توافق تاریخی ایران با بوئینگ

شرکت ایران‌ایر پس از توافق تاریخی میان تهران و شش قدرت جهانی بزرگ برای تسهیل تحریم‌های اقتصادی در قبال محدودیت فعالیت‌های هسته‌ای ایران، سرگرم مذاکره با بویینگ در خصوص فراهم‌کردن پشتیبانی برای ناوگان فرسوده خود است.

«فرهاد پرورش»، مدیر عامل ایران‌ایر، گفت:

دیدارها و مذاکرات ادامه دارد و ما امیدواریم که در آینده به درک متقابل برسیم. شمار و نوع هواپیماهایی که خریداری خواهند شد در آینده مورد بحث قرار می‌گیرند اما گام نخست درک متقابل است.

ایران‌ایر در ماه ژانویه برای خرید ۱۱۸ هواپیمای جت از ایرباس به ارزش ۲۷ میلیارد دلار توافق کرد. این قرار‌داد مشروط به مجوز صادرات از سوی آمریکاست زیرا بخشی از قطعات این هواپیماها در این کشور تولید شده اند.

مدیر عامل ایران‌ایر در پاسخ به این‌که آیا این شرکت به دنبال یک توافق بزرگ‌تر با بویینگ است، بیان کرد که این قرار‌داد بزرگ‌تر از توافق با ایرباس نخواهد بود، اما شاید نزدیک به آن باشد با این همه به شرایط بستگی دارد. به هرحال ایران دست‌کم به ۳۰۰ هواپیما برای یک دهه آینده نیاز دارد.

وی گفت که هرگونه توافقی مسلما به دولت هم بستگی دارد، زیرا ما یک شرکت دولتی هستیم.

مقامات بویینگ تحت مجوز بازاریابی که از سوی دولت آمریکا در ماه فوریه صادر شد، پس از چند دهه به ایران سفر کردند تا محصولاتشان را به ایران‌ایر و سایر شرکت‌های هواپیمایی ایرانی معرفی کنند.

این شرکت آمریکایی برای بستن قرار‌داد به اجازه‌ی دیگری نیاز دارد و همچنین برای صادرات محصولاتش هم مشابه مجوزهایی که ایرباس به دلیل استفاده از فناوری آمریکا ملزم به دریافت آنها بوده است، به دریافت مجوز صادرات نیاز دارد.

بعضی از منابع صنعتی انتظار دارند توافق اولیه برای حداقل ۱۰۰ فروند بویینگ به زودی حاصل شود.

«فاخر داغستانی»، سخنگوی امور منطقه خاورمیانه بویینگ، بیان کرد:

ما فرآیند دریافت مجوز که از سوی دولت آمریکا تعیین شده را دنبال می‌کنیم.

به گفته پرورش، در مذاکرات میان ایرباس و واشنگتن در خصوص مجوز صادرات برای هواپیماهای اروپایی تحت توافق هسته‌ای سال گذشته که به برنامه اقدام جامع مشترک معروف شده است، مسائل بیشتری باید روشن شود. ما امیدواریم و خوش‌بینی زیادی داریم که این مجوزها در آینده‌ نزدیک صادر شوند. بر مبنای توافق هسته‌ای هیچ مساله‌ یا بهانه بزرگی وجود ندارد و اگر مساله‌ای هم وجود دارد باید از سوی آنها روشن شود.

«جاستین دوبون»، سخنگوی ایرباس درباره‌ وضعیت مذاکرات با خزانه‌داری آمریکا گفت که ما در این زمینه درحال پیشرفت هستیم.

با وجود این مجوزها ایران‌ایر همچنان با موانعی در خصوص فاینانس هر گونه توافقی روبه‌روست.

این شرکت هواپیمایی سرگرم مذاکره با بانک‌ها و شرکت‌های لیزینگی است که می‌توانند همه یا بخشی از توافق ایرباس را برعهده بگیرند. البته ایرباس در این توافق به دلیل باقی‌ماندن تحریم‌های آمریکایی باید از استفاده از سیستم مالی آمریکا اجتناب کند.

پرورش در این باره گفت که توافق ما با ایرباس به یورو است و تامین‌کنندگان مالی که ما با آنها مذاکره کرده‌ایم راه‌کاری را برای پرداخت ایرباس به یورو پیدا می‌کنند و پس از آن ما به تامین‌کنندگان مالی خود پول پرداخت خواهیم کرد. ما درباره‌ این مساله کار می‌کنیم و مذاکرات در حال پیشرفت است.

وی همچنین بیان کرد که بعضی از بانک‌ها تمایل به مشارکت دارند، اما فاقد ظرفیت کافی برای برعهده گرفتن کل قرار‌داد هستند. همه می‌خواهند تامین مالی ۱۰ فروند هواپیما یا بیشتر را برعهده بگیرند که به نفع ما نیست. ما ترجیح می‌دهیم که بیشتر از یک یا دو تامین‌کننده مالی نداشته باشیم تا توافق را راحت‌تر کنیم. ما مذاکرات بسیار مفیدی با بعضی از تامین‌کنندگانی داشته‌ایم که مایلند با ایران و به ویژه ایران‌ایر همکاری کنند.

منابع مالی اظهار می‌کنند بعضی از شرکت‌های لیزینگ خاورمیانه‌ای و چینی تمایل دارند فروش هواپیما به ایران را تسهیل کنند، اما چنین توافقاتی همچنان نیازمند حمایت بانک‌هاست که بسیاری از آنها نگران وضعیت تحریم‌ها هستند.

«جان‌کری»، وزیر امور خارجه آمریکا، در ماه آوریل اعلام کرد که واشنگتن مخالف همکاری بانک‌های خارجی با ایران تحت توافق هسته‌ای نیست با این همه تهران از محدودیت‌هایی که همچنان پس از اجرایی شدن برجام باقی‌مانده است شکایت دارد.

پرورش نیز گفت که امیدوار است که اظهارات اخیر بانک‌ها را برای فعالیت در بخش هواپیمایی ایران مطمئن کند که سیگنال مهمی به سایر بخش‌ها ارسال خواهد کرد.

ایران فرصت تجاری قابل توجهی را پیش روی شرکت‌های هواپیماسازی غربی قرار داده زیرا از چند دهه تحریم خارج شده است. این کشور ناوگانی متشکل از ۲۵۰ فروند هواپیما دارد که ۹۰ فروند آنها به دلیل مشکلات اقتصادی یا کمبود قطعات زمین‌گیر شده‌اند.

به گفته‌ی مدیر کل ایران‌ایر، از کل ناوگان هواپیمایی ایران ۸۰ درصد باید در یک دهه آینده نوسازی شوند و رشد بخش هواپیمایی ممکن است هواپیماهای بیشتری را به لیست خرید ایران اضافه کند.

پرورش در پایان گفت که اگر همه‌چیز خوب پیش رود در ۱۰ سال آینده ما حداقل به ۲۵۰ تا ۳۰۰ فروند هواپیما نیاز داریم.