کجا گاو دریایی ببینیم؟

گاو دریایی پستانداری است که در دریا زندگی می‌کند. سر این جانور ظاهری تخم مرغ شکل دارد و دم این جانور پهن و صاف است. گاوهای دریایی دو عدد باله دارند و در زبان انگلیسی آن‌ها را با نام "Mantee" یا "see cow" می‌شناسند. نام «گاو دریایی» به علت جثه بسیار بزرگ این جانور به آن نسبت داده شده است. نکته بسیار جالب در مورد این جانور این است که بر خلاف نامش، نزدیک‌ترین جانور به گاو دریایی فیل‌ها هستند! علیرغم شکل ظاهری این جانور که کاملا نشان دهنده وزن بسیار بالای آن است، گاوهای دریایی تقریبا می‌توانند سریع شنا کنند.

طول بدن گاوهای دریایی بین ۲.۴ تا ۴ متر است و وزن آن‌ها بین ۲۰۰ تا ۵۹۰ کیلوگرم است. دم این جانور بسیار بزرگ و قوی است و در شنا کردن کمک بسیار زیادی به آن‌ها خواهد کرد. گاوهای دریایی به صورت معمولی با سرعت ۸ کیلومتر در ساعت شنا می‌کنند اما آن‌ها قادر هستند تا در شرایط خاص و در زمانی که به سرعت بالاتری احتیاج دارند، با سرعت ۲۴ کیلومتر در ساعت هم شنا کنند که این عدد برای وزن بالای آن‌ها بسیار سرعت خوبی است.گاوهای دریایی گیاهخوار هستند. در دریا این جانوران ترجیح می‌دهند تا از گیاهان و علف‌های دریا تغذیه کنند. هنگامی که این جانوران در درون رودخانه‌ها زندگی می‌کنند، از تکه‌های گیاهی موجود در آب تغذیه می‌کنند. از سویی دیگر گاوهای دریایی از جلبک‌ها نیز تغذیه می‌کنند. طبق گزارشات منتشر شده از این جانوران، گاوهای دریایی قادر هستند تا در یک شبانه روز حدود یک دهم وزن خود غذا بخورند که این میزان گیاه حدودا معادل ۵۹ کیلوگرم است.

گاوهای دریایی چندان اجتماعی نیستند و معمولا به صورت تنهایی یا حداکثر دوتایی شنا می‌کنند. این جانوران برای خود قلمرویی تعیین نمی‌کنند و از این رو به دسته‌های مختلف با سرگروه‌های جداگانه تقسیم بندی نمی‌شوند. هنگامی که گاوهای دریایی به صورت گروهی با یکدیگر شنا می‌کنند، قطعا در حال حرکت به سویی نقطه خاصی هستند که همگی اعضا می‌دانند که در آنجا حجم زیادی از غذا وجود دارد. طبق گزارشاتی که از این جانوران منتشر شده است، تعداد آن‌ها در یک گروه هیچگاه بیشتر از ۶ عدد نخواهد شد و همین تعداد هم بسیار به ندرت پیش خواهد آمد.

از نظر وضعیت بقا باید به این نکته اشاره کرد که تمامی گونه‌های گاو دریایی توسط IUCN در دسته‌های «آسیب پذیر» یا «در خطر انقراض» قرار گرفته‌اند و این بدان معناست که تمامی گونه‌های گاوهای دریایی شدیدا در خطر انقراض قرار دارند. تخمین زده‌اند که نسل این جانوران در طول ۲۰ سال آینده، ۳۰% کاهش خواهد یافت. در حال حاضر تعداد دقیق گاوهای دریایی باقی مانده مشخص نیست چراکه بعضی از گونه‌های این جانوران در مناطق خاصی زندگی می‌کنند که محاسبه آمار دقیق تعداد آن‌ها ممکن نیست اما در حال حاضر این مسئله کاملا واضح و مشخص است که نسل این جانوران شدیدا رو به کاهش بوده و در صورت عدم توجه و رسیدگی‌های لازم، تمامی گونه‌های گاوهای دریایی در سال‌های پیش رو منقرض خواهند شد.

از جمله دلایل اصلی کاهش نسل این جانوران می‌توان به چند عامل بسیار مهم اشاره کرد. عامل اول این است که گاوهای دریایی تولید مثل کندی دارند که اهش آن در سال‌های اخیر بیشتر هم شده است. عامل دوم این است که در بعضی از مناطق آمار شکار این جانوران بسیار بالا است و گاوهای دریایی را به خاطر گوشتشان شکار می‌کنند و در نهایت آخرین دلیل کاهش نسل این جانوران این است که بسیاری از ماهیگیران به صورت ناخواسته با تورهای ماهیگیری خود باعث از بین رفتن این جانوران می‌شوند. در هر صورت نسل این جانوران روبه کاهش است و متاسفانه کاهش نسل آن‌ها روز به روز در حال افزایش است.

گاوهای دریایی حاصل تکامل جانوران چهارپای خشکی زی در ۶۰ میلیون سال پیش هستند و در طول این دوره این جانوران بسیار دچار تغییر و تحول شده‌اند. چشمان گاوهای دریایی نسبتا کوچک است اما با این وجود آن‌ها بینایی خوبی دارند. چشمان این جانوران یک غشاء مخصوص دارد که بر روی کره چشم کشیده شده و وظیفه آن حفاظت از چشمان جانور است. حس شنوایی این جانوران هم خوب است و نکته جالبی که در این مورد مطرح است این است که گاوهای دریایی عضوی خارجی برای شنیدن ندارند و گوش آن‌ها استخوانی درونی است. گاوهای دریایی دندان دارند و دندان این جانوران در طول دوره زندگی آن‌ها چندین بار جایگزین می‌شود. گاوهای دریایی تنها ۶ عدد مهره گردن دارند و این در حالی است که اکثر پستانداران حتی زرافه ۷ مهره گردن دارند. کمبود یک عدد مهره گردن باعث شده که گاوهای دریایی نتوانند سر خود را به اطراف بچرخانند و این جانوران مجبورند تا برای مشاهده محیط اطراف خود کل بدن خود را بچرخانند.

گاوهای دریایی دائما در آب زندگی می‌کنند و هیچگاه بر روی خشکی نمی‌آیند. زندگی دائم در آب باعث شده که گاهی اوقات بر روی بدن برخی از گوهای دریایی جلبک رشد کند! این جانوران برای تنفس هم احتیاجی به آمدن بر روی خشکی ندارند و می‌توانند با بیرون آوردن دماغ خود بر روی سطح آبچند نفس کوتاه بکشند و برای چند دقیقه دیگر در زیر آب بمانند. این جاوران برای استراحت هم در زیر آب می‌مانند و طبق گزارشات منتشر شده از آن‌ها، گاوهای دریایی می‌توانند تا حدود ۱۵ دقیقه بدون نفس کشیدن در زیر آب بمانند.

گاوهای دریایی به سه گونه اصلی تقسیم می‌شوند و نام گونه‌های آن با توجه به منطقه زندگی آن‌ها انتخاب شده است. به طور کلی گاوهای دریایی در رودخانه‌ها و دریاها در بین کشورها زندگی می‌کنند و در این نقاط یافت می‌شوند. به طور کلی می‌توان گاوهای دریایی را در آب‌های مناطق و کشورهایی همچون بخش‌های غربی آفریقا، رود آمازون، کلمبیا، پرو، اکوادور و برزیل مشاهده کرد.

نظر شما در مورد گاوهای دریایی چیست؟ آیا مایل به دیدن این جانور از نزدیک هستید؟ نظرات خود را با کجارو در میان بگذارید.