است. این بازار در بافت قدیمی شهر قرار دارد و شامل بناهایی مانند کاروان‌سرا، بارانداز، مسجد و گرمابه می‌شود. این بازار دو راسته اصلی با ۲۵۰ باب مغازه و پنج ورودی دارد. بنای تاریخی این بازار در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

راسته اصلی بازار تاریخی شاهرود

منبع عکس: tolran.com

«کاروانسرای شاه عباسی» در روستای عباس آباد شهرستان شاهرود، به دوره صفویه تعلق دارد و در زمان قاجار مرمت شده است. این بنا در واقع شامل سه کاروانسرای به هم چسبیده می‌شود. کتیبه موجود در سردر کاروان‌سرا از زمان ساخت این بنا خبر می‌دهد. به‌دلیل وجود مناطق کویری در نزدیکی این کاروان‌سرا، امکان بهره بردن از تفریحاتی مانند شتر سواری، صحرا نوردی، گشت‌های سافاری و رصد آسمان کویر و ستاره شناسی در شب وجود دارد.

پل سرچشمه بر روی رودخانه شاهرود

منبع عکس: boumism.com

«پل سرچشمه شاهرود» در محله سرچشمه شاهرود، جنب میدان امام رضا قرار دارد و قدمت آن به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی می‌رسد. این پل در مسیر شاهرود-مشهد و روی رودخانه شاهرود، قرار گرفته است.  

سوغات و صنایع دستی شاهرود

خشک کردن زردآلوهای قیسی صادراتی در شاهرود

منبع عکس: pakhshemive.com

سوغات شاهرود شامل خوراکی‌ها و محصولات طبیعی و صنایع دستی محلی این شهر می‌شود. انواع نان‌های محلی در شاهرود با طعم های مختلف وجود دارند. از فروشگاه‌های داخل و نزدیک شهر می‌توانید انواع نان‌های شاهرود مانند کاک، نان قندی و نان شیری را تهیه کنید. برگه زردآلو و قیسی‌های شاهرود به‌دلیل کیفیت بالا، شهرت زیادی دارند و به کشورهای مختلف صادر می‌شوند. انگور شاهرود با بیش از ۵۰ نوع متنوع، از دیگر اقلام صادراتی این شهر است.

از برجسته‌ترین خصوصیات سفال شاهرود، سبک بودن آن است

از برجسته‌ترین صنایع دستی شاهرود می‌توان به سفال، سرامیک ، گلیم، جاجیم و بافت های سنتی این شهر اشاره کرد. کارگاه‌های سفالگری شاهرود انواع مختلف سفال‌های آوایی، مشبک، دوجداره و شیشه‌ای را تولید می‌کنند. از برجسته‌ترین خصوصیات سفال شاهرود، سبک بودن آن است. گلیم‌بافی در بیش‌ترنقاط کویری ایران، هنری رایج است. بافت جاجیم بیشتر در نقاط کوهستانی و مرتفع شاهرود صورت می‌گیرد.

منابع عکس‌ها: rasekhoon.net, namnak.com, toptourist.ir, vista.ir

در نقاط سردسیر شاهرود، بانوان بومی با استفاده از پشم ریسیده، نوعی پارچه پشمی به نام «چقا» می‌بافند و در تهیه لباس‌های مردان استفاده می‌کنند. از دیگر صنایع متداول در شهر شاهرود می‌توان منبت‌کاری، نمدمالی و سوزن دوزی را نام برد.

غذاهای محلی شاهرود

شهر شاهرود به‌دلیل قرار گرفتن در منطقه چند اقلیمی، محصولات کشاورزی و دامی متنوع و غذاهای بومی فراوانی دارد.

«ته‌چین شاهرودی» غذای محلی و پرطرفدار این شهر است که در طبخ آن از گوشت گوسفندی چرب یا مرغ، رشته، برنج، ادویه و زیره پلویی و غوره استفاده می‌شود. لابه‌لای این ته‌چین یکی از مواد اسفناج سرخ شده، بادمجان سرخ شده، سیب‌زمینی، کدو حلوایی یا هویج را می‌گذارند. می‌توان لوبیا یا باقالی را جایگزین رشته کرد.

«تاک پلو» دیگر غذای معروف این شهر است و با موادی مانند مرغ، پیاز، برنج، ادویه، زعفران و برگ مو پخته می‌شود. از دیگر غذاهای معروف و متداول در شاهرود که با برنج طبخ می‌شوند می‌توان «شنگی پلو»، «رشته پلو» و «آلبالو پلو» را نام برد.

