برج مناره حسن؛ یادگاری از سلسله موحدون در مراکش

در اواخر قرن دوازدهم سلطان یعقوب المنصور، خلیفه سوم سلسله موحدون که در غرب آفریقا و ایبریا حکومت می‌کردند، دستور ساخت یک مسجد عظیم و یک مناره به نام برج حسن در رباط، پایتخت مراکش را داد. یعقوب المنصور مسجد یادبود کتاب‌فروشان (Koutoubia) و آل منصوریه در مراکش و kasbah of the Udayas را ساخت. در طول سلطنت او تجارت، معماری، فلسفه و علوم رونق یافت. با پیروزی و غلبه بر مسیحیان برای اولین بار اعراب را در مراکش مستقر کرد.

آخرین پروژه یعقوب المنصور بسیار جاه‌طلبانه بود. قرار بود برج حسن بلندترین مناره جهان را داشته و مسجد مجاور آن بزرگ‌ترین مسجد باشد. این پروژه بزرگ، حول پایتخت جدید وی و جشن پیروزی سلطان بر مسیحیان اسپانیایی در Alarcos بود. متاسفانه، یعقوب المنصور در ۱۱۹۹ درگذشت، و ساخت و ساز بنا بعد از چهار سال به طور ناگهانی متوقف شد.

امروزه مناره ناقص، کف سنگ مرمر وسیع، بقایای دیوارها و چند ستون از ۲۰۰ ستون ساخته شده نشان‌دهنده ابعاد بسیار بزرگ مسجد است، البته اگر ساخت آن به پایان می‌رسید. این مسجد ظرفیت ۲۰۰۰۰ نمازگزار را داشت که کاملا بیش از ظرفیت شهر در آن زمان بود. تنها در دوران مدرن شهر رباط رشد اندازه و جمعیت داشته است. در آن زمان، هنوز یک روستا بود.

ارتفاع برج حسن ۴۴ متر است که این میزان حدود نیمی از ارتفاع مورد نظر یعنی ۸۰ متر است. محیط بیرونی مناره مستطیل شکل با الگوهای متمایز تزئین شده و هر طرف طرح‌های مختلف دارد. در داخل برج وجود رمپ به جای پله اجازه می‌داد حیوانات برای حمل سنگ‌های سنگین و مصالح ساختمانی مورد نیاز برای ساخت و ساز بخش بالایی وارد برج شوند. همچنین وجود رمپ به موذن اجازه می‌داد سوار اسب شده و برای اذان گفتن به بالای برج برود.

در سال ۲۰۱۲ برج حسن و سایت اطراف آن به‌عنوان میراث جهانی ثبت شد.