اردل از شهرهای مرکزی استان چهارمحال و بختیاری و مرکز شهرستان اردل است. این شهر با بیش از ۱۰,۰۰۰ نفر جمعیت، طبق آخرین سرشماری انجام شده در سال ۱۳۹۵، ساکنین بختیاری دارد و دارای گویش، موسیقی و آداب و رسوم مردمان بختیاری است. اردل در فاصله ۹۵ کیلومتری جنوب غربی شهرکرد و در مسیر اصلی ارتباطی استان خوزستان با استان چهارمحال و بختیاری و استان اصفهان قرار دارد.
این شهر از قدیم بخشی از ییلاقات عشایر هفت لنگ بختیاری بوده و طبق تحقیقات باستان شناسان، قدیمیترین یافتههای حاکی از سکونت بشر در غارهای باستانی این منطقه به اواخر دوران پارینهسنگی و اوایل دوران نوسنگی باز می گردد؛ یعنی بیش از ده هزار سال پیش. از قدیمیترین مستندات مکتوبی که در آن به اردل اشاره شده، میتوان به سفرنامه این خردادبه در قرن نهم میلادی و سفرنامه ابن بطوطه در اوایل قرن چهارده میلادی اشاره کرد.
درباره اردل بیشتر بخوانید:
آب و هوای اردل
عکس از گوگلمپ (عکاس: هادی کریمی)
شهر اردل با قرارگیری در ارتفاعات رشته کوه زاگرس و با ارتفاع ۱۸۰۰ متر از سطح دریا، از آب و هوای معتدل کوهستانی، ولی خشک برخوردار است. بیشینه دمای هوای تابستان در این شهر به ۳۵ درجه سانتیگراد و کمینه دما در بهمن ماه به منفی ۱۰ درجه میرسد. از این رو بهترین زمان سفر به اردل را میتوان فصل بهار در نظر گرفت. زمانی که کوهستان و دشتهای منطقه در اوج سرسبزی خود هستند و دمای هوا برای گشت و گذار بسیار مطبوع است. در فصل تابستان نیز اگرچه ممکن است گرمای هوا در طی روز در بعضی مناطق آزاردهنده باشد، اما شبهای خنک و ییلاقی، خستگی روز را از تن شما به در خواهد کرد.
سوغات اردل
عکس از جاباما (عکاس: نامشخص)
بارندگی کافی و خاک مناسب، شهرستان اردل را به یکی از مناطق حاصلخیز استان تبدیل کرده است. از این رو پرورش محصولات کشاورزی و انواع دام، رایجترین کسب و کار اهالی اردل به شمار میآید که به تبع آن، محصولات لبنی و فرآوردههای دامی محلی اردل، از محبوبیت خاصی در میان گردشگران برخوردار هستند.
صنایع دستی اردل نیز همچون سایر مناطق بختیاری، شامل انواع هنرهای بومی عشایر منطقه میشود. از آن جمله میتوان به قالیهای دستبافت قیصری و دشتکی و انواع دیگر منسوجات عشایری اشاره کرد که در عین سادگی، از زیبایی منحصربهفردی متأثر از طبیعت و زندگی بومی، برخوردارند.
جاهای دیدنی اردل
عکس از گوگلمپ (عکاس: امیر کامرانفر)
علیرغم پیشینه طولانی و جذابیتهای تاریخی اردل برای باستانشناسان، اکثر جاهای دیدنی اردل از منظر گردشگران، شامل طبیعت بینظیر و مناظر چشمنواز و پرصلابت زاگرس میشود.
جاذبه های طبیعی اردل
شاید بتوان آبشار زرد لیمه را از مشهورترین دیدنیهای طبیعت استان چهارمحال و بختیاری برشمرد که در منطقه دیناران شهرستان اردل قرار گرفته و با ۴۰ متر عرض تاج، یکی از عریضترین آبشارهای ایران به شمار میآید.
منطقه بهشت آباد، در نزدیکی روستای بهشت آباد و در فاصله ۷ کیلومتری از شهر اردل قرار گرفته و یکی از پرطرفدارترین جاذبه های طبیعی اردل به شمار میرود. رودخانه بهشت آباد نیز که از سرچشمههای رود کارون به شمار میآید، با حاشیههای سرسبز و پر طراوتی که دارد از دیگر تفرجگاههای محبوب منطقه در بین گردشگران است. پارک جنگلی گندمکار و پارک جنگلی شیاسی هم در فهرست تفرجگاههای زیبای شهرستان اردل جای دارند.