منابع عکس‌ها: film.tebyan.net, ghazaland.com, hotelghasrbastam.com, vibre.net

«آش زنگلاچو» با سبزی و برنج و حبوبات پخته می‌شود و از زردآلوهای معروف شاهرود در آن می‌ریزند. این آش طعم ملس دارد و برای فصل‌های سرد سال مناسب و مقوی است. خورشت سیب آلبالو و خورشت قورمه شاهرود نیز بین مردم این شهر محبوبیت فراوان دارند. «دیگی»، غذای مخصوص عشایر این منطقه است که در دیگ‌های مسی دردار و با گوشت، برنج، صیفی‌جات و روغن دنبه، پخته می‌شود.

آداب و رسوم مردم شاهرود

مردم شاهرود به زبان فارسی با گویش شاهرودی صحبت می‌کنند. این لهجه در بسیاری از نقاط مختلف استان سمنان و بعضی از جاهای استان گلستان نیز، استفاده می‌شود. در سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر در حدود ۱۵۰ هزار نفر، برآورد شده که دومین شهر پرجمعیت در استان است.

 عید نوروز برای مردم شاهرود بسیار اهمیت دارد و استقبال از این عید باستانی با آئینی خاص برگزار می‌شود. در اطراف شهر شاهرود با شروع فصل بهار تحولی در طبیعت رخ می‌دهد که مردم شاهرود آن را به فال نیک می‌گیرند و با نکوداشت آیین سنتی خانه تکانی و برگزاری جشن های پایانی سال مانند چهارشنبه سوری و همین طور پختن نان‌های محلی و شیرینی‌های بومی به استقبال این ایام می‌روند. در فاصله ۱۰ روز مانده تا نوروز، سبزه‌های مختلف را با نیت‌های متفاوت در شاهرود سبز می‌کنند. سبزه گندم را برای افزایش روزی، عدس برای زیبایی، نرگس برای شادی اموات و آفتابگردان برای گردش کار سبز می‌شوند و در روز ۱۳ نوروز سبزه‌ها را به نیت درخواست باران روی بام خانه‌ها می‌گذارند.

در شب‌های ماه رمضان در نواحی بومی و سنتی مراسم چاووشی خانی انجام می‌شود

سنت شب‌خوانی و مناجات خوانی از آداب مرسوم در نزدیک سحرهای ماه رمضان، در شاهرود است. در شب‌های این ماه در نواحی بومی و سنتی مراسم چاووشی خانی انجام می‌شود. عزاداری مراسم محرم نیز در شاهرود با آداب و رسوم خاص صورت می‌گیرد. اجرای تعزیه و نخل‌گردانی از معروف‌ترین آیین ماه محرم در شاهرود است.

اقامت در شاهرود

هتل‌ های شاهرود گزینه‌های مناسبی برای اقامت در این شهر تاریخی هستند. اقامتگاه‌های بوم‌گردی شاهرود نیز تنوع بالا و خدمات رفاهی مناسبی دارند.

هتل چهار ستاره پارمیدا شاهرود

منبع عکس: hotelyar.coml

«هتل پارمیدا» هتل چهار ستاره شاهرود با امکان پذیرش ۲۴ ساعته است. این هتل در ۱۷ کیلومتری فرودگاه شاهرود، هفت و نیم کیلومتری ایستگاه راه‌آهن و یک کیلومتری ترمینال مسافربری قرار دارد. این هتل فاصله مناسبی تا دیدنی‌های داخل شهر دارد. هتل پارمیدا در خیابان تهران شاهرود، بلوار دانشگاه، مقابل ترمینال شاهرود، قرار گرفته است.

هتل چهار ستاره قصر بسطام در منطقه تاریخی بسطام شاهرود

منبع عکس: register724.com

«هتل قصر بسطام» نیز دیگر هتل چهار ستاره در شاهرود است. این هتل در منطقه نمونه گردشگری بسطام قرار دارد. فاصله این هتل از فرودگاه، ایستگاه راه‌آهن و پایانه شاهرود در حدود ۳۰ دقیقه است و در نزدیکی آثار تاریخی و طبیعی شمال شاهرود است. این هتل خدمات مناسبی به مسافران ارائه می‌کند.

