دریای خزر، مستعد زلزله و سونامی
نتایج مطالعات نشان میدهد که حوضهی آبی دریای خزر مستعد سونامی خواهد بود و بروز برخی از زلزلهها در ایران و ترکیه ناشی از رسوبگذاری دریای خزر و حرکت و فشار صفحات تکتونیکی کف دریا روی لایههای رسوبی است.
«مصطفی ارگون» دبیر اجرایی کمیته دائمی همکاریهای علمی و فناوری سازمان همکاری اسلامی (کامستک) در کارگاه آموزشی تغییر اقلیم و دریای خزر با اشاره به نوسانات آب دریای خزر گفت که سطح آب دریای خزر در گذشته بالاتر از تمام دریاها بوده است، بهگونهای که آب این دریا وارد دریاهای سیاه، مرمره و اژه میشد. اما امروز برعکس شده و سطح آب دریای خزر پایینتر از سطح آب تمام دریاها است.
وی درخصوص بازگشت تراز آب خزر با تاکید بر اینکه امکان بازگشت تراز آب این دریا وجود دارد، یادآور شد:
اینکه بعد از میلیونها سال آب دریای خزر مجددا به همان تراز اولیه خود بازگردد، دور از ذهن نیست. چون در بازهی زمانی زمینشناسی این تغییرات همواره رخ داده است.
ارگون این امر را ناشی از اثرات آب اقیانوس اطلس دانست و بیان کرد که دریای اطلس، آب و هوا و میزان نوسانات آبی در تمام دنیا و همچنین دریای خزر را کنترل میکند.
دبیر اجرایی کمیته دائمی همکاریهای علمی و فناوری سازمان همکاری اسلامی، با اشاره به مطالعاتی که در خصوص زمینشناسی دریای خزر انجام داده است، بیان کرد که نتایج این مطالعات نشان میدهد که این حوضه آبی مستعد بروز سونامی است، اما به شرطی که شرایط آن فراهم شود.
وی توضیح داد که در مورد حوضچههای آبی دریاهای خزر، سیاه و مدیترانه تحقیقات و مطالعات زیادی انجام شده است و نتایج نشان میدهد برخی از زلزلههایی که در ایران و ترکیه رخ میدهد ناشی از رسوبگذاری دریای خزر و حرکت و فشار صفحات تکتونیکی کف این دریا است.
ارگون، لایه رسوبی کف دریای خزر را تا ۱۵ کیلومتر دانست و یادآور شد که این در حالی است که این لایه در دریای سیاه ۱۲ کیلومتر است و صفحه عربی به لایهی رسوبی بخش ایرانی و ترکیه فشار وارد میکند که این امر موجب بروز زلزله در ایران و ترکیه شده است.
به گفته وی، فشار صفحه عربی روی لایههای رسوبی موجب شده ایران بهسمت شرق و ترکیه بهسمت غرب در حرکت باشد.
این محقق تصریح کرد که ۵۰ میلیون سال پیش دریای خزر و سیاه وجود نداشت و کوه و دشت در آنجا بود. اما اکنون که به وجود آمدند خصوصیات خاص خود را دارند و باید برای حفاظت از آنها تلاش کنیم.
دبیر اجرایی کمیته دائمی همکاریهای علمی و فناوری سازمان همکاری اسلامی، با تاکید بر اینکه وقوع زلزله در خزر بستگی به مرکز زلزله دارد، بیان کرد:
در صورتی که گسلها در خشکی باشند، بهدلیل دور بودن از آب سونامی ایجاد نخواهد شد.
دیدگاه