مروری بر جمعیت مسلمانان در طول تاریخ
اسلام به‌لحاظ جمعیتی، دومین دین بزرگ جهان محسوب می‌شود و در حال حاضر جمعیت مسلمانان بالغ بر ۱٫۶ میلیارد نفر است؛ اما این میزان جمعیت دارای فراز و نشیب بسیاری در طول تاریخ بوده است که در ادامه، نگاهی اجمالی بر آن خواهیم داشت. همراه کجارو باشید.
اسلام دومین دین بزرگ جهان محسوب می‌شود. اسلام همچنین با ۱٫۷ میلیارد پیرو مختلف از سراسر دنیا، یکی از پرجمعیت‌ترین ادیان جهان نیز به شمار می‌رود. اسلام مبتنی بر کتاب آسمانی قرآن است که سخنان خدای تعالی است. حضرت محمد (ص)، آخرین فرستاده‌ی خدا و نیز پیامبر اسلام است که مسلمانان از آموزه‌های او پیروی می‌کنند.
سرزمین های بزرگ مسلمانان
با گسترش اسلام در گذشته، خلافت‌های گوناگونی به وجود آمدند که خود به افزایش سرزمین‌های مسلمانان منجر شد. مبلغان مذهبی، پیام‌ها و سخنان پیامبر اسلام (ص) را تا نواحی بسیار دورتر نیز رساندند. خلیفه‌های مسلمان کنترل مناطق مدیترانه‌ای، جنوب شرقی آسیا و دیگر مناطق خاورمیانه را به دست گرفتند. طولی نکشید که این گسترش سرزمین، به ایجاد قلمروهای مختلف مسلمانان منجر شد.
اولین حکومت بزرگ اسلامی متعلق به عباسیان بود که از سال ۷۵۰ تا ۱۲۵۸ میلادی بر سر کار بودند. عباسیان در مناطق جنوب شرقی آسیا، آفریقای سیاه، کرانه‌های رود نیل و شرق آفریقا (شامل جزیره‌ی زنگبار) پراکنده شده و اسلام را در آنجا رواج دادند. طی این دوره، خلافت‌های اسلامی دیگری از جمله فاطمیان، ایوبیان و مملوکیان نیز شکل گرفتند.
مقاله‌های مرتبط:
عباسیان تا سال ۱۲۹۹ میلادی جای خود را با امپراتوری عثمانی عوض کردند. امپراتوری عثمانی گاهی با عنوان امپراتوری ترک‌ها نیز شناخته می‌شود. این امپراتوری که در آسیای صغیر کنونی شکل گرفت، رفته رفته با تسخیر کشورهای بالکان و نیز غلبه بر امپراتوری بیزانس، از آسیا وارد اروپا شد.
تا قرن شانزدهم و هفدهم میلادی، امپراتوری عثمانی کنترل نواحی شمال آفریقا، شاخ آفریقا، قفقاز، غرب آسیا و جنوب شرقی اروپا را در دست گرفته بود.
با آغاز صده‌ی ۱۸۰۰ میلادی، قوانین حاکم بر امپراتوری عثمانی کم کم از حالت مذهبی درآمده و شکل سکولار به خود گرفت. این موضوع، شروع فروپاشی عثمانیان بود. عثمانیان به واسطه‌ی جنگ جهانی اول و انقلاب بزرگ عربی (از ژوئن ۱۹۱۶ تا سپتامبر ۱۹۱۸ میلادی) تضعیف شده بودند؛ به همین دلیل اشغال قسطنطنیه در نهایت موجب پیروزی جنگ استقلال ترکیه شد. امپراتوری عثمانی در سال ۱۹۲۴ منحل شد.
گسترش مسلمانان در سراسر جهان
علی‌رغم سقوط عثمانیان، گرایش مردم به اسلام ادامه یافت و مسلمانان به سراسر جهان مهاجرت کردند. هنگامی که مستعمره‌های بریتانیا و فرانسه در جهان اسلام استقلال یافتند، مسلمانان بیشتری با روادید مخصوص تحت عنوان «کارگران میهمان» طی دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی وارد اروپا شدند.
در همین دوره بود که کمونیسم در آسیا و اروپا شروع به رشد کرد. در پی کمونیسم، آزار و اذیت مسلمانان نیز شروع شد. مساجد و کتاب‌های اسلامی در چین از بین رفتند. دولت کمونیستی آلبانی، هرگونه دین و مذهبی را در کشورش ممنوع اعلام کرد. مسلمانان به‌عنوان دشمن کمونیسم طلقی می‌شدند. دولت کامبوج، ۵۰۰ هزار مسلمان را تنها به‌دلیل باورهای مذهبی‌شان به قتل رساند.
