شهر سراب در جنوب شرق استان آذربایجان شرقی واقع شده است. این شهر با جمعیتی بالغ بر ۴۵,۰۰۰ نفر، طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، مرکز شهرستان سراب است و از شمال به شهرستان‌های مشکین شهر و هریس، از جنوب به شهرستان میانه، از شرق به استان اردبیل و از غرب به شهرستان بستان‌آباد متصل می‌شود.
شواهد مختلفی در خصوص وجه تسمیه سراب وجود دارد از آن جمله اینکه حمدالله مستوفی در کتاب نزهة القلوب، از سراب با نام «سراو» یاد کرده است. یاقوت حموی و برخی از مورخان نیز نام این شهر را «سراو» یا «سرو» ذکر کرده‌اند؛ شهری که در کنار رودخانه سراو احداث شده و به همین دلیل به آن سراو یا سراب گفته‌اند.
آثار تاریخی متعددی نظیر کتیبه اورارتو، تپه‌های باستانی و معابد سنگی حاکی از آن است که قدمت این شهرستان به دوره پیش از اسلام می‌رسد. دو سنگ نبشته اورارتویی در این منطقه کشف شده است که به اهمیت تاریخی آن صحه می‌گذارد. علاوه بر این، تپه‌های باستانی، سفالینه‌ها، آثاری متعلق به دوران پارت‌ها و همچنین آثاری از تمدن ساسانی نیز در محدوده سراب پیدا شده است.
سراب را بهتر بشناسید:
آب و هوای سراب
عکس از گوگل‌مپ (عکاس: غلامرضا کاتبی)
شهر سراب بین دو کوه سبلان و بزقوش قرار گرفته است؛ از همین رو به‌دلیل آب و هوای سرد و کوهستانی‌اش، جزو نقاط سردسیر کشور محسوب می‌شود. فصل بهار و تابستان، بهترین زمان سفر به سراب است. زمانی که می‌توانید از گرمای هوا به آن پناه ببرید و تعطیلاتی به‌یادماندنی را سپری کنید.
جاهای دیدنی سراب
عکس از ویکی‌مدیا (عکاس: AmirAK)
سراب، منطقه‌ای بسیار تاریخی و کهن است و بدیهی است که آثار تاریخی، بخش وسیعی از جاهای دیدنی سراب را تشکیل می‌دهد. اما علاوه بر دیدنی‌های تاریخی، جاذبه های طبیعی و آبگرم‌های بسیاری نیز در این منطقه جای گرفته است.
جاذبه های تاریخی و فرهنگی سراب
«سنگ نبشته یا کتیبه رازلیق» در روستای رازلیق در ۱۲ کیلومتری شمال سراب قرار دارد و یکی از جاذبه‌های باستانی سراب است که ارزش تاریخی این منطقه را به تصویر می‌کشد. این سنگ نبشته با ابعاد ۸۰ در ۱۲۰ سانتی‌متر، متنی ۱۶ سطری دارد که به‌مناسبت پیروزی یکی از پادشاهان اورارتو درجنگ و فتح چندین سرزمین، حکاکی شده است.
«سنگ افراشته های قیرخ قیزلار» که به چهل دختر نیز معروف هستند، در روستای نشتبان (قیرخ قیزلار) قرار دارند و طبق اعتقاد مردم محلی، این سنگ افراشته‌ها چهل انسان بوده‌اند که به‌خاطر گمراهی از مسیر خدا، دچار غضب الهی شده و به شکل سنگ درآمده‌اند؛ هرچند که تعداد آن‌ها بیشتر از چهل سنگ است. نظرهای جالب دیگری نیز وجود دارد، نظیر اینکه هر سرداری که در جنگ پیروز می‌شد یا سردار دشمن را به هلاکت می‌رساند، از این سنگ‌ها برمی‌افراشت. در صورتی که به این منطقه سفر کردید، بازدیدی هم از «کتیبه میخی اورارتویی نشتبان» داشته باشید که قدمت آن به سده هشت هجری قمری برمی‌گردد و به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسجد جامع سراب یکی دیگر از جاذبه‌هایی است که ارزش دیدن دارد و شهرت آن به این خاطر است که هیچ مناره و گلدسته‌ای ندارد. این مسجد سه محراب دارد که يکى از آن‌ها با کاشى لعابدار نفیسش، نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. محراب مسجد جامع که در موزه آذربایجان به نمایش گذاشته شده است، قدمتی بالغ بر ۵۰۰ سال دارد.