مهمانسرای جهانگردی شاهرود در پارک جنگلی این شهر

منبع عکس: eghamat24.com

«مهمانسرای جهانگردی شاهرود» در ابتدای خیابان فردوسی و داخل پارک شهر قرار گرفته است. این هتل فاصله کوتاهی تا بازار سنتی و دیدنی‌های تاریخی داخل شهر دارد. چشم‌انداز این هتل به‌دلیل قرار گرفتن در پارک جنگلی شاهرود زیبا است و فاصله مناسبی تا فرودگاه، ایستگاه راه‌آهن و پایانه شهر دارد. قیمت این هتل در مقایسه با هتل‌های دیگر متناسب‌تر است و امکانات رفاهی مناسبی دارد.

کلبه‌های اقامتی مجتمع گردشگری اورس شاهرود

منبع عکس: charcharkh.rozblog.com

«مجموعه اقامتی اورس شاهرود» در بخش بسطام و کیلومتر هشت جاده مجن قرار گرفته است. این مجموعه در منطقه‌ای خوش آب و هوا و ییلاقی قرار دارد و امکانات تفریحی و ورزشی مناسب در اختیار گردشگران و مسافران می‌گذارد. کلبه‌های این مجموعه تجربه اقامتی متفاوت در طبیعت زیبا را برایتان ایجاد می‌کنند.

اقامتگاه بومگردی کوچه باغ در روستای قلعه بالا شاهرود

منبع عکس: koochebagh.uspace.ir

«اقامتگاه بومگردی کوچه باغ» در بخش بیارجمند روستای قلعه بالا، در  ورودی این روستا واقع شده است. در این اقامتگاه می‌توانید از اقامت فول برد استفاده کنید که همراه با صبحانه، ناهار و شام است. این اقامتگاه خانه‌های بومی برای ظرفیت‌های بالای مسافر را دارد و تا ۲۵ نفر می‌توانند در خانه بومی آن، اقامت کنند. این اقامتگاه در نزدیکی پارک ملی خارتوران قرار دارد و در فاصله حدود ۱۳۰ کیلومتر با شاهرود، قرار گرفته است.

اقامتگاه بومگردی ارگ در روستای قلعه بالا شاهرود

منبع عکس: arg.uspace.ir

«اقامتگاه بومگردی ارگ» از دیگر خانه‌های بومی در روستای قلعه بالا است. این اقامتگاه نیز در طول سال از مسافران و گردشگران زیادی پذیرایی می‌کند. در این اقامتگاه می‌توانید با هماهنگی قبلی، انواع غذاهای بومی و محلی شاهرود را مانند تاک پلو، سفارش دهید.

از دیگر اقامتگاه‌های بومگردی در اطراف شاهرود می‌توان به «اقامتگاه بومگردی عمارت پروین» در روستای قلعه نو خرقان، «اقامتگاه بومگردی چشمه مراد» در نزدیکی جنگل ابر و «اقامتگاه بومگردی قیچ قلعه» در حد فاصل جنگل ابر و جنگل اولنگ اشاره کرد.

رستوران های شاهرود

رستوران‌ ها و کافه های شاهرود، غذاهای متنوع ایرانی و محلی این شهر را با کیفیتی مناسب به گردشگران عرضه می‌کنند. به‌دلیل جاذبه‌های فراوان اطراف شاهرود، رستوران های متفاوتی در این شهر و نزدیکی آن قرار دارند و بعد از گشت‌وگذار در نقاط دیدنی این منطقه، می‌توانید از غذاهای خوش طعم و محلی آن‌ها، لذت ببرید.

«رستوران کبابچی شاهرود» اولین رستوران بزرگ شاهرود است که غذاهای با کیفیت و تازه سرو می‌کند. در این رستوران انواع کباب‌ها و خورشت‌ها سرو می‌شود و در تمام ساعات روز باز است. در ساعات مختلف می‌توانید از نوشیدنی‌های کافه این رستوران نیز لذت ببرید.

سفره خانه سنتی عمارت شاهرود

رستوران سنتی عمارت شاهرود، منبع عکس: seeiran.ir

«رستوران هفت خوان» در حد فاصل میدان امام رضا و میدان آزادی قرار دارد و ته‌چین هایی با کیفیت عرضه می‌کند. «سفره خانه سنتی عمارت شاهرود» با محیطی زیبا و سنتی و غذاهای با کیفیت از مسافران و گردشگران پذیرایی می‌کند. در این رستوران انواع غذاهای اصیل ایرانی سرو می‌شود.