عکس از گوگلمپ (عکاس: محمدرضا فیض آبادی)
همچنین دشتها، باغها و چشمههای متعدد و معروفی در جایجای شهرستان اردل واقع شدهاند که هریک از محبوبیت خاص خود در میان گردشگران و اهالی منطقه برخوردار هستند. در این میان میتوان به باغات دره دراز (دردراز)، باغات بنوار، درختستان های كوهينه، دشت زرداليک، چشمه مولا در روستای آلیکوه، چشمه سرداب در رستم آباد، چشمه سرخون، چشمه شلیل، چشمههای باغ رستم اردل و دشت زیبای اردل اشاره کرد.
جاذبه های تاریخی اردل
روستای بهشت آباد، در کنار طبیعت بینظیری که دارد، تپه باستانی بهشت آباد را نیز در خود جای داده است. پل تاریخی بهشت آباد از دوران قاجار نیز، در این روستا قرار گرفته است.
کاروانسرای شلیل، واقع در روستایی به همین نام از آثار مهم باستانی اردل محسوب میشود که در کنار مسیر سنگفرش و تاریخی دزپارت، از دوران هخامنشی بر جای مانده است. جاده تاریخی دزپارت که به صورت سنگ فرش با دیوارههای صخرهای و به صورت طبیعی تحت حفافظت بوده است، به دوره هخامنشی برمیگردد و راه ارتباطی خوزستان و شوش با فلات مرکزی ایران بوده است.
اقامت در اردل
عکس از گوگلمپ (عکاس: Mohsen)
علاوه بر امکان محدود اجاره واحدهای اقامتی که در برخی نقاط اردل فراهم است، اقامتگاه بوم گردی دژگرد و اقامتگاه بومگردی کول میشون در میان هتل های اردل به چشم میخورند. مزیت اقامت در اقامتگاه های بومگردی برای گردشگران، نزدیکی هرچه بیشتر به زندگی اهالی منطقه و تجربه اقامتی آرام و به دور از هیاهو، در روستاهای کوهستانی اردل است.
رستوران های اردل
علیرغم طبیعت بسیار زیبای اردل و پیشینه کهن منطقه، گزینههای زیادی برای صرف غذا در میان رستوران های اردل وجود ندارد و رستوران امید تنها گزینه موجود داخل شهر است. اگرچه با هماهنگی با اقامتگاه های بومگردی و و مراجعه به آنها برای صرف غذا، اغلب با سفره های رنگارنگ و غذاهای محلی خوش طعم مواجه خواهید شد.
راهنمای سفر به اردل
عکس از گوگلمپ (عکاس: رویا عبدی)
اردل در مرکز استان چهارمحال و بختیاری و در مسیر اصلی ارتباطی استان اصفهان استان خوزستان قرار گرفته است. در صورت تمایل به سفر هوایی میتوانید با هواپیما به شهرکرد سفر کنید و سپس از طریق پایانه مسافربری شهرکرد، با اتوبوسهای بین شهری یا سواری، خود را به اردل برسانید. فاصله اردل تا شهرکرد، حدود ۹۵ کیلومتر است و پیمودن این مسیر نیازمند زمانی حدودا یک و نیم ساعته است. برای سفر با اتوبوس نیز لازم است به مقصد شهرکرد سفر کرده و سپس با سواریها یا اتوبوسهای بین شهری راهی اردل شوید.
چنانچه با خودروی شخصی سفر میکنید و رانندگی در جادههای پرپیچ و خم و زیبای زاگرس از علاقمندیهای شماست، مبدا سفر شما هرکجا که باشد، از شمال غرب یا شرق، نهایتا باید به ناغان آمده و در جاده ناغان به طرف اردل ادامه مسیر دهید.
فاصله تهران تا اردل حدود ۶۳۰ کیلومتر است که پیمودن آن در شرایط معمولی و بدون احتساب توقف، حدود ۷ ساعت طول میکشد. برای سفر به اردل از مبدا تهران میتوانید جاده قم را در پیش بگیرید و با گذر از شهرهای قم، کاشان و اصفهان به شهرکرد برسید و سپس شهرهای هفشجان و شلمزار در استان چهارمحال و بختیاری را پشت سر بگذارید تا به اردل برسید.