عکس از گوگل‌مپ (عکاس: امیر ستوده)
در طول گشت‌وگذار خود در سراب می‌توانید سری هم به «چهار طاق ساسانی آغمیون» بزنید که به‌عنوان یک اثر ملی جذابیت‌های خودش را دارد؛ به‌ویژه که قدمت این بنای سنگی به دوران ساسانیان برمی‌گردد و طبق شواهد ظاهرا آتشكده يا یک عبادتگاه ساسانی بوده است.
موزه مردم‌شناسی عشاير آذربايجان که تنها موزه عشاير در ايران محسوب می‌شود و در ساختمان قديمی حمام جلال سراب قرار دارد، امکان آشنایی هرچه بیشتر با آداب و رسوم، معيشت، فنون، پوشاک، صنايع دستی و... در جامعه عشايری را برای گردشگران فراهم می‌کند.
مسجد تاریخی و کهن اسنق هم از دیگر آثار تاریخی سراب است که متعلق به عصر ایلخانی است و علاوه بر ستون‌های بزرگ و سرستون‌های مقرنس، پنجره‌هایی منبت کاری شده دارد و جزو آثار ملی ایران به حساب می‌آید.
جاذبه های طبیعی سراب
چشمه های آبگرم سراب یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی سراب هستند که از معروف ترین آن‌ها می‌توان به آبگرم اسبفروشان اشاره کرد که در دامنه رشته کوه‌های بزقوش قرار دارد. آبگرم شالقون، آبگرم الله حق، آبگرم جلده باخان و... نیز از معروف ترین چشمه‌های آبگرم سراب هستند که بازدید از آن‌ها خالی از لطف نخواهد بود.
منطقه نمونه گردشگری آغمیون- سهزاب که در جاده سراب- اردبیل واقع است و فاصله چندانی با سراب ندارد، منطقه‌ای بکر و طبیعی است که در تابستان به‌واسطه آب و هوای خنکش، به یکی از پرطرفدارترین تفرجگاه های سراب تبدیل می‌شود.
سوغات سراب
عسل سبلان را می‌توان معروف ترین سوغات سراب به شمار آورد. همچنین به واسطه آبو هوای مطلوب کوهستانی و رونق دامداری در این منطقه، لبنیات محلی همچون کره، دوغ، پنیر و... نیز طرفداران بسیاری دارد. از دیگر سوغات خوشمزه سراب می‌توان به نان فطیر اشاره کرد که هم برای وعده صبحانه و هم عصرانه میل می‌شود.
فرش و قالی، گلیم، منبت چوبی و حکاکی روی فلز نیز از جمله صنایع دستی سراب هستند که با خرید آن‌ها، هم یادگاری‌های جذابی از این منطقه و سفرتان خواهید داشت و هم می‌توانید از هنرمندان سراب و رونق اقتصاد محلی حمایت کنید.
اقامت در سراب
عکس از جاباما (عکاس: نامشخص)
برای اقامت در هتل های سراب می‌توانید به هتل جهانگردی سراب سر بزنید که با پرسنلی مجرب و خوش خلق پذیرای شما خواهند بود. ضمن اینکه امکان اجاره ویلا، سوییت و آپارتمان نیز در این شهر زیبا وجود دارد و در نتیجه گزینه‌های متعددی پیش رویتان قرار دارد. علاوه بر این، از آنجا که سراب فاصله چندانی با اردبیل ندارد، می‌توانید برای اقامت از هتل های اردبیل یا اقامتگاه‌های بومگردی که در میانه راه سراب و اردبیل قرار گرفته‌اند نیز، استفاده کنید.
رستوران های سراب
رستوران دریا، رستوران شاندیز طاران، پیتزا زیتون، رستوران سرچشمه (میلانی)، فست فود-ساندویچی آذربایجان و رستوران زعفران از جمله رستوران های سراب هستند که با غذاهای لذیذ خود، انرژی مضاعفی برای گشت‌وگذار در سراب و جاذبه‌های اطراف آن به شما گردشگران می‌دهند.
