روزشمار: ۵ خرداد؛ اولين اكتشاف نفت در ايران
در ۵ خرداد ۱۲۸۷ مته‌ی حفاری به لایه‌ی نفت‌دار برخورد و نفت با فشار از چاه فوران کرد. چاه شماره یک نام اولین چاه نفت خاورمیانه است که در منطقه مسجد سلیمان در استان خوزستان قرار دارد.
«ویلیام ناکسی دارسی» یک میلیونر استرالیایی، نخستین کسی بود که با روش‌های جدید روز و دستگاه‌های حفاری مکانیکی در ایران به اکتشاف نفت و حفر چاه پرداخت.
او ابتدا گروهی فنی را به سرپرستی زمین‌شناسی به نام «برلز» استخدام و به ایران اعزام کرد. این گروه، پس از بررسی‌های زمین‌شناسی، احتمال وجود نفت در حوالی قصرشیرین و شوشتر را زیاد و در دیگر نقاط امیدوارکننده دانست. پس از دریافت این گزارش، دارسی نماینده‌ای به نام «ماریوت» را در سال ۱۹۰۱ به دربار ایران فرستاد. ماریوت امتیاز اکتشاف و استخراج نفت در تمام ایران ، بجز پنج ایالات شمالی را از مظفرالدین شاه گرفت. چند ماه پس از امضای قرار داد، حفاری اولین چاه در محلی به نام چیاسرخ یا چاه سرخ، در شمال غرب قصرشیرین آغاز شد.
کار حفاری به علت نبود راه و ناامنی به کندی پیش می‌رفت تا آنکه در تابستان ۱۹۰۳ میلادی در عمق ۵۰۷ متری به گاز و کمی نفت رسید. چاه دوم هم در همین ناحیه در عمقی مشابه به نفت رسید. بهره‌دهی این چاه درحدود ۱۷۵ بشکه در روز بود.
دارسی با ارزیابی نتایج دریافت اگردر ناحیه چیاسرخ نفتی بیش از این مقدار هم بیابد به علت دوری از دریا و نبود امکان حمل به بازار مصرف، سودی عاید او نخواهد شد. بنابراین ناحیه را ترک کرد و به خوزستان روی آورد.
منطقه‌ی چیارسرخ در مرزبندی‌های بعدی به دولت عثمانی واگذار شد و اکنون چیاسرخ یک میدان نفتی کوچک در عراق است.
درمنطقه‌ی خوزستان اولین و دومین چاه حفرشده شرکت، خشک بودند. درنیمه‌ی اول سال ۱۹۰۸ میلادی سرمایه‌ی شرکت رو به پایان بود و هنوز نفتی کشف نشده بود. روسای شرکت به مسئول عملیات که مهندسی به نام «دینولدز» بود، دستور توقف عملیات را می‌دهد. ولی او که در محل وضع را بهتر ارزیابی کرده بود چند روزی از اجرای دستور توقف خودداری نمود و به حفاری ادامه می‌دهد.
در روز پنجم خرداد ۱۲۸۷ شمسی (۱۹۰۸ میلادی) مته‌ی حفاری به لایه نفت‌دار برخورد و نفت با فشار از چاه فوران کرد. عمق چاه ۳۶۰ متر بود و دومین چاه که ده روز بعد به نفت رسید ۳۰۷ متر عمق داشت. با به نفت رسیدن این دو چاه وجود نفت به مقدار زیاد در ایران به اثبات رسید. پس از کشف نفت در ایران درسال ۱۹۰۹ میلادی شرکت سابق نفت ایران و انگلیسی تشکیل شد.
از سال ۱۹۰۸ تا سال ۱۹۲۸ تمام نفت تولیدی ایران از میدان نفتی مسجدسلیمان استخراج شد. در این سال میدان نفتی هفتکل، در سال ۱۹۳۰ میدان نفتی گچساران، در سال ۱۹۳۶ میدان نفتی آغاجاری و در سال ۱۹۳۸ میدان‌های نفتی لالی و نفت سفید کشف شدند. میدان نفت‌خانه را در عراق، در سال ۱۹۲۷ شرکت نفت انگلیسی و عراق کشف کرد. نیمی از این میدان در خاک ایران قرار دارد که اکنون نفت‌شهر نامیده می‌شود. با کشف این هفت میدان نفتی حوزه‌ی مورد قرار داد شرکت نفت سابق ایران و انگلیس به صورت یکی از مناطق مهم نفتی جهان درآمد.
در همین روز:
۱. گشايش موزه‌ی امام علی (ع) در تهران (۱۳۸۲ شمسی)
۲. بزرگ‌ترین نیروگاه گازی جهانی در شهر ری آغاز به کار کرد. (۱۳۵۷ شمسی)
۳. شوروی و انگليس پيمان اتحاد بيست‌ساله منعقد کردند. (۱۳۲۱ شمسی)
۴. كشف خليج گينه در غرب آفريقا توسط دريانوردان فرانسوی (۱۳۶۰ شمسی)
۵. روز ملی اردن (۱۹۴۶ میلادی)
۶. یک جت مسافربر «آمریکن ایرلاین» از نوع دی سی - ۱۰ (مک دانولد - داگلاس) هنگام بلند شدن از فرودگاه شیکاگو سرنگون شد و ۲۷۱ سرنشینان آن کشته شدند. (۱۹۷۹ میلادی)
۷. طوفانی دريایی ۱۱ هزار تن را در بنگلادش كشت. (۱۹۸۵ میلادی)
۸. یک جمبوجت (بوئینگ ۷۴۷) شرکت هواپیمایی چين (تایوان) که عازم هنگ‌کنگ بود در آسمان تنگه تایوان به دریا افتاد و ۲۲۵ سرنشین آن کشته شدند. (۲۰۰۲ میلادی)
دیدگاه