دولت ترکیه که زمانی مسلمان بود، اکنون از هم فرو پاشیده بود. مسجدی در اورشلیم به آتش کشیده شد. اسلام در کشور تونس نیز مورد حملات افراطی‌ها قرار گرفت، به‌طوری که زنان اجازه نداشتند در ادارات دولتی حجاب اسلامی خود را حفظ کنند.
این آزار و اذیت‌ها به‌شکل‌گیری جنبش‌های احیای اسلامی در دهه‌ی ۱۹۷۰ میلادی منجر شد. گروهی از مسلمانان، «اتحاد برادری اسلامی» و «سازمان همکاری اسلامی» را تشکیل دادند. برخی از این گروه‌های اسلامی بر این باور بودند که اسلام می‌تواند مشکلات دولت‌های غرب‌زده را حل کند. مسلمانان با افزایش درآمد نفتی خود توانستند مساجد بیشتری بسازند و کتاب‌های مذهبی زیادی به چاپ رسانند.
در همین دوران بود که انقلاب اسلامی ایران شکل گرفته و رژیم سکولار پهلوی را بر انداخت. بسیاری دیگر از کشورهای جهان، اسلام را به‌عنوان دین رسمی خود اعلام کردند. همین موضوع به افزایش تولید برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی بی‌شماری منجر شد که اسلام را در سراسر جهان رواج می‌داد. از سوی دیگر، اکثر مسلمانان ترجیح می‌دادند که حکومت و دولت کشورشان شریعت‌مدار و بر اساس دین باشد. سفر حج نیز در این دوره بسیار گسترش یافت. رعایت حجاب اسلامی و پوشش موها در میان زنان بیشتر شده و محبوبیت بالایی پیدا کرد.
امروز، به‌دلیل توسعه‌ی فناوری‌های روز، مسلمانان سراسر جهان می‌توانند با یکدیگر در ارتباط باشند. این موضوع به مسلمانان این اجازه را می‌دهد تا احساس کنند به یک هویت اسلامی بسیار وسیع‌تر در سطح جهان تعلق دارند.
پرجمعیت ترین کشورهای مسلمان
امروزه، مسلمانان تقریبا در تمامی کشورهای جهان حضور دارند. با این حال، برخی از این کشورها، جمعیت مسلمان بیشتری نسبت به دیگر کشورها دارند. برخی از پرجمعیت‌ترین کشورهای اسلامی جهان عبارت هستند از:
- اندونزی (۲۰۴٫۸۴۷٫۰۰۰ مسلمان)
- پاکستان (۱۷۸٫۰۰۰٫۰۰۰ مسلمان)
- هند (۱۷۲٫۰۰۰٫۰۰۰ مسلمان)
- بنگلادش (۱۴۵٫۶۰۷٫۰۰۰ مسلمان)
- نیجریه (۹۳٫۸۳۹٫۰۰۰ مسلمان)
- ایران (۸۲٫۳۰۴٫۸۵۳ مسلمان)
- الجزیره (۳۴٫۷۸۰٫۰۰۰ مسلمان)
در فهرست بالا، تنها دو کشور وجود دارند که جمعیت مسلمانانش، اکثریت جامعه را تشکیل نمی‌دهد؛ مسلمانان هند تنها ۱۴٫۶ درصد و مسلمانان نیجریه نیز ۴۷٫۹ درصد از جمعیت کل کشورهایشان را تشکیل می‌دهند.
کشور اسلامی چیست؟
کشور اسلامی، به کشوری گفته می‌شود که ساز و برگ دولت، چارچوب قوانین و هنجارهای اجتماعی‌اش بر اساس دین و شریعت باشد.
امروز، یک کشور اسلامی می‌تواند دارای سیاست‌های نوین، مجلس و حتی رئیس‌جمهوری باشد. قوانین اساسی کشورهای اسلامی عمدتا بر اساس اسلام نوشته می‌شوند. برخی از کشورهای اسلامی بزرگ جهان عبارت‌اند از ایران، پاکستان، عربستان سعودی، افغانستان، موریتانی و یمن.
برای نمونه، می‌توانیم کشور خودمان ایران را مثال بزنیم که تقریبا تمامی قوانینش و حتی دادگاه‌های آن نیز بر اساس قوانین اسلام تنظیم شده‌اند.
مسلمانان مهاجر
مسلمانان مهاجر در کشورهای غیرمسلمان مانند آمریکا، کانادا و برخی مناطق اروپا، جمعیت زیادی دارند. متأسفانه ظهور برخی از گروه‌های افراطی مانند داعش، موجب خدشه‌دار شدن نام اسلام در جوامع غربی شده است. همین موضوع باعث شده تا بیشتر مردم غرب، مسلمانان را بدون تمییز و تشخیص صحیح افراطی‌ها، مسئول حملات تروریستی بدانند. البته تبلیغات رسانه‌ای دولت‌های غربی علیه مسلمانان نیز در رشد این قبیل باورهای غلط بی‌تأثیر نبوده است.
دیدگاه