راهنمای سفر به سراب
عکس از گوگل‌مپ (عکاس: غلامرضا کاتبی)
با توجه به اینکه سراب در مسیر تبریز به اردبیل قرار دارد، گردشگران زیادی به این شهر سفر یا از آن گذر می‌کنند. از آنجا که سراب فاقد فرودگاه است، برای سفر هوایی به سراب می‌توانید به فرودگاه بین‌المللی تبریز یا فرودگاه اردبیل بروید و سپس باقی مسیر را با سواری‌های بین شهری طی کنید. فاصله فرودگاه تبریز تا سراب حدود ۱۴۰ کیلومتر و فاصله فرودگاه اردبیل تا سراب، ۱۰۰ کیلومتر است. برای سفر زمینی به سراب هم با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در اختیارتان قرار دهیم.
سفر زمینی به سراب
اگر اهل تهران هستید برای سفر با اتوبوس به سراب می‌توانید به‌راحتی به پایانه جنوب یا غرب مراجعه کنید و مستقیما به سراب سفر کنید؛ در صورتی هم که در سایر شهرهای ایران ساکن هستید، با پایانه مسافربری محل سکونت خود تماس بگیرید تا از وجود اتوبوس به مقصد سراب مطلع شوید؛ در غیر این صورت می‌توانید بلیط اتوبوس خود را به مقصد اردبیل یا تبریز تهیه کنید و از یکی از این دو شهر با اتوبوس یا سواری به سراب بروید.
فاصله اردبیل تا سراب حدود ۹۰ کیلومتر و فاصله تبریز تا سراب حدود ۱۴۰ کیلومتر است. همچنین سراب در ۱۰۰ کیلومتری شهر میانه در استان آذربایجان شرقی واقع شده است.
خط راه‌آهن مشهد-بستان آباد در سال ۹۸ راه‌اندازی شد و با توجه به اینکه بستان آباد در فاصله ۷۰ کیلومتری سراب قرار دارد، اگر ساکن مشهد و حواشی آن هستید، می‌توانید برای سفر به سراب با قطار ، ابتدا به بستان آباد بروید و سپس باقی مسیر را با سواری طی کنید. در غیر این صورت اگر ساکن یکی از شهرهای تهران، تبریز، زنجان، قزوین، کرج و مشهد هستید، می‌توانید با قطار به میانه سفر کنید و تا شهر سراب را با سواری ادامه دهید. علاوه بر این، امکان سفر ریلی به تبریز نیز وجود دارد که ۱۴۰ کیلومتر با سراب فاصله دارد و ضمن گشت‌وگذار در تبریز می‌توانید از طریق جاده‌های مواصلاتی به‌سمت سراب حرکت کنید.
اگر سفر با خودروی شخصی جزو اولویت‌های سفر شما است و این نوع سفر را ترجیح می‌دهید، می‌توانید از تهران به‌طرف کرج و تاکستان راه بیفتید و مسیر خود را به‌سمت ابهر، زنجان، بستان آباد و در نهایت سراب ادامه دهید. فاصله تهران تا سراب حدود ۶۴۰ کیلومتر است که بدون احتساب توقف و در شرای عادی حدود هفت یا هشت ساعت طول می‌کشد.
در صورتی که قصد دارید از سنندج رهسپار سراب شوید، می‌توانید مسیر سنندج، بیجار، زنجان، بستان آباد و سراب یا مسیر سنندج، مریوان، میاندوآب، بستان آباد و سراب را انتخاب کنید و از مسیر سفر خود نهایت لذت را ببرید.
برای اینکه از بیرجند در شرق کشور به‌سمت سراب در آذربایجان شرقی بروید، به‌طرف سبزوار و شاهرود حرکت کنید تا پس از عبور از تهران، زنجان و بستان آباد و طی مافتی معادل ۱۷۷۰ کیلومتر، به مقصد خود برسید. اگر هم در بندرعباس زندگی می‌کنید و دوست دارید سفر زمینی به سراب را از جنوب کشور با خودرویتان تجربه کنید، می‌توانید با گذر از مسیر سیرجان-بندرعباس، شهر بابک، یزد، نایین، کاشان، قم، زنجان و بستان آباد، قدم به سراب بگذارید و از حضور در یکی از شهرهای شمال غرب کشور نهایت استفاده را ببرید.
عکس‌های گالری از گوگل مپ؛ عکاسان: بهرام غریبی، میثم محمدخانی، سراب یوردوم