نمای ورودی رستوران کاخ شاهرود

منبع عکس: seeiran.ir

«رستوران سنتی کاخ شاهرود» از بهترین و با کیفیت‌ترین رستوران‌های شاهرود است. در این رستوران پس از صرف غذا، چای داغ و خوش طعم سرو می‌شود. این رستوران در خیابان آبشار شاهرود قرار گرفته است.

راهنمای سفر به شاهرود

سفر به شاهرود از راه‌های مختلفی امکان‌پذیر است. این شهر هم فرودگاه، هم ایستگاه راه‌آهن و هم ترمینال مسافربری دارد. وسیله نقلیه شخصی نیز برای بسیاری از شهرهای مرکزی و شرقی کشور، می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.

سفر هوایی به شاهرود

نمای برج مراقبت و ورودی فرودگاه شاهرود

منبع عکس: shahvarefarda.ir

فرودگاه بین المللی شاهرود، بزرگ‌ترین فرودگاه این استان است. این فرودگاه را در ۱۵ کیلومتری شرق شاهرود و در جاده شاهرود-مشهد ساخته‌اند و در سال ۱۳۸۰ پروازهای مسافری از این فرودگاه، به بهره‌برداری رسید. ساخت این فرودگاه به‌دلیل ظرفیت‌های برجسته گردشگری و صادراتی این شهر بسیار ضروری بود. در حال حاضر، فرودگاه شاهرود بین‌المللی است و پروازهایی به شهرهای زیارتی در مواقع خاص سال دارد. در حال حاضر شنبه‌ها و سه‌شنبه‌ها از تهران به شاهرود و برعکس پرواز انجام می‌شود. توسعه باندهای این فرودگاه برای پروازهای داخلی بیشتر در آینده، در دستور کار است.

سفر زمینی به شاهرود

شهر شاهرود در شمال شرقی ایران قرار دارد و به شهرهای دامغان و گرگان نزدیک است. مسیر دسترسی شهرهای شمالی ایران به مشهد از شهر گرگان می‌گذرد و یکی از زیباترین  جاده‌های داخلی ایران است. از طرفی این شهر نزدیک به ۵۰۰ کیلومتر با مشهد فاصله دارد و شهرهای غرب، جنوب غرب و مرکز ایران در مسیر به‌سمت مشهد، از این شهر می‌گذرند.

برای تردد از شهرهای شرق و جنوب شرقی ایران به شاهرود، ابتدا باید به سبزوار بروید و سپس به‌سمت شاهرود در غرب سبزوار ادامه مسیر دهید. دسترسی شهرهای جنوبی به شاهرود از طریق قم و گرمسار است و شهرهای غربی نیز با گذشتن از گرمسار به شاهرود می‌رسند.

فاصله تهران تا شاهرود کمی بیشتر از ۴۰۰ کیلومتر است. برای رفتن به شاهرود از تهران، از خروجی‌های اتوبان بعثت، بسیج یا جاده خاوران وارد جاده مشهد شوید و با گذشتن از شهرهای گرمسار، سمنان و دامغان، به شاهرود می‌رسید.

سفر با قطار به شاهرود

نمای ورودی ساختمان راه آهن شاهرود

منبع عکس: eghamat24.com

ایستگاه راه‌آهن شاهرود در شمال شرقی این شهر قرار دارد و به‌دلیل قرار گرفتن شاهرود در مسیر قطارهای تهران-مشهد ، ایستگاه راه‌آهن آن، پر تردد است. تمام شهرهای مجهز به ایستگاه‌های راه‌آهن از طریق خطوط ریلی مستقیم یا غیرمستقیم به شاهرود تردد دارند. از تهران و مشهد،‌ روزانه چندین قطار در ساعات مختلف در این مسیر مسافران را جابه‌جا می‌کنند.

سفر با اتوبوس به شاهرود

پایانه مسافربری شاهرود در بلوار دانشگاه این شهر قرار گرفته است و در طول هفته از این پایانه، به شهرهای شمالی، کرج، قم، اصفهان، مشهد، کرمانشاه و شهرهای مرکزی اصلی تردد می‌شود. از تهران به شاهرود و برعکس روزانه در ساعت‌های مختلف تردد صورت می‌گیرد.

نویسنده: مینا بهزادی‌منش

از کجا شروع کنیم

نقشه جاهای دیدنی، هتل‌ها و رستوران‌ها

map